Na tej planecie będą szukać życia. W ciekawy sposób obiega swoją gwiazdę
Międzynarodowy zespół potwierdził odkrycie super-Ziemi, planety krążącej w strefie nadającej się do zamieszkania i krążącej wokół gwiazdy podobnej do Słońca. Wkrótce będziemy poszukiwać na niej życia.
''Czy jesteśmy sami we Wszechświecie?''. Przez tysiące lat pytanie to było ograniczone do filozofii i dopiero niedawno współczesna nauka zaczęła dostarczać solidnych hipotez i dowodów, aby na nie odpowiedzieć. Astronomowie czynią powolne postępy, a każde nowe odkrycie przesuwa granice naszej wiedzy.
Do tej pory odkryliśmy 7000 egzoplanet, a jedną z najnowszych i najciekawszych jest planeta o wdzięcznej nazwie HD 20794 d, która krąży wokół gwiazdy HD 20794, znanej również jako 82 G. Eridani. Oddalona jest ona niespełna 20 lat świetlnych od nas i położona w gwiazdozbiorze Erydanu.
Jej orbita znajduje się w tzw. strefie nadającej się do zamieszkania, co oznacza, że znajduje się w odpowiedniej odległości od swojej gwiazdy, aby utrzymać na swojej powierzchni ciekłą wodę, kluczowy składnik życia, jakie znamy.
Artykuł z wynikami badań opublikowano w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.
Odkrycie po sąsiedzku
HD 20794 d to egzoplaneta mająca 6,6 masy Ziemi. Znajduje się ona w takiej odległości od swojej gwiazdy, którą naukowcy określają mianem ekostrefy lub strefy Złotowłosej. Oznacza to, że na planecie tej może istnieć woda w stanie ciekłym. Tak jak na Ziemi.
Pierwsze sygnały sugerujące obecność tej planety zostały zauważone w 2022 r. przez dr. Michaela Cretigniera z Uniwersytetu Oksfordzkiego podczas analizy danych zebranych przez spektrograf HARPS w Chile. Dane te analizują światło pochłaniane i emitowane przez obiekty. Po dwóch latach skrupulatnych badań i analiz istnienie HD 20794 d zostało ostatecznie potwierdzone.
Dr Cretignier zauważył wyraźne, okresowe przesunięcia w widmie światła emitowanego przez gwiazdę macierzystą, które mogły być spowodowane przez przyciąganie grawitacyjne pobliskiej planety. Ze względu na słabość sygnału nie było jednak jasne, czy było to spowodowane przez planetę, wywołaną przez samą gwiazdę, czy też przez błąd instrumentu.
Analizy i eliminacja
Aby zweryfikować sygnał, międzynarodowy zespół przeanalizował niezwykle precyzyjne pomiary rejestrowane przez ponad dwie dekady przez HARPS i jego następcę ESPRESSO, również w Chile. Instrumenty te należą do najnowocześniejszych na świecie instrumentów służących do pomiaru niewielkich zmian w widmach światła.
Przez lata pracowaliśmy nad analizą danych, stopniowo analizując i eliminując wszystkie możliwe źródła zanieczyszczeń. Potrzebne były zaawansowane metody przetwarzania i skrupulatne analizy, aby odróżnić sygnał planetarny od szumu tła i subtelnych efektów instrumentalnych. Łącząc wyniki z obu instrumentów, odkrycie zostało ostatecznie potwierdzone - wyjaśnia dr Cretignier.
Dodaje on, że poczuł ogromną radość, gdy można było wreszcie potwierdzić istnienie planety.
To była również ulga, ponieważ oryginalny sygnał znajdował się na granicy wykrywalności spektrografu, więc trudno było w pełni stwierdzić, czy sygnał był prawdziwy, czy nie. Bliskość tej planety, zaledwie 20 lat świetlnych, oznacza, że istnieje nadzieja na przyszłe misje kosmiczne, które pozwolą uzyskać jej obraz - powiedział naukowiec.
Więcej o egzoplanetach przeczytasz na Spider's Web:
- Odkryli egzoplanetę z wiatrami naddźwiękowymi. Najszybszymi w znanym wszechświecie
- Oto nowy typ planety. Niepodobny do niczego, co istnieje w Układzie Słonecznym
- WASP-69 b nie ma pierścieni, ale ma ogon. Ta planeta zadziwia naukowców
- Planeta TOI-3261 b w piekielnym uścisku. W tym miejscu rok trwa tylko 21 godzin
Czy to miejsce, gdzie znajdziemy życie?
Co ciekawe, HD 20794 d porusza się po wysoce eliptycznej orbicie, co oznacza, że jej odległość od gwiazdy macierzystej znacznie się zmienia w trakcie roku planetarnego trwającego 647 dni. W najbliższym punkcie znajduje się w odległości 0,75 jednostki astronomicznej (AU), a w najdalszym – 2 AU. Dla porównania Ziemia krąży wokół Słońca w odległości 1 AU.
W każdym razie HD 20794 d będzie nieocenionym przypadkiem testowym dla nadchodzących projektów kosmicznych mających na celu wykrywanie oznak życia poza naszym układem słonecznym. Należą do nich Extremely Large Telescope, Habitable Worlds Observatory i Large Interferometer For Exoplanets (LIFE). Instrumenty te będą obserwować atmosferę pobliskich planet podobnych do Ziemi w strefie nadającej się do zamieszkania pod kątem charakterystycznych „biosygnatur” wskazujących na życie.
Dzięki położeniu w strefie nadającej się do zamieszkania i stosunkowo bliskiej odległości od Ziemi, planeta ta może odegrać kluczową rolę w przyszłych misjach, które będą charakteryzować atmosfery egzoplanet w celu poszukiwania biosygnatur wskazujących na potencjalne życie - mówi dr Cretignier.
Odkrycie HD 20794 d to ekscytujący krok naprzód w poszukiwaniach planet podobnych do Ziemi. Choć jeszcze wiele pozostaje do zbadania, każda taka planeta przybliża nas do odpowiedzi na pytanie, czy jesteśmy sami we wszechświecie.
