Ludzie wyślą węża w kosmos, żeby poszukiwał życia. Ten robot potrafi nawet pływać
Czy jesteś ciekawy, czy na innych planetach lub księżycach istnieje życie? Jeśli tak, to z pewnością zainteresuje cię projekt NASA o nazwie Exobiology Extant Life Surveyor (EELS). To robot, który wygląda jak wąż, umie chodzić i pływać, a jego głównym zadaniem będzie poszukiwanie dowodów na obecność życia na lodowych księżycach naszego układu słonecznego.
EELS to robot w kształcie węża, choć fachowo mówimy, że jest to mobilna platforma instrumentów zaprojektowana do eksploracji wewnętrznych struktur terenu. EELS składa się z wielu identycznych segmentów zawierających mechanizmy napędowe oraz elektronikę i zestawy do wzajemnej komunikacji.
NASA stawia na robota-węża
Kształt robota nie jest przypadkowy. Robot został stworzony, by radzić sobie w obcych światach, gdzie króluje lód i woda. Jego głównym zadaniem jest poszukiwania dowodów na istnienie życia.
EELS wykorzystuje nowatorskie obrotowe jednostki napędowe, które działają jak gąsienice, mechanizmy chwytające w kształcie kotwiczki, a nawet śruby napędowe, umożliwiając robotowi dostęp do otworów w lodzie i podążanie nimi w kierunku płynnej wody, a następnie pływanie w niej. Co najważniejsze, ze względu na swój unikatowy kształt, robot może też wnikać w wąskie szczeliny i tunele.
EELS jest zdolny do poruszania się we wszystkich kierunkach bez zmiany swojej orientacji. Fachowo nazywamy to holonomicznością. Może też zmieniać kształt i długość, aby pokonywać przeszkody, a nawet zmieniać tryb napędu.
EELS jest oczywiście nafaszerowany elektroniką i sprzętem. Robot wyposażony w różne instrumenty naukowe, które pozwalają mu badać teren i szukać życia. Niektóre z nich to:
- kamera stereoskopowa do tworzenia map 3D terenu i obserwacji otoczenia,
- spektrometr do analizy składu chemicznego próbek,
- mikroskop fluorescencyjny do wykrywania biomarkerów i organizmów żywych,
- termometr do pomiaru temperatury otoczenia i próbek,
- czujniki ciśnienia i wilgotności do monitorowania warunków atmosferycznych.
Gdzie EELS może być użyty?
EELS jest zaprojektowany z myślą o eksploracji lodowych planet i oceanicznych światów, takich, jakie są na Enceladus i Europa. Są to księżyce Saturna i Jowisza, które mają pod lodową skorupą płynne oceany. Z powierzchni tych księżyców wydobywają się strumienie gazów i cząstek zawierających wodę. Gejzery te mogą być kanałami prowadzącymi bezpośrednio do płynnej wody, potencjalnie sprawiając, że jest to najłatwiejsza droga do zbadania czy w tych oceanach jest życie.
Dane sondy Cassini wskazują, że Enceladus ma płynny ocean pod lodową skorupą. Pióropusze wydobywające się z jego powierzchni są kanałami prowadzącymi bezpośrednio do wody w stanie ciekłym. To może być najłatwiejsza droga do płynnego oceanu. EELS ma za zadanie dotrzeć do takiego otworu wyrzutowego, wejść do środka i podążać za nim do wnętrza oceanu.
Robot EELS przechodzi aktualnie intensywne próby. Został przetestowany na kanadyjskim lodowcu Athabasca i wulkanie Mount Meager. Maszyna ma około 5 m długości i składa się z dziewięciu segmentów.
Enceladus, czyli miejsce, gdzie może być życie
Dowody sugerują, że lodowy księżyc Saturna, Enceladus, ma podpowierzchniowy ocean. W okolicach bieguna południowego dochodzi do wypuszczania pióropuszy pary wodnej w przestrzeń kosmiczną. Analizy materiału przeprowadzone przez sondę Cassini wykazały, że ocean zawiera kluczowe składniki dla życia (pierwiastki wodór, węgiel, azot, tlen i prawdopodobnie siarka oraz proste i złożone związki organiczne).
Odkrycia Cassini sprawiają, że wnętrze Enceladusa jest doskonałym miejscem do wykrywania życia poza Ziemią. Niewielka wymiana materii z wewnętrznym Układem Słonecznym czyni prawdopodobnym, że takie życie pojawiłoby się niezależnie od życia na Ziemi. W ten sposób jego odkrycie rzuciłoby światło na uniwersalne cechy życia.
Enceladus jest jednym z księżyców Saturna, który wyróżnia się na tle innych ciał niebieskich w układzie słonecznym. Jest to mały (500 km średnicy), lodowy świat, który skrywa pod swoją skorupą płynny ocean słonej wody. Z powierzchni Enceladusa wydobywają się gejzery lodowych cząstek i pary wodnej, które zasilają pierścień E Saturna.
Enceladus ma najjaśniejszą i najbardziej odbijającą światło powierzchnię w układzie słonecznym, co sprawia, że jest bardzo zimny. Temperatura na jego powierzchni wynosi około minus 201 stopni Celsjusza. Enceladus został po raz pierwszy zbadany przez sondy Voyager w latach 80. XX wieku, ale dopiero misja Cassini odkryła jego niezwykłą aktywność geologiczną i potencjał do życia. Cassini wykrył, że Enceladus ma globalny ocean pod lodem, który może mieć kontakt ze skalistym rdzeniem księżyca.
W oceanie tym mogą istnieć hydrotermalne źródła, podobne do tych na Ziemi, które są siedliskiem wielu organizmów. Enceladus jest jednym z najciekawszych celów naukowych dla przyszłych misji kosmicznych. Może on dostarczyć odpowiedzi na pytanie o pochodzenie i ewolucję życia w naszym układzie słonecznym i poza nim. Niestety misja w jego kierunku ruszy dopiero w latach 30. tego wieku.
*Główna ilustracja: artystyczna wizja Exobiology Extant Life Surveyor (EELS) w akcji. Autor: NASA/JPL-CalTech
