REKLAMA

Wędrujące ciemne plamy na Neptunie nauczyły się nowej sztuczki. Dzięki temu dłużej pożyją

Astronomowie obserwujący błękitnego lodowego olbrzyma zauważyli osobliwe zachowanie jednego z wirów w jego atmosferze.

Ciemna plama, która nie chciała umrzeć. Walka o życie w atmosferze Neptuna
REKLAMA

Neptun (a także Uran) to planeta, która już od dawna zasługuje na wysłanie do niej kolejnej misji kosmicznej. Mimo naszego rozbudowanego programu kosmicznego, jak na razie w pobliżu Neptuna przeleciała tylko jedna sonda. Był to Voyager 2, a do przelotu doszło 25 sierpnia 1989 r. Od tego czasu, przez 31 lat obserwujemy Neptuna jedynie za pomocą teleskopów naziemnych i kosmicznych. Jaka jest różnica między obserwacjami za pomocą teleskopów i za pomocą sondy kosmicznej, najlepiej pokazuje porównanie obrazów Plutona wykonanych przez teleskop Hubble’a i sondę kosmiczną New Horizons.

 class="wp-image-1533029"
REKLAMA

A teraz do rzeczy

W 2018 r. teleskop Hubble’a odkrył na północnej półkuli Neptuna nową ciemną plamę, będącą charakterystycznym wirem obserwowanym w atmosferze planety. Choć na zdjęciu plama jest niewielka, to w rzeczywistości ma ona 7400 km średnicy, a jej powierzchnia jest większa od Atlantyku.

Od tego czasu plama stopniowo przemieszczała się na południe, w kierunku równika. To właśnie tam większość wirów tego typu zanika. Tym razem jednak tak się nie stało. Choć astronomowie podejrzewali, że w tym roku plama będzie na równiku albo już jej w ogóle nie będzie, to obserwacje przeprowadzone w sierpniu 2020 r. wskazały, że plama… zawróciła i kieruje się ponownie na północ. To bardzo nietypowe zachowanie – przez ostatnie 30 lat żadna plama tak nie zrobiła.

 class="wp-image-1533038"

Co ciekawe, w styczniu astronomowie w pobliżu plamy zauważyli jeszcze jedną, nieco mniejszą plamę, która wkrótce później zniknęła. Możliwe, że wydzieliła się ona ze swojej towarzyszki, nieznacznie się oddaliła, a potem zniknęła. To by jednak wskazywało, że plama faktycznie ulegała już stopniowemu rozrywaniu, na co wskazują także symulacje komputerowe.

Plamy w atmosferze Neptuna to układy wysokiego ciśnienia powstające na średnich wysokościach półkuli północnej. Wirując zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara (siła Coriolisa) opadają następnie w kierunku równika, gdzie siła Coriolisa zanika i plama ulega rozpadowi.

Najnowsza plama jednak postawiła na długowieczność i zrezygnowała z wycieczki w tropiki. To spore zaskoczenie dla naukowców, a jak wiemy, naukowcy wprost uwielbiają takie zaskoczenia.

 class="wp-image-1533041"

Naukowcy zauważają także, że być może właśnie oderwanie mniejszego fragmentu dostrzeżonego w styczniu pozwoliło plamie zatrzymać samobójczy pochód w kierunku równika. Obserwacje wskazują, że pojawienie się mniejszej plamy zbiega się w czasie ze zmianą kierunku ruchu głównej plamy.

Aktualnie badacze analizują dodatkowe dane, sprawdzając jak długo szczątki mniejszej plamy utrzymywały się w atmosferze Neptuna w kolejnych miesiącach 2020 roku.

REKLAMA
 class="wp-image-1533044"
Kosmiczny Teleskop Hubble'a

Choć Neptun z pewnością zasługuje na sondę kosmiczną, to teleskop Hubble’a wykonuje doskonałą robotę, monitorując rok w rok wygląd atmosfery planety. Dzięki prowadzonym co roku obserwacjom wiemy, że plamy widzianej przez sondę Voyager 2 już dawno nie ma, a przez ostatnie 30 lat powiły się jeszcze cztery nowe.

REKLAMA
Najnowsze
Aktualizacja: 2025-10-23T20:41:48+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T19:57:16+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T19:35:11+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T19:00:09+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T18:42:50+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T18:13:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T17:17:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T16:48:57+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T16:23:20+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T15:38:48+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T15:01:09+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T12:51:21+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T12:31:27+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T10:04:29+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T09:04:54+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T06:21:14+02:00
Aktualizacja: 2025-10-23T06:19:00+02:00
Aktualizacja: 2025-10-22T20:30:33+02:00
Aktualizacja: 2025-10-22T19:01:39+02:00
Aktualizacja: 2025-10-22T18:25:44+02:00
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA