Oto największa trójwymiarowa mapa wszechświata. Wywróci kosmologię do góry nogami
Korzystając z instrumentu Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) astronomowie opracowali zdumiewającą mapę 3D Wszechświata, która jest najdokładniejszą mapą w historii. Ta kosmiczna mozaika odsłania miliony galaktyk rozciągających się na przestrzeni miliardów lat świetlnych i oferuje bezprecedensowy wgląd w strukturę oraz ewolucję kosmosu.
Czy zastanawialiście się kiedyś, jak wygląda wszechświat w trójwymiarze? Naukowcy z Instrumentu Spektroskopowego Ciemnej Energii (DESI) właśnie dostarczyli odpowiedzi, tworząc największą mapę 3D wszechświata, jaką kiedykolwiek widzieliśmy. To nie tylko wizualne przedstawienie kosmosu, ale także klucz do zrozumienia jednej z największych zagadek – ciemnej energii.
DESI to nie lada technologiczne osiągnięcie. Instrument ten, zamontowany na teleskopie Mayall 4-metrowym w Obserwatorium Kitt Peak, wykorzystuje spektroskopię do analizy dziesiątek milionów galaktyk i kwazarów. Dzięki temu naukowcy mogą konstruować trójwymiarowe mapy rozciągające się od najbliższego wszechświata aż do 11 mld lat świetlnych wstecz, umożliwiając nam sporządzenie mapy naszego kosmosu takim, jakim był w młodości i prześledzenie jego rozwoju aż do tego, co widzimy dzisiaj.
Więcej o ciemnej materii i ciemnej energii przeczytasz na Spider`s Web:
Naukowcy mówią, że korzystając z tej mapy, byli w stanie zmierzyć szybkość rozszerzania się Wszechświata w różnych okresach w przeszłości, z niespotykaną dotąd dokładnością. Wyniki sugerują, że ciemna energia, tajemnicza siła rozciągająca wszechświat, może słabnąć, co kwestionuj panujące teorie kosmologiczne.
Z wczesnej analizy wynika, że ciemna energia przestaje być silnym czynnikiem przyspieszającym i w pewnym stopniu zanika. Jeśli to prawda, jesteśmy na niezbadanym terytorium i musimy przemyśleć naszą kosmologię
- mówią naukowcy.
Kluczem do pomiarów były barionowe oscylacje akustyczne (BAO) - wzorce gęstości materii we wczesnym wszechświecie, które pozostawiły swój ślad w rozkładzie galaktyk. Te oscylacje działają jak linijka, która rozciąga się w miarę ekspansji wszechświata. Mierząc jej długość w różnych epokach kosmosu, naukowcy mogą śledzić, jak wszechświat się rozszerzał.
Mapowanie BAO pozwaoliło naukowcom mierzyć szybkość rozszerzania się Wszechświata w każdym momencie swojej przeszłości i modelować, jak ciemna energia wpływa na tę ekspansję.
Pierwsze wyniki pokazują różnice
Model kosmologiczny, znany jako Lambda CDM, to jeden z naszych najwazniejszych modeli kosmologicznych. Obejmuje zarówno słabo oddziałujący rodzaj materii (zimna ciemna materia, CDM), jak i ciemną energię (Lambda). Zarówno materia, jak i ciemna energia kształtują sposób, w jaki Wszechświat się rozszerza – ale w przeciwstawny sposób.
Materia i ciemna materia spowalniają ekspansję, podczas gdy ciemna energia ją przyspiesza. Ilość każdego z nich wpływa na ewolucję naszego wszechświata. Model ten dobrze opisuje wyniki poprzednich eksperymentów i wygląd Wszechświata w czasie.
Jednak gdy pierwsze wyniki DESI połączy się z danymi z innych badań, istnieją pewne subtelne różnice w stosunku do przewidywań Lambda CDM. Naukowcy mają nadzieję, że, w miarę jak DESI będzie gromadzić więcej informacji podczas swojego pięcioletniego badania, wyniki staną się bardziej precyzyjne, rzucając światło na to, czy dane wskazują na różne wyjaśnienia obserwowanych wyników, czy też na potrzebę aktualizacji naszego modelu.
To zdumiewające, że mając dane zaledwie z pierwszego roku, możemy już zmierzyć historię ekspansji naszego wszechświata w siedmiu różnych wycinkach czasu kosmicznego, każdy z dokładnością od 1 do 3 proc.
- powiedziała Nathalie Palanque-Delabrouille, naukowiec z Berkeley Lab.
To dopiero początek
Mapa DESI to dopiero początek. Naukowcy podzielili wszechświat na siedem epok, sięgając aż 11 mld lat wstecz, i zmierzyli jego ekspansję w czasie. To pozwoli na jeszcze dokładniejsze zrozumienie historii wszechświata i roli ciemnej energii w jego przyszłości.
