UE obiecała koniec zmiany czasu. Cóż, wyszło jak zwykle
Chociaż większość mieszkańców UE chce zniesienia zmiany czasu, prace nad projektem utknęły. Wygląda na to, że jest mała szansa na porozumienie.
Zapowiedzi były poste: mieli zrezygnować z przestawienia zegarków i wybrać jedną strefę czasową. Kilka lat po inicjatywie KE i niemal równo po dekadzie od konsultacji z obywatelami sprawa utknęła w martwym punkcie. UE wciąż nie może dojść do porozumienia, a zniesienie zmiany czasu oddala się na kolejne lata.
Miliony za zniesieniem zmiany czasu, ale państwa wciąż podzielone
W 2018 r. Komisja Europejska zaproponowała coś, co wydawało się logiczne i oczekiwane przez obywateli: koniec z przechodzeniem z czasu zimowego na letni i odwrotnie. Impulsem była rekordowa liczba odpowiedzi w konsultacjach publicznych – ponad 4 mln Europejczyków opowiedziało się za rezygnacją z sezonowej zmiany czasu.
Już rok później pomysł poparł Parlament Europejski. Wydawało się, że formalności to tylko kwestia czasu. Jednak w Radzie UE, gdzie głos mają państwa członkowskie, porozumienia nie udało się osiągnąć. Spór rozbija się o fundamentalne pytanie: jeśli zrezygnować ze zmiany czasu, to który wariant uznać za obowiązujący? Czas letni, czy zimowy?
Polska próbowała wskrzesić temat, ale bez skutku
Do tematu wróciła Polska w trakcie swojej prezydencji w Radzie UE w pierwszej połowie 2025 r. Przeprowadzono szereg rozmów technicznych z państwami członkowskimi, by sprawdzić, czy są jakiekolwiek szanse na kompromis. W efekcie jednak większość rządów powtórzyła swoje stanowiska sprzed lat i zwróciła uwagę na brak pełnej oceny skutków, jaką powinna przygotować KE.
KE zobowiązała się do przeprowadzenia takiej analizy latem tego roku. Niestety nawet jeśli ją opublikuje, dyplomaci nie spodziewają się, by miało to rzeczywisty wpływ na postęp prac. Jeden z unijnych dyplomatów powiedział dla PAP, że wśród włodarzy stolic państw członkowskich nic się nie zmieniło. Nie wskazuje nic na to, że prace będą kontynuowane.
Wszyscy czekają, ale nikt nie chce zdecydować
Projekt unijnej dyrektywy zakładał zniesienie sezonowej zmiany czasu i wprowadzenie systemu powiadomień – każde państwo członkowskie miało określić, który czas (letni lub zimowy) stanie się jego czasem bazowym. Problem jednak w tym, że brak jest jednolitego stanowiska. Sąsiednie kraje mogłyby funkcjonować według różnych godzin, co utrudniłoby transport, komunikację i handel.
Tymczasem obecnie obowiązujący system mimo swojej niedoskonałości nadal działa. W ostatnią niedzielę października Europejczycy ponownie przestawią zegarki o godzinę do tyłu, by wejść w czas zimowy. I wszystko wskazuje na to, że ten rytuał pozostanie z nami jeszcze długo.
Dlaczego zmiana czasu wciąż obowiązuje?
Zamysł zmiany czasu był prosty: lepiej wykorzystać światło dzienne, przesuwając zegarki w zależności od pory roku. Choć dziś korzyści energetyczne są nadwyraz dyskusyjne, a skutki dla zdrowia krytykowane przez lekarzy, brak jednomyślności wśród państw członkowskich UE skutecznie blokuje zmiany.
Przeczytaj także:
Unijna procedura legislacyjna wymaga porozumienia wszystkich stron: Parlamentu, Komisji i Rady. A ta ostatnia, reprezentująca interesy państw, nie chce ryzykować wewnętrznych napięć wynikających z niejednolitego podejścia do standardowego czasu. Dopóki nie pojawi się polityczna wola i gotowość do kompromisu, temat zmiany czasu będzie wracał cyklicznie. Dokładnie tak, jak same zmiany zegarków.
*Źródło zdjęcia wprowadzającego: New Africa / Shutterstock
