Wirtualna pamięć RAM - jak działa? Jak zwiększyć pamięć operacyjną w komputerze i smartfonie?

W systemie Windows od dawna wykorzystywana jest pamięć wirtualną pod postacią pliku stronicowania, a ostatnio również wybrane smartfony wzbogaciły się o opcję wirtualnej pamięci RAM, gdzie łatwo możemy zwiększyć jej pojemność.

Wystarczy kilka kliknięć by poświęcić trochę pojemności pamięci masowej (dysku) i zwiększyć pojemność pamięci RAM? Nie wdając się w techniczne niuanse - tak, ale to rozwiązanie nie ma samych zalet. Dyski (nawet najszybsze SSD) są znacznie wolniejsze od pamięci RAM, zarówno pod względem czasu dostępu, jak i przepustowości. Tym niemniej gdy brakuje pamięci RAM, takie rozwiązanie może usprawnić działanie pamięciożernych programów.

A nie lepiej po prostu dokupić więcej pamięci RAM? Zwłaszcza, że ostatnio pamięci DDR4 są bardzo tanie, a DDR5 znacznie potaniały? O ile zwiększenie dostępnej pojemności RAM w przypadku komputerów jest proste, to w przypadku smartfonów nie ma już takiej możliwości.

System Windows automatycznie korzysta z wirtualnej pamięci RAM i w zasadzie na tym można skończyć ten temat. Microsoft wręcz zaleca, by te ustawienia pozostawić na auto, bowiem system sam najlepiej określi ile pamięci wirtualnej jest mu potrzebne. Czasami jednak zdarzają się sytuacje, gdy trzeba ręcznie zwiększyć rozmiar pliku stronicowania.

Wpisz w wyszukiwarce Windows "zaawansowane ustawienia" i kliknij na Wyświetl zaawansowane ustawienia systemu.

Po przejściu do właściwości systemu wybierz zakładkę Zaawansowane i kliknij przycisk Ustawienia w polu Wydajność.

W Opcjach wydajności ponownie wybierz zakładkę Zaawansowane i w polu Pamięć wirtualna kliknij przycisk Zmień.

Gdy odznaczysz opcję "Automatycznie zarządzaj..." będziesz mógł ustawić niestandardowy rozmiar pliku stronicowania. Wedle producenta systemu przekraczanie wartości zalecanej nie ma większego sensu.

W przypadku smartfonów różnych producentów proces zwiększania pamięci wirtualnej może wyglądać nieco inaczej. Nie mamy możliwości zaprezentowania wszystkich możliwych konfiguracji, więc pokażemy to na przykładzie smartfona firmy Realme (Dynamic RAM Expansion).

Na początku udaj się do ustawień urządzenia i wybierz Informacje o urządzeniu.

Tam zlokalizuj sekcję pamięci RAM i kliknij w nią. Jeśli pamięć wirtualna jest już wykorzystywana, oprócz informacji o pamięci RAM telefonu zobaczysz jaki dodatkowy rozmiar został przypisany.

Za pomocą suwaka możesz zdecydować ile GB nośnika danych możesz przeznaczyć na dodatkową pamięć RAM. Zmiana ustawień "wejdzie w życie" po zrestartowaniu telefonu.

Tu zasada działania jest nieco inna - poświęcamy odpowiednią ilość RAM, by zadedykować ją zintegrowanej grafice, która to nie posiada własnej pamięci graficznej. Zintegrowane grafiki Intela nie dają takiej możliwości - nie ma tu pamięci dedykowanej, a jedynie pamięć współdzielona (shared). Działanie pamięci współużytkowanej polega na tym, że układ graficzny pobiera z RAM tyle pamięci ile mu potrzeba, nie rezerwując jej wcześniej.

W przypadku zintegrowanych grafik AMD Radeon mamy większe pole do popisu (pod warunkiem, że UEFI BIOS udostępnia nam takie opcje - w laptopach może ich po prostu nie być).

Większość płyt głównych komputerów stacjonarnych pozwala nam na przypisanie do zintegrowanego układu graficznego AMD Radeon aż 16 GB pamięci RAM.

W takim przypadku potrzebujemy zestawu pamięci 2 x 16 GB i po takiej operacji z pamięci RAM zostanie nam tylko 16 GB.

Ponoć wybrane płyty główne pozwalają na dedykowanie dla iGPU jeszcze więcej pamięci, jednak nie miałem okazji przetestować tego w praktyce (do przypisania 32 GB pamięci RAM dla integry potrzeba zestawu pamięci RAM 2 x 32 GB).

Czytaj też: