Kasy samoobsługowe osłabią strajk przepracowanych ludzi. Ale mroczne czasy
Lada moment okaże się, czy przewidywana mroczna przyszłość to już nasza rzeczywistość, czy jeszcze trochę czasu nam zostało. Tak czy siak możemy mieć bunt maszyn w domu i nie będzie to niestety humorystyczne deprecjonowanie.
"W samo południe odkładamy skanery, wózki, listy kompletacyjne – wszystko. To nasz legalny protest przeciwko niskim płacom i łamaniu prawa" – apeluje OPZZ Konfederacja Pracy na swoim facebookowym profilu. Do strajku w sklepach sieci Kaufland dojść ma w niedzielę 14 grudnia między 12:00 a 14:00. Na 15 grudnia zaplanowano kolejną turę mediacji, więc data jest nieprzypadkowa.
- To nasza presja zdecyduje, czy będzie porozumienie i realna podwyżka - czy wchodzimy w referendum i strajk generalny – argumentuje OPZZ Konfederacja Pracy.
Pracownicy domagają się 1,2 tys. zł podwyżki i "natychmiastowego zaprzestania łamania prawa pracy".
W udostępnionej instrukcji czytamy, że pracownicy w samo południe mają zabezpieczyć stanowiska i odchodzą od swoich obowiązków.
Rekomendujemy ustawienie się przed wejściami do marketów i magazynów. (…) Strajk jest w 100 proc. legalny – nikt nie może mieć z tego powodu żadnych negatywnych konsekwencji, nikomu z tego tytułu nie zostanie zabrana premia frekwencyjna – podkreślają w piśmie związkowcy.
Biuro prasowe sklepu przekazało radiu Eska, że sieć dołoży wszelki starań, by klienci "w sposób komfortowy i bez zakłóceń mogli zrealizować codzienne zakupy w sklepach Kaufland".
- Funkcjonowanie w tym czasie naszych sklepów, w tym komfort i bezpieczeństwo klientów oraz pracowników - pozostanie niezakłócone – napisano w oświadczeniu.
Nie wiemy jeszcze, co to dokładnie oznacza. Być może sklep liczy na osiągnięcie porozumienia, a może chodzi o to, że nie wszyscy dołączą do protestu. Potencjalna grupa łamistrajków jest prosta do wytypowania. To kasy samoobsługowe.
Zakładając, że na czas protestu te dalej będą działać, sklep w teorii mógłby funkcjonować prawie że normalnie. Owszem, produkty dla dorosłych, jak alkohol czy napoje energetyczne, wymagają potwierdzenia wieku przez kasjera, a tych w najbliższą niedzielę między 12:00 a 14:00 może zabraknąć.
Można jednak sobie wyobrazić scenariusz, że pracownicy będą protestować przed sklepem, a klienci niewzruszeni losem strajkujących udadzą się do kas samoobsługowych i zrobią zakupy bez przeszkód.
To rzecz jasna nie tak, że kasy samoobsługowe radzą sobie zawsze bez pomocy człowieka. Bywa, że waga coś źle policzy, kupujący popełni błąd, potrzebna będzie interwencja. W wielu przypadkach sklep jednak dalej będzie mógł funkcjonować, mimo protestu pracowników.
Mroczna, dystopijna wizja przyszłości dzieje się na naszych oczach
Kasy samoobsługowe są oczywistym konkurentem dla człowieka i jego pracy. Widzę to swoim sklepie, w którym codziennie robię zakupy. Jeszcze dwa lata temu samoobsługowe stoiska były tylko dodatkiem. Dziś niemal w całości wyparły tradycyjne kasy. Jest ich więcej, a obszar dla kasjerów znacząco się skurczył. Jedynie w momencie godzin szczytu czynne są dwie kasy. Bywa, że nie działa żadna, a cały ruch przenoszony jest na samoobsługę. Najczęściej jeden pracownik przechodzi od kasy do kasy, zatwierdza produkty, eliminuje błędy i nawet przyjmuje gotówkę. Trudno nie mieć wrażenia, że w zasadzie teraz ma więcej obowiązków niż w sytuacji, gdy siedział przy kasie.
Być może zwiększenie liczby kas samoobsługowych niekoniecznie ma przełożenie na zatrudnienie. W tym czasie były kasjer może wykonywać inne zadania. Rodzi się jednak pytanie, czy osoba nadzorująca pracę samoobsługi będzie wkrótce jeszcze potrzebna. Maszyny stają się coraz mądrzejsze. Trudniej je wykiwać. Kto wie – może niedługo będą mogły same weryfikować tożsamość? Lepiej wyeliminują wpadki i błędy? Sklepy bez kasjerów to coraz częstszy widok. Jeszcze nie na taką skalę, ale właśnie: jeszcze?
Wprawdzie mokry sen wielu prezesów się nie spełnił – okazało się, że nadal potrzebna jest kontrola, ktoś musi czuwać i pilnować porządku. Tylko jak długo?
Teraz zaś dochodzi zupełnie inne zagrożenie dla człowieka, bardzo realne. Nagle może się okazać, że kasa samoobsługowa jest łamistrajkiem i gwiżdże na hasła protestujących, że solidarność jest naszą bronią. Waszą, ludzi, może i tak – mógłby powiedzieć nieczuły automat, gdyby tylko chciał zajmować się takimi kwestiami. Ale raczej nie zna takich postulatów jak godna płaca i respektowanie praw, więc co mu do tego. Niech krzyczą, niech wywieszają transparenty, on robi swoje. Idealny pracownik, czyż nie? Z perspektywy zatrudniającego, rzecz jasna.
Jakiś czas temu pisałem, że w sporze klient kontra sieć kasa samoobsługowa może okazać się zaskakującym, bo sprawiedliwym sędzią. Jedna z nich już wychwyciła pomyłkę producenta, który deklarował, że mięsa będzie pół kilo, a tymczasem paczka ważyła mniej. Waga zauważyła różnicę i wskazała błąd. Prawdziwa wyrocznia.
W relacji pracownik kontra sieć kasa samoobsługowa już tak obiektywna nie jest. Lodowata obojętność to wbrew pozorom działanie. Niby nie stojąc po niczyjej stronie – to przecież tylko maszyna - w przypadku strajku zajmuje jednak konkretne stanowisko. Pokazuje, że ludzie mogą strajkować, a sklep działa i dalej przynosi zyski. Może nie tak efektywnie, ale jednak. Pozycja negocjacyjna pracowników słabnie, kluczowy argument traci na sile.
To wręcz dystopijny scenariusz. Co, jeśli bunt maszyn wcale nie musi mieć twarzy krwawego rewolucjonisty, a cios w plecy wbity zostanie po cichu?
