Leduc 022 - ten samolot wyprzedzał swoje czasy. Wyglądał jak z Gwiezdnych Wojen
W latach 50. XX wieku we Francji powstał jeden z najbardziej niezwykłych samolotów w historii lotnictwa. Był to Leduc 022, prototyp myśliwca przechwytującego, który miał być napędzany silnikiem strumieniowym i osiągać prędkości ponaddźwiękowe. Niestety, projekt nigdy nie wszedł do służby i został porzucony po kilkunastu lotach testowych.
Kim był twórca Leduc 022?
Za pomysł i konstrukcję Leduc 022 odpowiedzialny był francuski inżynier, René Leduc, który od lat 30. zajmował się badaniem i rozwojem silników strumieniowych. Silniki te są odmianą silników odrzutowych, które nie mają ruchomych części i wykorzystują ciśnienie powietrza do wytwarzania ciągu. Silniki strumieniowe mają tę zaletę, że mogą pracować przy bardzo wysokich prędkościach, nawet do sześciu razy większych niż prędkość dźwięku. Mają jednak też wadę - nie działają w bezruchu i potrzebują innego sposobu, aby wystartować.
Leduc był pionierem w dziedzinie silników strumieniowych i już przed II wojną światową zaprojektował kilka modeli takich silników. W czasie wojny pracował nad swoimi projektami w ukryciu przed Niemcami, a po jej zakończeniu wznowił swoje badania. W latach 50. zbudował i oblatywał kilka samolotów napędzanych silnikami strumieniowymi, takich jak Leduc 0.10 i Leduc 0.21. Te samoloty były jednak zależne od innych maszyn, które podnosiły je na odpowiednią wysokość i prędkość, aby uruchomić silnik strumieniowy.
W 1953 roku francuskie lotnictwo ogłosiło konkurs na projekt szybkiego myśliwca przechwytującego, który mógłby startować z krótkiego pasa trawy i niszczyć każde zagrożenie powietrzne. Leduc zgłosił się do konkursu ze swoim pomysłem i otrzymał zlecenie na zbudowanie dwóch prototypów samolotu oznaczonego jako Leduc 022.
Jak wyglądał i działał Leduc 022?
Leduc 022 był jednym z najdziwniej wyglądających samolotów w historii. Miał gruby, beczkowaty kadłub z wystającym dziobem, na którym znajdowała się kabina pilota ze szklanym osłoną. Jak wyglądało wsiadanie pilota do tej niezwykłej kabiny, zobaczycie na zdjęciu niżej.
Na dziobie były też umieszczone sześć otworów, przez które wpadało powietrze do wnętrza kadłuba. Tam było ono mieszane z paliwem i zapalane przez spaliny z małego silnika turboodrzutowego umieszczonego w środku kadłuba. W ten sposób powstawała gorąca struga gazów, która wypływała przez dyszę na ogonie samolotu i nadawała mu ciąg.
Leduc 022 miał też skrzydła o skosie 30 stopni i podwozie trójkołowe. Na skrzydłach znajdowały się zbiorniki paliwa i pociski rakietowe do walki powietrznej. Samolot był też wyposażony w radar do wykrywania celów.
Leduc 022 był pierwszym samolotem Leduc, który mógł samodzielnie startować i lądować dzięki dodatkowemu silnikowi turboodrzutowemu. Był to silnik SNECMA Atar 101 D-3 o ciągu 31,3 kN, który był używany w innych francuskich samolotach odrzutowych, takich jak Dassault Mystère czy Dassault Mirage. Silnik ten pozwalał Leduc 022 osiągnąć prędkość około 900 km/h, a następnie uruchomić silnik strumieniowy, który miał dawać ciąg 160 kN i pozwalać na osiągnięcie prędkości ponad dwukrotnie większej niż prędkość dźwięku.
Jakie były losy Leduc 022?
Pierwszy prototyp Leduc 022 został ukończony w 1956 roku i oblatany w grudniu tego samego roku. W ciągu następnych dwóch lat wykonał łącznie 14 lotów testowych, podczas których osiągnął prędkość około Mach 1,5. Drugi prototyp był w trakcie budowy, gdy francuskie lotnictwo zdecydowało się anulować projekt z powodów finansowych i technicznych.
Jednym z powodów była konkurencja ze strony innego francuskiego samolotu - Dassault Mirage III, który był bardziej klasycznym i sprawdzonym projektem odrzutowym i miał lepsze osiągi i zasięg niż Leduc 022. Innym powodem były problemy z silnikiem strumieniowym, który był trudny w obsłudze i niezbyt niezawodny. Ponadto samolot Leduc 022 miał ograniczoną manewrowość i zdolność do przenoszenia uzbrojenia.
Leduc 022 był więc ostatnim samolotem zaprojektowanym przez René Leduc, który zmarł w 1968 roku. Jego wkład w rozwój silników strumieniowych został jednak doceniony przez świat lotnictwa i nauki. Jego pierwszy prototyp Leduc 022 jest obecnie zachowany i eksponowany w Muzeum Lotnictwa i Kosmonautyki w Le Bourget pod Paryżem. Silniki strumieniowe są z kolei wykorzystywane przy budowie najszybszych broni hipersonicznych.
