CPK kończy z dobrowolnością. Miło już było, czas na rygor
CPK przyspiesza. Procedura odszkodowawcza obejmie ponad 900 działek, a państwo zapowiada transparentne wyceny i szybkie zaliczki.
Wojewoda mazowiecki nadał decyzji lokalizacyjnej CPK rygor natychmiastowej wykonalności. To formalny sygnał, że można przygotowywać pozwolenia na budowę, ale też początek masowego procesu odszkodowawczego dla właścicieli setek przejmowanych działek.
Co zmienia dla CPK rygor natychmiastowy?
Mariusz Frankowski ogłosił, że decyzja lokalizacyjna dla CPK, wydana 8 stycznia, została objęta rygorem natychmiastowej wykonalności. W praktyce oznacza to, że dokument nie czeka już na ostateczne rozstrzygnięcia w ewentualnych postępowaniach odwoławczych, tylko może stanowić podstawę do dalszych działań administracyjnych i budowlanych.
Decyzja obejmuje teren trzech gmin: Teresin, Wiskitki i Baranów. W tym obszarze mają powstać nie tylko sam port lotniczy, lecz także powiązana infrastruktura drogowa i kolejowa. Rygor pozwala ruszyć z procedurami niezbędnymi do uzyskania pozwoleń na budowę całego komponentu lotniskowego, drogowego i kolejowego, czyli realnie przyspiesza harmonogram przygotowań do inwestycji.
Ponad 900 działek w procedurze
Najbardziej odczuwalnym skutkiem decyzji dla mieszkańców jest start formalnego procesu odszkodowawczego. Wojewoda zapowiedział, że procedurą objętych zostanie 920 działek położonych w rejonie planowanego portu.
Struktura przejmowanych nieruchomości pokazuje skalę zmian w lokalnym krajobrazie: 117 z nich to działki zabudowane, pozostałe 803 to grunty niezabudowane. Łącznie urzędnicy będą prowadzić ponad 670 odrębnych postępowań, bo w wielu przypadkach jedna rodzina lub firma posiada więcej niż jedną parcelę.
To właśnie na tym etapie zapadnie kluczowa dla mieszkańców odpowiedź na pytanie, ile państwo zapłaci za przejęcie ich majątku i w jakim tempie pieniądze trafią na konta właścicieli.
Jak mają działać odszkodowania?
Wojewoda zapewnił, że procedura ma być przejrzysta i opierać się na wycenach przygotowanych przez niezależnych rzeczoznawców majątkowych. To tzw. operaty szacunkowe, w których eksperci określają rynkową wartość danej nieruchomości na podstawie jej położenia, stanu, przeznaczenia w planie czy cen transakcyjnych w okolicy.
Ustalone w ten sposób kwoty nie będą jednak ostatecznym werdyktem nie do ruszenia. Zarówno mieszkańcy, jak i spółka realizująca CPK mają mieć możliwość zgłaszania uwag do operatów. Jeżeli którakolwiek ze stron uzna, że wycena jest zaniżona albo zawiera błędy, będzie mogła domagać się korekty i przedstawić własną argumentację.
Istotnym elementem jest mechanizm zaliczek. Właściciele będą mogli wnioskować o wypłatę 85 proc. należnego odszkodowania jeszcze przed ostatecznym zakończeniem całej procedury. Co ważne, prawo do zaliczki ma przysługiwać niezależnie od tego, czy dana osoba zdecyduje się złożyć odwołanie. To ma zmniejszyć napięcia społeczne i złagodzić efekt nagłej utraty nieruchomości, pozwalając szybciej szukać nowego miejsca do życia lub prowadzenia działalności.
Mazowiecki Urząd Wojewódzki zapowiada też, że do osób objętych postępowaniem trafią indywidualne zawiadomienia o wszczęciu procedury, a po stronie urzędu zostaną wyznaczeni opiekunowie, którzy mają pomagać w wyjaśnianiu formalności i odpowiadać na pytania właścicieli.
Harmonogram goni
Rygor natychmiastowej wykonalności to kolejny element układanki, która ma doprowadzić do uruchomienia CPK w ciągu najbliższej dekady. Zgodnie z przyjętym harmonogramem budowa lotniska na terenie gmin Baranów, Wiskitki i Teresin ma ruszyć w 2026 r.
W 2031 r. port ma przejść procedury certyfikacyjne, a rok później zostać oddany do użytku wraz z pierwszym odcinkiem kolei dużych prędkości w Polsce na trasie Warszawa – CPK – Łódź. Do tego czasu w rejonie inwestycji ma powstać nowy węzeł transportowy łączący ruch lotniczy, kolejowy i drogowy. Szacowany koszt całego projektu do 2032 r. to 131,7 mld zł. Decyzja wojewody nie przesądza jeszcze o tym, czy inwestycja będzie realizowana dokładnie w takiej skali, ale pozwala przesunąć środek ciężkości z analiz i planowania na konkretne działania w terenie.
Przeczytaj także:
Na papierze mechanizm jest obudowany gwarancjami: od operatów szacunkowych, przez możliwość zgłaszania uwag, po zaliczki i wsparcie urzędowych opiekunów. W praktyce dopiero kolejne miesiące pokażą, czy uda się zrealizować zakładany przez wojewodę scenariusz, zgodnie z którym do końca marca mają być gotowe wyceny i propozycje odszkodowań dla wszystkich objętych postępowaniem.
*Źródło grafiki wprowadzającej: CPK.PL
