Dziś wielka opozycja Jowisza, będzie najbliżej Ziemi od 59 lat. Użyjcie lornetki, a zobaczycie jego księżyce
W poniedziałek 26 wrześnie na niebie dojdzie do dość nietypowego wydarzenia. Jowisz znajdzie się w opozycji do Słońca i jednocześnie będzie najbliżej Ziemi od 59 lat. To właśnie dlatego zjawisko to nazywa się wielką opozycją Jowisza. To świetna okazja, żeby obserwować największą planetę Układu Słonecznego i jej księżyce.
Już dzisiaj odwiedzi nas Jowisz - największa planeta Układu Słonecznego. Mimo tego, że odległość między nami a nią wciąż będzie wynosić setki milionów kilometrów, to jednak nie była tak mała od ponad pół wieku!
Planety Układu Słonecznego bezustannie krążą wokół Słońca. Każda z planet jednak, ze względu na odległość od Słońca, pokonuje podczas okrążenia inną drogę i potrzebuje na to mniej lub więcej czasu niż inne. W efekcie planety bezustannie się do siebie zbliżają i od siebie oddalają. Czasami w jednym momencie znajdują się po tej samej stronie Słońca, a czasami znajdują się po przeciwnych jego stronach.
Opozycja Jowisza 2022
Już w poniedziałek 26 września 2022 roku dojdzie do dość nietypowego wydarzenia. Jowisz znajdzie się w opozycji do Słońca. Oznacza to, że Słońce znajdzie się po przeciwnej stronie nieba niż Ziemia. Gdy Słońce będzie zachodziło na zachodzie, na wschodzie będzie wschodził Jowisz, największa planeta w Układzie Słonecznym. Kiedy natomiast Jowisz znajdzie się najwyżej na niebie, Słońce będzie znajdowało się dokładnie po drugiej stronie Ziemi.
W takiej opozycji Jowisza nie ma zasadniczo nic dziwnego. Do takiego zdarzenia dochodzi średnio co 13 miesięcy, kiedy Ziemia po pełnym okrążeniu Słońca, "dogania" Jowisza, który na jedno okrążenie potrzebuje niemal 12 lat.
Tym razem jednak opozycja Jowisza będzie wyjątkowa
Choć na uproszczonych obrazkach przedstawiających schemat Układu Słonecznego planety okrążają Słońce po idealnych okręgach w równej odległości od Słońca, w rzeczywistości nie wszystko jest takie idealne.
Planety okrążają Słońce po nieco wydłużonych planetach eliptycznych, a więc w ciągu jednego okrążenia przelatują przez aphelium swojej orbity (punkt położony najdalej do Słońca), następnie się do niego zbliżają, aby pół roku (definiowanego dla danej planety) później przelecieć przez punkt najbliższy Słońca (peryhelium).
W zależności od tego gdzie na swojej orbicie wokół Słońca znajduje się Jowisz, gdy wyprzedza go Ziemia, odległość między tymi dwiema planetami może być bardzo różna. Tym razem, 26 września 2022 r. Jowisz będzie stosunkowo blisko Słońca, dzięki czemu w momencie opozycji znajdzie się "zaledwie" 590 mln km od Ziemi.
Tak blisko naszej planety podczas opozycji Jowisz był w 1963 roku. Od tego czasu wszystkie opozycje przypadały w znacznie odleglejszych punktach orbity Jowisza.
Co to dla nas oznacza? Popatrz na Jowisza i jego księżyce
Na nocnym niebie Jowisz będzie znacznie jaśniejszy niż zazwyczaj. Zresztą już teraz można obserwować go na niebie jako łatwy do odnalezienia najjaśniejszy poza Księżycem punkt nocnego nieba. Jasność w najbliższych dniach dzielących nas od opozycji będzie stopniowo rosła, aby w poniedziałek zacząć ponownie maleć.
Z uwagi na to, że Jowisz będzie najbliżej Ziemi od sześciu dekad, to i jego rozmiary kątowe na niebie będą większe niż zazwyczaj. Jest to doskonała okazja na to, aby spróbować wyjść poza samą identyfikację Jowisza na niebie.
Jeżeli masz w domu lornetkę, spróbuj przyjrzeć się uważnie Jowiszowi na niebie. Dzięki niepozornej lornetce, po odnalezieniu Jowisza będziesz w stanie dostrzec kilka otaczających go jasnych kropek, które będą ustawiały się w jednej linii i na przestrzeni nocy powoli będą zmieniały swoje położenie. Te kropki to nic innego jak cztery największe księżyce Jowisza: Ganimedes, Europa, Io oraz Kallisto.
Wszystkie te księżyce zostały odkryte w 1610 r. przez Galileusza. Dzisiaj, cztery wieki później wiemy o nich już znacznie więcej. Ganimedes jest największym księżycem w Układzie Słonecznym, Europa skrywa pod lodową skorupą ocean ciekłej wody zawierający dwa razy więcej wody niż wszystkie oceany na Ziemi, a Io jest najbardziej wulkanicznym obiektem w otoczeniu Słońca.
Jeżeli dobrze ustabilizujesz lornetkę, np. opierając łokcie o poręcz czy dach samochodu, będziesz w stanie dostrzec także charakterystyczne wielobarwne pasy na powierzchni Jowisza. Oczywiście wszystko to można zobaczyć także o innych porach roku, jednak teraz, ze względu na rekordowo małą odległość, wszystkie te cechy i obiekty będą nieco lepiej widoczne niż zwykle. Powodzenia!
Ten artykuł ukazał się po raz pierwszy na spidersweb.pl 20.09.2022 roku.
