Koniec amerykańskiej eksploracji kosmosu na większą skalę. Trump zdecydował

Wstępna propozycja budżetu zakłada ogólną redukcję finansowania NASA o około 20 proc., zmniejszając całkowity budżet agencji z 25 mld do 20 mld dol. Najdotkliwsze cięcia dotknęłyby Dyrektoriatu Misji Naukowych (Science Mission Directorate), którego budżet zostałby zredukowany o ponad 50 proc. - z około 7,3-7,5 mld do zaledwie 3,9 mld dol.

Poszczególne działy naukowe NASA doświadczyłyby różnej skali redukcji:

Casey Dreier, dyrektor ds. polityki kosmicznej w Planetary Society, opisał tę propozycję jako wydarzenie na miarę wyginięcia dla nauki NASA i ostrzegł, że niepotrzebnie kończy funkcjonalne, produktywne misje naukowe i anuluje nowe misje, które są obecnie budowane, marnując miliardy dolarów pieniędzy podatników.

Czytaj też:

Według propozycji budżetowej finansowanie zostałoby utrzymane dla dwóch najważniejszych teleskopów kosmicznych - Hubble'a oraz Jamesa Webba. Jednak szereg innych kluczowych projektów byłby zagrożony. Teleskop kosmiczny Nancy Grace Roman, mimo że jest już w pełni zbudowany i przygotowany do wystrzelenia w 2026/2027 r., nie otrzymałby żadnego finansowania. - Ta misja była wzorowa, jeśli chodzi o trzymanie się budżetu i harmonogramu, z jedynym niepowodzeniem związanym z COVID, co było poza jej kontrolą. Zainwestowaliśmy prawie 4 miliardy dolarów w jej rozwój w ciągu ostatnich 20 lat - jak komentuje Dreier.

Program Mars Sample Return, misja mająca na celu sprowadzenie próbek z Marsa na Ziemię, realizowana wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną, zostałaby anulowana. Misja Davinci na Wenus  również znalazłaby się na liście anulowanych projektów. Misja Voyager, która dostarczyła niektórych z najważniejszych danych astrofizycznych, mogłaby zostać zagrożona przez cięcia w finansowaniu heliofizyki.

Propozycja budżetowa sugeruje również zamknięcie Goddard Space Flight Center w Maryland, jednego z największych ośrodków NASA, co mogłoby prowadzić do zwolnienia około 10 tys. pracowników. Dreier określił to jako eksplozję nuklearną dla NASA, zauważając, że jest to największy obiekt agencji.

- Goddard NASA i misje naukowe NASA mają kluczowe znaczenie dla odkrywania tajemnic wszechświata i planety, na której żyjemy, oraz mają bezpośredni wpływ na nasze przywództwo w innowacjach technologicznych i nasze bezpieczeństwo narodowe - jak krytykuje Senator Chris Van Hollen (D-MD).

Propozycja cięć budżetowych spotkała się z szeroką krytyką ze strony naukowców i polityków. Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne (AAS) wyraziło poważne zaniepokojenie i ostrzegło, że cięcia, jeśli zostaną wprowadzone, byłyby katastrofalne dla przywództwa kraju w nauce kosmicznej.

Przedstawicielka Zoe Lofgren (D-CA), czołowa członkini Komisji Nauki Izby Reprezentantów, skrytykowała propozycję budżetową, stwierdzając, że wrogość tej administracji wobec badań i odrzucenie nauki o klimacie będzie miało konsekwencje w postaci zniszczenia zdolności prognozowania pogody, które ten plan twierdzi, że zachowa.

 - Ta znacząca redukcja finansowania nauki NASA nie zostanie zaakceptowana. Będę współpracował z moimi kolegami z Komisji Naukowej, aby podkreślić, jak bardzo podważyłoby to amerykańskie przywództwo w przestrzeni kosmicznej i zaszkodziło placówkom NASA w całym kraju - sprzeciwia się Przedstawiciel George Whitesides (D-CA).

Proponowane cięcia w NASA są częścią szerszego wzorca redukcji finansowania badań klimatycznych i naukowych w różnych agencjach federalnych. Administracja Trumpa dąży również do radykalnego ograniczenia finansowania Narodowej Administracji Oceanicznej i Atmosferycznej (NOAA).

Według dokumentu budżetowego przeglądanego przez magazyn Science Biały Dom planuje wyeliminować prawie wszystkie działania badawcze NOAA związane z klimatem. Dokument wskazuje, że administracja zamierza zwrócić się do Kongresu o likwidację centrów badań klimatycznych NOAA i zmniejszenie liczby federalnych i akademickich naukowców zajmujących się klimatem o setki osób.

Ponadto administracja Trumpa ograniczyła zarówno finansowanie, jak i personel dla inicjatywy odpowiedzialnej za Narodową Ocenę Klimatyczną (National Climate Assessment), kluczowy raport federalny dotyczący wpływu zmian klimatycznych na Stany Zjednoczone.

Dokument z propozycją cięć, znany jako passback, został przekazany urzędnikom NASA. Zgodnie z procedurą NASA ma 72 godziny na przegląd dokumentów i złożenie odwołań wraz z uzasadnieniami, które zostaną uwzględnione w oficjalnym Wniosku Budżetowym Prezydenta.

Istotne jest zrozumienie, że propozycja budżetowa administracji Trumpa jest wciąż wstępna. Stanowi ona passback przed pełnym wnioskiem budżetowym na rok fiskalny 2026 od Trumpa. Oznacza to, że Kongres wciąż ma możliwość zapobieżenia tak drastycznym cięciom w programach naukowych NASA.

Propozycja budżetowa prawdopodobnie napotka silny sprzeciw w Kongresie. W marcu grupa senatorów z obu partii przedstawiła ustawę autoryzacyjną dla NASA, mającą na celu zapewnienie, że nauka i eksploracja kosmiczna agencji nadal będą priorytetem. Ustawa ta ustaliłaby budżet agencji na poziomie 25,5 mld dol.

Jeśli zostałaby przyjęta w obecnej formie, byłby to najniższy budżet NASA (po uwzględnieniu inflacji) od 1961 r., przed rozpoczęciem programu Apollo. Eksperci ostrzegają, że konsekwencje tak drastycznych cięć sięgałyby daleko poza samą NASA, wpływając na zdolność Stanów Zjednoczomych do zrozumienia zmian klimatycznych, ochrony ludzi przed coraz bardziej dotkliwymi skutkami klimatu oraz utrzymania pozycji lidera w innowacjach technologicznych i badaniach naukowych.

Dalszy rozwój sytuacji będzie zależał od reakcji Kongresu i zdolności NASA do uzasadnienia wartości swoich programów naukowych w szerszym kontekście amerykańskich celów narodowych i międzynarodowego prestiżu. Niestety w przypadku dotychczasowego lidera, jakim są Stany Zjednoczone, konsekwencje porzucenia tych badań będą odczuwalne również przez pozostałe narody.