e-Doręczenia pokazują, jaką rolę ma Poczta Polska w przyszłości. Będzie to rola kluczowa
W świecie zdigitalizowanym, gdzie papierowe listy są coraz rzadsze, a skrzynki pocztowe zaczyna pokrywać gruba warstwa kurzu, rola Poczty Polskiej nie będzie wcale maleć. Przeciwnie – publiczna spółka stanie się kluczowa, o czym utwierdza mnie w przekonaniu rozwiązanie takie jak e-Doręczenia. Jesteśmy na początku cyfrowej rewolucji, podczas której potrzebujemy wiarygodnego dostawcy usług publicznych, potrafiącego zagwarantować obywatelom bezpieczeństwo i prywatność.
Dawniej była otwierana codziennie. Czasem nawet kilka razy w ciągu doby, kiedy z niecierpliwością czekaliśmy na wiadomość od bliskiej osoby albo paczkę ze sklepu internetowego. Kilka lat później szczęk przekręcanego zamka było słychać już raz na tydzień, kiedy zbiorczo wyjmowało się całą zawartość za jednym razem. Teraz? Jeśli otworzę ją raz na miesiąc, jest małe święto. Na co dzień kompletnie zapominam o jej istnieniu, a cyfrowy postęp wyłącznie tę amnezję nasila. Mowa oczywiście o skrzynce pocztowej. Jej znaczenie na przestrzeni kilku dekad diametralnie spadło.
Jeszcze kilkanaście lat temu za drzwiczkami takiej skrzynki lądowało wszystko, co najważniejsze dla wielu gospodarstw domowych: rachunki do opłacenia, pisma ze spółdzielni, listy od bliskich i rodziny, wakacyjne pocztówki zastępujące wtedy Instagrama, a także awizo informujące o paczce czekającej na odbiór w placówce pocztowej. Dzisiaj wszystko to mamy jednak w telefonie. W skrzynce – jeśli cokolwiek na mnie czeka – będą to zapewne ulotki oraz reklamy. Trudno więc się dziwić, że ten metalowy obiekt zawieszony na klatce schodowej pokrywa coraz gęstsza czapa kurzu.
Może się wydawać, że zakurzona skrzynka jest symbolem ogólnej kondycji tradycyjnej poczty, a zatem również Poczty Polskiej. To jednak krótkowzroczne podejście, które nie uwzględnia potencjału polskiej spółki, należącej do Skarbu Państwa. Potencjału do wykorzystania zwłaszcza w erze powszechnego zdigitalizowania wielu aspektów naszego życia. Mnie ten potencjał uzmysłowiły e-Doręczenia, które niedawno aktywowałem sobie.
e-Doręczenie, czyli co właściwie? W uproszczeniu to wirtualny list polecony, dzięki któremu nie męczymy się już z awizo oraz kolejkami na poczcie.
Chyba każdy z (nieco) starszych internautów chociaż raz w życiu biegł na pocztę, zaraz przed zamknięciem placówki, bo przypomniało mu się o zaległej przesyłce do odbioru. Awizo to pisemne powiadomienie od listonosza, wrzucane do skrzynki pod nieobecność adresata, informujące o konieczności odebrania takiej przesyłki. Na awizo znajduje się informacja, w której placówce czeka paczka, a także do kiedy można ją odebrać. Jeżeli tego nie zrobimy we wskazanym terminie, przesyłka wraca do nadawcy.
Awizo powstało z konieczności, wymuszone przez fizyczny charakter listów oraz paczek wydawanych za potwierdzeniem odbioru. Wyjmując awizo ze skrzynki, musimy udać się na pocztę i własnym podpisem oraz dokumentem tożsamości i potwierdzić odebranie korespondencji, czasem niezwykle ważnej, jak urzędowe pisma z mocą prawną. Jednak dzisiaj pismo z urzędu nie musi być przecież wydrukowane na klasycznej papierowej kartce A4. Może mieć formę dokumentu cyfrowego, podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Takie pismo można odebrać w dowolnej chwili, z własnej skrzynki w systemie e-Doręczeń. To właśnie jest e-Doręczenie.
Nie należy jednak zapominać, że e-Doręczenia nie weryfikują merytorycznej poprawności ani autentyczności treści przesyłanych dokumentów. System może przenieść wszystko. Pewność co do tego, że dokument pochodzi od określonego nadawcy zapewnia system e-Doręczeń, natomiast wskazanie osoby zapewnia jego podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W sytuacjach, w których odbiorca – na przykład sąd, pracodawca czy instytucja finansowa – wymaga dokumentu podpisanego przez nadawcę, z pomocą przychodzą rozwiązania takie jak kwalifikowany elektroniczny podpis mSzafir od KIR. Podpis elektroniczny pełni tę samą funkcję, jaką dawniej spełniał podpis własnoręczny składany długopisem pod pismem wysyłanym listem poleconym. W przypadku formalnej korespondencji, zwłaszcza urzędowej lub sądowej, konieczne jest, aby przesyłane pismo było opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, który potwierdza jego autentyczność i moc prawną.
Tak jak w systemie zwykłej poczty elektronicznej wysyłamy e-maile, tak w systemie e-Doręczeń wysyłamy e-Doręczenia. To cyfrowe odpowiedniki tradycyjnego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru. Z formalnym skutkiem prawnym, tak jak w przypadku podpisywania odbioru u listonosza albo na poczcie. Zasadnicza różnica polega na tym, że to my decydujemy, kiedy mamy chwilę, aby takie e-Doręczenie odebrać. Możemy to zrobić po pracy, w kolejce do lekarza albo w trakcie treningu na siłowni. Wystarczy odebrać cyfrową korespondencję na laptopie, tablecie czy nawet smartfonie. Bez kolejki.
Główne korzyści wynikające z e-Doręczeń:
- powszechność – każdy obywatel może korzystać z e-Doręczeń
- możliwość wysyłania i odbierania urzędowych pism przez Internet
- zarządzanie korespondencją urzędową w dowolnym czasie i miejscu, z dowolnego urządzenia
- bezpieczeństwo i prywatność potwierdzone mObywatelem, profilem zaufanym lub bankowością
- pewność co do tożsamości wszystkich nadawców oraz odbiorców
- brak konieczności stania w kolejce na poczcie
- brak presji czasowej charakterystycznej dla awizo
- rozwiązanie jest darmowe dla wszystkich obywateli
Z e-Doręczenia może korzystać każdy. Wygodnie, za darmo i na własnych warunkach.
Każdy obywatel, firma czy podmiot publiczny może korzystać z e-Doręczeń (część już wręcz musi, o czym kilka zdań niżej). Wystarczy założyć skrzynkę na stronie gov.pl wypełniając bardzo prosty wniosek. Po przyznaniu adresu można już wysyłać i odbierać korespondencję od urzędów. Docelowo, po pełnym wdrożeniu systemu, e-Doręczenia będą stanowiły fundament komunikacji z obywatelami.
Dzięki e-Doręczeniom nie musimy stać w kolejce na poczcie. Nie musimy przejmować się terminami odbioru wskazanymi na awizo. Do tego, jeśli tylko chcemy, dostajemy powiadomienia o nowym e-Doręczeniu na wskazaną prywatną lub służbową skrzynkę mailową. Dzięki temu oficjalna korespondencja nigdy nam nie umknie, to my wybieramy, jak i kiedy ją odbierzemy.
Ta duża wygoda, połączona z wdrażanym stopniowo obowiązkiem obsługi e-Doręczeń przez publiczne instytucje i przedsiębiorstwa w Polsce, sprawia iż popularność rozwiązania rośnie. Od startu usługi nadano 22,7 miliona e-przesyłek, z czego aż 85% w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. To efekt cichej rewolucji, jaka przetoczyła się przez nasz kraj, gdy urzędy i publiczne organizacje wdrożyły e-Doręczenia jako podstawowy system komunikacji z obywatelem, a przedsiębiorcy z urzędami.
Jak zacząć korzystać z e-Doręczeń w kilku prostych krokach?
- Złóż wniosek przez Internet, dwoma klikami
- Zaloguj się do serwisu (przez mObywatela, profil zaufany czy konto bankowe)
- Dokończ i podpisz wniosek. Gotowe
Operatorem e-Doręczeń jest Poczta Polska. Tu dochodzimy do kluczowej roli, jaką ta publiczna spółka musi odegrać w zdigitalizowanym społeczeństwie jutra.
Powodzenie nowoczesnych rozwiązań takich jak e-Doręczenia w całości zależy od tego, kto za nie odpowiada i kto nimi administruje. Nie mogą to być zorientowane na maksymalny zysk firmy prywatne, dla których poufne informacje – często zawarte w korespondencji z urzędami – stanowią walutę samą w sobie. Nie mogą to być również publiczne organizacje bez doświadczenia oraz know how, bo przecież powierzamy w ich ręce naszą prywatność i nasze najważniejsze sprawy.
Właśnie tutaj widzę przyszłość Poczty Polskiej. Jako podmiotu wpisującego się w wyzwania świata jutra. Chociaż polska spółka ma technologiczny dług, to spłaca go w szybkim tempie, czego e-Doręczenia są najlepszym przykładem. Poczta Polska nie tylko jest operatorem tego rozwiązania, ale także je rozwija. Przykładowo, dzięki współpracy Poczty z KIR i PKO Bankiem Polskim w przyszłym roku klienci będą dostawać powiadomienia o e-Doręczeniach bezpośrednio w bankowej aplikacji, bez konieczności dodatkowego uwierzytelniania. Wygodne, praktyczne, bezpieczne. Podobne rozwiązanie dla klientów innych banków wydaje się wyłącznie kwestią czasu.
W nadchodzącym cyfrowym świecie potrzebujemy podmiotu takiego jak Poczta Polska. To wręcz nasza racja stanu. Idziemy w kierunku digitalizacji i wygody, ale nie może się to dokonywać kosztem bezpieczeństwa naszych danych. Dlatego potrzebujemy podmiotu państwowego, który nie jest uzależniony od reguł gry ekonomicznej, stanowiącego istotny element budowanej e-Administracji. Ważne jest by nasze najwrażliwsze dane przechowywane były na serwerach w Polsce, podlegającym krajowym regulacjom. Wydaje mi się, że trudno znaleźć lepszego kandydata do tej roli, niż właśnie Pocztę Polską.
Odpowiednio wykorzystana, Polska Poczta będzie cennym zasobem świata jutra. Przekonamy się o tym szybciej niż wielu przypuszcza.
Być może już za kilkanaście lat wspomniane skrzynki pocztowe kompletnie znikną z polskiego krajobrazu. Ale wtedy tym bardziej będziemy potrzebować państwowego i publicznego filaru, zapewniającego poufność, bezpieczeństwo oraz wiarygodność korespondencji. Już w całości cyfrowej. Potrzebujemy podmiotu, który z jednej strony będzie miał dostęp do wrażliwych danych wszystkich obywateli, ale z drugiej nie wykorzysta tego tak, jak robią to oszuści czy nastawione na zysk technologiczne molochy.
Z tej perspektywy Poczta Polska stanowi cenny zasób, który możemy wykorzystać do budowania najnowocześniejszej administracji w Europie. Już teraz nasz mObywatel jest w forpoczcie publicznych rozwiązań. Jestem przekonany, że w przyszłości pokażemy Zachodowi przynajmniej kilka innych projektów tego typu, a Poczta Polska będzie ważnym klockiem w cyfrowej układance jutra. O ile dobrze ją wykorzystamy.
