Istnienia takiego kryształu nikt się nie spodziewał. Powstał w pierwszej eksplozji atomowej

Gadget - tak się nazywała pierwsza w historii bomba atomowa, która w ramach testu o nazwie Trinity została zdetonowana na jednym z amerykańskich poligonów o godzinie 5:29 16 lipca 1945 r.

Urządzenia oraz instalacje znajdujące się podczas testu w miejscu eksplozji w ułamku sekundy wyparowały, a kula ognia powstała w eksplozji praktycznie wprasowała 30-metrową wieżę oraz całe kilometry przewodów miedzianych w asfalt i piasek, tworząc minerał nazwany później od nazwy testu - trynitytem.

Jak się jednak okazało, wewnątrz bryłki trynitytu z tej konkretnej eksplozji, która była pierwszą eksplozją jądrową zrealizowaną w ramach Programu Manhattan, ukrywał się jeszcze jeden fascynujący element.

Naukowcy analizujący dokładnie bryłkę trynitytu odkryli w jej wnętrzu kwazikryształ, szczególną i bardzo rzadką formę ciała stałego.

Kwazikryształy charakteryzują się tym, że na pierwszy rzut oka atomy je tworzące układają się w regularną strukturę. Bliższa analiza pozwala jednak ustalić, że owa niby regularna struktura taką nie jest, bowiem nie powtarzają się regularnie żadne jej fragmenty.

Co ciekawe, choć ten konkretny kwazikryształ powstał w 1945 r., to istnienie takich struktur odkryto dopiero w 1984 r.

Co do zasady kwazikryształy powstają w warunkach niezwykle silnej fali uderzeniowej, przy wysokiej temperaturze i ciśnieniu, czyli w skrócie w warunkach niemal niewystępujących na powierzchni Ziemi. Jednym z nielicznych wyjątków jest właśnie wybuch jądrowy.

Nic zatem dziwnego, że przed pierwszym testem jądrowym naukowcy przyjmowali, że struktury krystaliczne zawsze tworzą struktury powtarzające się w trzech wymiarach. W latach osiemdziesiątych jednak odkryto pierwsze kwazikryształy w meteorytach i uzyskano w badaniach laboratoryjnych.

Wiedząc, w jakich warunkach powstają takie struktury krystaliczne, naukowcy postanowili się przyjrzeć właśnie trynitytowi. Jakby nie patrzeć naukowcy wiedzieli, w jaki sposób on powstał i wiedzieli, że warunki panujące podczas powstawania trynitytu mogły umożliwiać powstawanie kwazikryształów.

Zbadana przez naukowców próbka jest aktualnie najstarszym znanym kwazikryształem stworzonym przez człowieka. Wszystko jednak wskazuje, na to, że na Ziemi może być ich więcej. Możliwe bowiem, że mogą one powstawać całkowicie naturalnie np. przy uderzeniach piorunów w ziarna piasku czy też na skutek uderzeń meteorytów w skały.

Poszukiwania trwają.