Perseverance słyszy pioruny, których nie widać. Naukowcy są w szoku
Na Czerwonej Planecie wykryto elektryczne wyładowania w wirach pyłowych. To bardzo zła wiadomość dla poszukiwaczy życia.
Mars znowu okazał się bardziej żywy, niż wygląda na zdjęciach. Z danych zebranych przez łazik Perseverance wynika, że w marsjańskich burzach pyłowych i wirach powstają miniaturowe błyskawice – elektryczne wyładowania tak gwałtowne, że potrafią zmieniać chemię powierzchni planety. To z jednej strony pomaga tworzyć nowe cząsteczki organiczne, ale z drugiej może bezlitośnie zacierać ślady dawnego życia, na które łowcy marsjańskich biosygnatur tak bardzo liczą.
Nie kamera, a mikrofony
Co ciekawe, przełom nie przyszedł z najbardziej zaawansowanych kamer czy spektrometrów, ale z mikrofonu. Zespół kierowany przez Baptiste’a Chide’a przeanalizował 29 godz. nagrań z Perseverance, zebranych w ciągu 2 marsjańskich lat. W szumie wiatru i turlających się ziaren pyłu udało się wyłowić 55 charakterystycznych kliknięć wyładowań elektrycznych.
Nagrania za każdym razem wyglądały podobnie. Najpierw krótki, trwający ułamki mikrosekundy przestrzał sygnału, czyli efekt zakłócenia elektroniki mikrofonu przez gwałtownie zmieniające się pole magnetyczne, a potem opadający ogon sygnału, a dopiero na końcu prawdziwy dźwięk: mała fala uderzeniowa, czyli cichy huk po błysku. To nie są monumentalne pioruny rozcinające niebo jak na Ziemi, lecz drobne wyładowania w odległości zaledwie kilku metrów od łazika.
Jak czytamy na łamach Space.com, analiza czasu pojawiania się tych impulsów pokazała, że niemal wszystkie zgrywają się z najsilniejszymi podmuchami wiatru zarejestrowanymi przez Perseverance. W kilkunastu przypadkach mini-błyskawice wystąpiły dokładnie wtedy, gdy nad łazikiem przechodził wir pyłowy, czyli niewielkie tornado z piasku, dobrze znane z pustyń na Ziemi.
Dlaczego to zły znak dla śladów życia na Marsie?
Odkrycie mini-błyskawic rozwiązuje zagadkę, z którą planetolodzy zmagają się od lat: skąd na Marsie biorą się silne oksydanty, takie jak nadtlenek wodoru. Oksydant to związek chemiczny wyjątkowo agresywny – chętnie przechwytuje elektrony z innych cząsteczek, utleniając je i często niszcząc ich pierwotną strukturę.
W 2003 r. udało się wykryć w marsjańskiej atmosferze nadtlenek wodoru, a później inne utleniające składniki gruntu. Od tego czasu astrobiolodzy mieli problem, bo takie chemiczne środowisko jest dla śladów życia fatalne. Biosygnatury, czyli delikatne, skomplikowane cząsteczki organiczne, które mogłyby świadczyć o dawnych mikroorganizmach, są w kontakcie z oksydantami systematycznie rozkładane na prostsze, martwe chemicznie resztki.
Przeczytaj także:
Teraz okazuje się, że jednym z głównych generatorów tych utleniaczy mogą być właśnie błyskawice w burzach pyłowych. Wyładowania elektryczne rozrywają cząsteczki gazów i minerałów, tworząc reaktywne rodniki, które później łączą się w nadtlenki i inne oksydanty. Z jednej strony takie wyładowania mogą też tworzyć proste cząsteczki organiczne. Z drugiej jednak strony, ta sama elektryczność i wynikająca z niej agresywna chemia mogą w dłuższej skali czasowej niszczyć złożone ślady ewentualnego dawnego życia, które naukowcy próbują teraz znaleźć w marsjańskich skałach.
*Grafika wprowadzająca wygenerowana przez AI
