Karta długoterminowego rezydenta UE to nie tylko możliwość pobytu w Polsce, ale też bilet do zamieszkania na terenie innych państw
Cudzoziemcy, którzy otrzymali kartę długoterminowego rezydenta UE, mają możliwość stałego zamieszkania, pracy, nauki na terenie Polski. Jednak to nie jedyne korzyści, które daje karta rezydenta.
Polskie prawo przewiduje dwie karty, które dają cudzoziemcowi możliwość na stałe zamieszkać na terenie Polski: karta stałego pobytu i karta długoterminowego rezydenta UE. Ich główną różnicą jest to, że karta stałego pobytu przewidziana dla cudzoziemców polskiego pochodzenia, podczas gdy karta rezydenta UE — dla tych, którzy takiego pochodzenia nie mają.
Karta długoterminowego rezydenta UE: korzyści oczekiwane i nieoczekiwane
Status rezydentów, przebywających na terytorium UE, a również ich uprawnienia reguluje Dyrektywa Rady UE 2003/109/EC z dnia 25 listopada 2003 roku. Postanowienia dokumentu stosuje się do wszystkich obywateli państw trzecich, którzy legalnie zamieszkują na terytorium Unii Europejskiej.
Długoterminowe rezydenci UE mają praktycznie takie same prawa, jak obywatele państwa członkowskiego, które wydało zezwolenie na pobyt.
Do zalet posiadania karty rezydenta UE w Polsce należą:
- Decyzja o wydanie zezwolenia na pobyt w Polsce jest wydawana na czas nieokreślony. Karta jest ważna przez 5 lat, po upływie terminu należy wymienić kartę plastikową, natomiast nie ma potrzeby ponownego składania wniosku o zezwolenie na pobyt.
- Rezydent ma prawo podróżować w celach turystycznych do innych krajów strefy Schengen do 90 dni w ciągu 6 miesięcy.
- Dostęp do rynku pracy, edukacji, naukowych stypendiów w Polsce.
- Prawo do pomocy i ochrony społecznej.
- Istotnym prawem, z którego mogą korzystać długoterminowi rezydenci UE, jest wzmocniona ochrona przed deportacją z kraju. Postępowanie w sprawie o wydalenie osoby, która ma status rezydenta UE, może się rozpocząć tylko w przypadku poważnego zagrożenia dla porządku i bezpieczeństwa publicznego.
- Cudzoziemcy posiadający status rezydenta UE korzystają z prawa uproszczonej procedury emigracji do innych krajów członkowskich UE, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii, Irlandii i Danii.
Przeprowadzka do innych krajów członkowskich z kartą rezydenta UE
Długoterminowi rezydenci UE mogą przebywać w innym państwie członkowskim dłużej niż 3 miesiące w ciągu pół roku na podstawie: zatrudnienia, prowadzenia własnej działalności gospodarczej, podjęcia nauki. Ponadto zezwolenie na pobyt jest udzielane według nieco uproszczonej procedury, szczegóły ubiegania o zezwolenie na pobyt każdy kraj Unii reguluje osobno.
Uproszczona procedura przewiduje, na przykład, brak konieczności przeprowadzenia testu rynku pracy, a w niektórych krajach nawet brak potrzeby uzyskania zezwolenia na pracę.
Mobilność wewnątrz UE jest znacznie wyższa w tych państwach członkowskich, gdzie osoby, które otrzymały status rezydenta w pierwszym kraju, są zwolnione z testu rynku pracy w drugim (a w niektórych przypadkach nawet z wymogu otrzymania zezwolenia na pracę), a mianowicie w Belgii, na Cyprze, w Węgrzech, Łotwie, Polsce, Portugalii i Szwecji. - czytamy w treści Raportu Komisji Parlamentu Europejskiego i Rady .
Holandia
Po przeprowadzce do Holandii w celu zatrudnienia rezydent UE innego państwa członkowskiego nie ma obowiązku ubiegania się o zezwolenie na pobyt i pracę jak inni cudzoziemcy. Natomiast musi złożyć wniosek o zezwolenie wyłącznie na pracę w kraju, przy tym zezwolenie jest wymagane tylko w ciągu pierwszych 12 miesięcy, w przeciwieństwie do zwyczajowych 5 lat, które dotyczą innych obywateli państw trzecich.
Szwecja
Długoterminowi rezydenci UE, którzy przeprowadzają się z Polski do Szwecji, mogą zacząć pracę lub studia nie czekając na decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt w kraju. Również długoterminowi rezydenci innych krajów członkowskich, w tym Polski, są zwolnieni z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę w Szwecji, jednak muszą dostarczyć w celu potwierdzenia umowę o pracę.
Włochy
Obywatele zagraniczni, którzy mają długoterminowe zezwolenie na pobyt rezydenta UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, mogą zwrócić się z prośbą o pobyt we Włoszech w okresie dłuższym niż trzy miesiące, w następujących okolicznościach:
- legalne zatrudnienie lub prowadzenie własnej działalności;
- podjęcie studiów w kraju.
Wniosek o przyznanie statusu rezydenta długoterminowego UE we Włoszech trzeba złożyć w ciągu trzech miesięcy od daty przybycia cudzoziemca do kraju. Wiza lub zezwolenie na pobyt nie są potrzebne dla uzyskania zezwolenia na pracę.
Niemcy
Z informacji podanej na oficjalnej stronie internetowej Federalnego urzędu do spraw migracji i uchodźców wynika, że zezwolenie na pobyt dla obywateli państw trzecich, którzy uzyskali status stałego rezydenta UE w innym kraju członkowskim Unii, będzie udzielone pod warunkiem:
- potwierdzenia posiadania karty długoterminowego rezydenta UE w innym kraju;
- ważnego dokumentu podróży, czyli paszportu;
- potwierdzenia, że osoba może samodzielnie się utrzymywać i ma ubezpieczenie zdrowotne;
- planowanego zatrudnienia (praca/własny biznes) lub studiów.
Jak uzyskać zezwolenie na pobyt w innym kraju członkowskim UE z kartą długoterminowego rezydenta w Polsce?
Jak najszybciej, nie później niż trzy miesiące po przyjeździe na terytorium innego państwa, należy zwrócić się do właściwych organów w celu uzyskania pozwolenia na pobyt. Niektóre kraje, takie jak Finlandia, zapewniają możliwość złożenia wniosku o pobyt zdalnie, przebywając jeszcze w Polsce.
Podczas złożenia wniosku o pobyt, w zależności od kraju, mogą być wymagane dodatkowe dokumenty:
- potwierdzenie źródła dochodu, który pozwala cudzoziemcowi się utrzymywać;
- medyczne ubezpieczenie społeczne, które jest przewidziane dla wszystkich obywateli tego kraju;
- potwierdzenie posiadania karty długoterminowego rezydenta UE w Polsce i aktualnego paszportu zagranicznego;
- w przypadku przeprowadzki w celu podejmowania pracy — umowa o pracę;
- w przypadku przeprowadzki do prowadzenia prywatnej działalności — potwierdzenie
posiadania niezbędnych do tego środków; - w przypadku podjęcia studiów — potwierdzenie płatności i umowa z uczelnią.
Warto pamiętać, że szczegóły wymogów do udzielenia zezwolenia na pobyt osobom z kartą rezydenta UE, wydaną w Polsce, każdy kraj Unii Europejskiej określa samodzielnie. Powyżej znajdują się ogólne przepisy, zaznaczone w Dyrektywie Rady 2003/109 /EC oraz Raporcie, który dotyczy Dyrektywy. Aby dowiedzieć się o szczegółach emigracji rezydentów innych państw członkowskich, posiadacz karty długoterminowego rezydenta UE musi zwrócić się bezpośrednio do instytucji, zajmujących się sprawami cudzoziemców w kraju, do którego się przeprowadza.
Warto wiedzieć, że członkowie rodziny właściciela karty rezydenta UE również mają możliwość otrzymania zezwolenia na pobyt w nowym kraju według procedury uproszczonej, pod warunkiem, że rodzina mieszkała razem z rezydentem też w Polsce.
