Krew astronautów i lekarstwo na raka. Polska będzie prowadzić eksperymenty w kosmosie
Za dwa lata polski astronauta po raz pierwszy w historii poleciał na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Nie będzie to jednak tylko wycieczka turystyczna, ale prawdziwa misja naukowa. Na pokładzie ISS czekać będą na niego eksperymenty zaproponowane przez polskie firmy i instytucje, które mają szansę przynieść przełomowe odkrycia i innowacje. Jakie są te eksperymenty i dlaczego są tak ważne?
Polski astronauta weźmie udział w misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Polak będzie testował najbardziej zaawansowane technologie polskich przedsiębiorców, realizował eksperymenty i program edukacyjny skierowany do uczniów. Sławosz Uznański poleci jako drugi Polak w kosmos w sierpniu 2024 r. Oczywiście jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem.
Więcej o podboju kosmosu przez Polskę przeczytasz na Spider`s Web:
W 2023 r. Polska zwiększyła składkę finansową w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) o 295 mln euro. Dzięki temu polskie firmy będą mogły wziąć udział w wielu programach rozwoju technologii, produktów i usług z zakresu łączności satelitarnej, nawigacji czy obserwacji Ziemi. To ogromna szansa dla polskiego sektora kosmicznego, który znajduje się w przełomowym momencie.
Współpraca z ESA i Axiom Space to ważny krok w rozwoju zarówno polskiego sektora kosmicznego, jak i nauki. Polski astronauta na ISS będzie miał okazję przetestować najbardziej zaawansowane polskie technologie. Dla naszych firm to wyjątkowa okazja do zdobycia unikatowego doświadczenia, które będzie potwierdzeniem wysokiej jakości polskich produktów.
Rekordowe zainteresowanie
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna to największy i najdroższy projekt naukowy w historii ludzkości. Od ponad 20 lat na orbicie okołoziemskiej znajduje się laboratorium, w którym można badać zjawiska fizyczne, chemiczne i biologiczne w warunkach mikrograwitacji. To niepowtarzalna okazja do testowania nowych technologii, materiałów i leków, które mogą mieć zastosowanie zarówno w przyszłych misjach kosmicznych, jak i na Ziemi.
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) ogłosiła w lipcu 2023 r. nabór propozycji eksperymentów do realizacji na ISS w ramach misji polskiego astronauty, który ma się odbyć w 2024 r. Nadesłano rekordową liczbę 66 zgłoszeń z różnych dziedzin nauki i techniki. Po ocenie merytorycznej i technicznej wybrano wstępną listę 18 eksperymentów, które spełniają kryteria ESA i POLSA. Obecnie trwa analiza wykonalności tych eksperymentów, która może potrwać kilka tygodni. Niektóre z nich mogą być jednak zbyt skomplikowane lub wymagać zbyt dużo czasu i zasobów, aby zdążyć na najbliższą misję.
Polskie eksperymenty w kosmosie
Jakie są więc te eksperymenty, które mają szansę polecieć na ISS? Oto niektóre z nich:
LeopardISS - testy komputera do badania algorytmów sztucznej inteligencji (AI) na potrzeby eksploracji kosmosu. Komputer ma być odporny na promieniowanie kosmiczne i niskie temperatury, a także ma być energooszczędny i mały. Algorytmy AI mają pomagać w analizie danych z sensorów i kamer, sterowaniu pojazdami kosmicznymi i robotami, a także w podejmowaniu decyzji w sytuacjach awaryjnych. Firma odpowiedzialna: KP Labs.
0G-CARE - badanie skuteczności leków przeznaczonych do zwalczania komórek rakowych w warunkach braku grawitacji. Eksperyment ma sprawdzić, czy leki oparte na nanocząsteczkach złota są skuteczniejsze niż tradycyjna chemioterapia w niszczeniu nowotworów. W warunkach mikrograwitacji komórki rakowe zachowują się inaczej niż na Ziemi, co może wpływać na ich podatność na leczenie. Podmiot odpowiedzialny: Politechnika Wrocławska.
phoTOGRAV - wsparcie rozwoju interfejsów komputer-mózg (BCI), które pozwalają na komunikację między urządzeniami elektronicznymi a ludzkim mózgiem za pomocą sygnałów elektrycznych lub świetlnych. Eksperyment ma zbadać wpływ mikrograwitacji na aktywność mózgu i reakcje wzrokowe astronautów podczas korzystania z BCI. Interfejsy komputer-mózg mogą mieć zastosowanie w rehabilitacji osób z uszkodzeniami nerwowymi, w sterowaniu protezami czy w grach komputerowych. Firma odpowiedzialna: Cortivision.
LEO-DDS - biodegradowalne systemy dostarczania leków w warunkach braku grawitacji. Eksperyment ma zbadać zachowanie się specjalnych kapsułek z lekami, które rozpuszczają się w organizmie w zależności od temperatury, pH lub enzymów. Systemy te mają zapewnić lepszą kontrolę nad dawkowaniem i czasem działania leków, co może być ważne dla zdrowia astronautów i pacjentów na Ziemi. Podmiot odpowiedzialny: Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN
TEAMLEO - analiza komórek krwi astronautów dla celów badań genetycznych. Eksperyment ma zbadać zmiany w ekspresji genów i białek w komórkach krwi pod wpływem stresu oksydacyjnego, promieniowania kosmicznego i mikrograwitacji. Celem jest zrozumienie mechanizmów adaptacji organizmu do warunków kosmicznych i ocena ryzyka wystąpienia chorób związanych z lotami kosmicznymi, takich jak nowotwory, choroby serca czy zaburzenia odporności. Podmiot odpowiedzialny: Wojskowa Akademia Techniczna.
EDDIE-PHP - testowanie mechanizmów przeznaczonych do zastosowań w górnictwie kosmicznym. Eksperyment ma zbadać zachowanie się specjalnych urządzeń, które mają służyć do wydobywania i transportu surowców mineralnych z planetoid i księżyców. Urządzenia te mają być zdolne do pracy w warunkach niskiej grawitacji, niskiego ciśnienia i wysokiego promieniowania. Górnictwo kosmiczne może być kluczowe dla rozwoju przemysłu kosmicznego i eksploracji Układu Słonecznego. Firma odpowiedzialna: Astronika.
To tylko niektóre z eksperymentów, które mają szansę polecieć na ISS. Wszystkie one pokazują, że polski sektor kosmiczny jest gotowy na ambitne wyzwania i może przyczynić się do postępu nauki i techniki. Nie wiadomo jeszcze, który z nich zostanie wybrany do realizacji, ale na pewno będzie to historyczny moment dla polskiej astronautyki.
