AW101 - śmigłowiec przyszłości dla Wojska Polskiego. Pierwsze załogi już się szkolą

Przyszli piloci i nawigatorzy polskich AW101 przebywają własnie w Yeovil, w Wielkiej Brytanii, gdzie odbywają praktyczne szkolenie w powietrzu. Część szkolenia przeprowadzana jest z wykorzystaniem ośrodka symulatorów w Norwegii. Jesienią 2023 roku śmigłowce powinny trafić do swojej jednostki w 44 Bazie Lotnictwa Morskiego w Darłowie. Zastąpią tam one wysłużone śmigłowce Mi-14PŁ, wyprodukowane jeszcze w Związku Radzieckim.

AW101 to niezwykła maszyna, która ma na swoim koncie służbę w najtrudniejszych warunkach i wiele niezwykłych wyczynów. Oto kilka przykładów. W 2013 roku portugalski śmigłowiec AW101 ustanowił rekord odległości akcji ratowniczej. Załoga uratowała człowieka w odległości 670 km od brzegu, a następnie wróciła z nim na ląd. To prawie 1500 km na jednym tankowaniu. Akcja miała miejsce na Atlantyku. W 2017 roku załoga kanadyjskiego AW101 uratowała rybaków znajdujących się 250 km od brzegu. Dokonano tego przy wietrze wiejącym ponad 110 km/h i falach o wysokości przekraczającej 10 metrów.

Przeczytaj także:
- Każdy żołnierz będzie śmigłowcem. Amerykanie mieli szalony pomysł na maszynę zwiadowczą
- Ten śmigłowiec lata w grupie i nigdy nie wiadomo, którym leci prezydent USA. Oto Marine One
- Polska kupuje śmigłowce AH-64 Apache. Helikoptery nazywane są zabójcami czołgów

W 2007 roku porucznik Michelle Goodman z Królewskich Sił powietrznych, pilotując AW101 wykazała się niezwykłą odwagą. Podczas nocnej misji w Iraku, poleciała do Basry i używając noktowizora, lądując pod ciężkim ostrzałem ewakuowała wraz z załogą 20-letniego strzelca Stephena Vause, któremu dawano 15 minut życia jeśli nie trafi pod opiekę specjalistów. Porucznik Michelle Goodman została pierwszą kobietą odznaczoną Distinguished Flying Cross (DFC) i pierwszą kobietą-oficerem, która otrzymała jakikolwiek brytyjski medal za waleczność.

AW101 to także gwiazda filmowa. W 2012 roku wystąpił w filmie Skyfall z serii o Jamesie Bondzie. W scenie pościgu śmigłowiec AW101 próbuje zestrzelić agenta 007 na dachu pociągu.

To bardzo nowoczesne, wielozadaniowe śmigłowce morskie, zdolne do wykonywani wielu różnych zadań, w każdych warunkach meteorologicznych. Polska zamówiła cztery śmigłowce AW101 w dwóch wersjach: dwie do zwalczania okrętów podwodnych (ZOP) i dwie do bojowego ratownictwa morskiego (CSAR). Śmigłowce ZOP będą wyposażone w sonar holowany, torpedy MU90 i pociski przeciwokrętowe Marte ER. Będą mogły wykrywać i niszczyć zagrożenia podwodne na dużych odległościach od brzegu, współpracując z innymi jednostkami nawodnymi i powietrznymi.

Śmigłowce SAR będą przeznaczone do poszukiwania i ratowania rozbitków na morzu, a także do ewakuacji medycznej i transportu osobowego. Będą dysponować wciągarką, systemem podnoszenia rozbitków z wody i aparaturą medyczną. Oba typy śmigłowców będą miały możliwość przenoszenia pokładowego karabinu maszynowego kal. 12,7 mm do samoobrony.

Śmigłowce AW101 będą stanowiły znaczące wzmocnienie polskiej Marynarki Wojennej, która obecnie dysponuje przestarzałymi śmigłowcami Mi-14 i W-3RM Anakonda. AW101 oferuje znacznie większy zasięg, ładowność, wydajność i bezpieczeństwo niż te maszyny. AW101 może latać z prędkością ponad 300 km/h i pokonać ponad 1000 km bez tankowania. Może również latać w trudnych warunkach atmosferycznych i nocą, dzięki zaawansowanym systemom nawigacji, komunikacji i obserwacji. AW101 jest również odporny na uszkodzenia i awarie dzięki trzysilnikowej konfiguracji, systemowi odporności balistycznej i ognioodpornym zbiornikom paliwa.

AW101 to śmigłowiec napędzany trzema turbowałowymi silnikami poruszającymi jeden wirnik nośny o średnicy ponad 18 m i czterołopatowe śmigło ogonowe, którego kadłub został wykonany w konstrukcji metalowej z wykorzystaniem elementów kompozytowych. Śmigłowiec może zabierać na pokład do 30 pasażerów lub ładunek o masie do 5 ton. Może również przenosić różne uzbrojenie, takie jak torpedy, pociski przeciwokrętowe, rakiety powietrze-ziemia czy karabiny maszynowe.

AW101 został opracowany przez europejskie konsorcjum AgustaWestland (obecnie Leonardo), które powstało z połączenia włoskiej firmy Agusta i brytyjskiej Westland Helicopters. Projekt śmigłowca rozpoczął się w latach 70. XX wieku jako wspólna inicjatywa Wielkiej Brytanii i Włoch, które szukały następcy dla swoich starych śmigłowców morskich Sea King. Pierwszy lot prototypu odbył się w 1987 roku, a produkcja seryjna rozpoczęła się w 1997 roku.

Westland i IBM utworzyły w 1991 roku konsorcjum w celu przeprowadzenia złożonej integracji systemów śmigłowca. AW101 zawiera sieć systemów zarządzania śmigłowcem i misją zaprojektowanych w celu odciążenia pilota pracą. Umożliwiają one śmigłowcowi wykonywania szerokiej gamy misji. AW101 wykorzystuje też cyfrowy system automatycznego sterowania lotem (AFCS). 

Systemy sterowania pozwalają AW101 na utrzymanie stabilnego zawisu przy bocznym wietrze o prędkości 74 km/h. Aktywny system kontroli wibracji, znany jako aktywny system kontroli strukturalnej, zmniejsza wibracje płatowca nawet o 80 proc., zwiększając komfort załogi i minimalizując naprężenia w płatowcu. Wyświetlacze przyrządów pilotów obejmują sześć pełnokolorowych ekranów o wysokiej rozdzielczości.

Dla bezpieczeństwa maszyna jest wyposażony w systemy ostrzegania przed przeszkodami i terenem oraz system unikania kolizji (TCAS). 

AW101 jest wyposażony w radar poszukiwawczy Blue Kestrel, który może skanować w zakresie 360 ​​stopni i wykrywać cele z odległości do 25 mil morskich. W ramach programu modernizacji Lockheed Martin wprowadził szereg ulepszeń radaru, w szczególności umożliwiając mu śledzenie 40 razy większej liczby celów niż wcześniej. 

AW101 przeznaczone do misji niszczenia okrętów podwodnych wyposażone są m.in. w następujące urządzenia specjalistyczne: aktywny sonad opuszczany na linie, boje akustyczne, komputer obserwatora, na którym dane z różnych urządzeń tworzą jeden, kompleksowy obraz pola bitwy, torpedy i ładunki głębinowe.

AW101 jest obecnie używany przez kilka krajów na świecie, zarówno w roli wojskowej, jak i cywilnej. Do największych użytkowników należą Wielka Brytania, Włochy, Kanada, Japonia, Dania i Portugalia. Śmigłowiec pełni różne funkcje, takie jak zwalczanie okrętów podwodnych, ratownictwo, transport VIP-ów, ewakuacja medyczna czy wsparcie sił specjalnych. AW101 jest również znany pod nazwą Merlin w służbie brytyjskiej i portugalskiej.

Oto dane techniczne AgustaWestland AW101: