Wideo dnia: tak wygląda mapa mózgu muszki owocowej
Lato idzie. Powoli, bez większego zaangażowania, ale jednak idzie. Dzień jest coraz dłuższy, słońce coraz częściej wygląda zza chmur. Promienie słoneczne coraz częściej wpadają do mieszkań i domów i oświetlają nasze stoły i stojące na nich misy z owocami. Zanim się obejrzymy, będziemy z tych owoców odpędzać muszki owocówki z uporem godnym lepszej sprawy. Zanim jednak zabierzecie się za eksterminację tych niepozornych owadów, musicie zobaczyć to nagranie.
Nie jest to nagranie byle jakie. Jego stworzenie zajęło całemu zespołowi naukowców z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych oraz Niemiec blisko dwanaście lat.
Największa i najdokładniejsza mapa mózgu
Dokładnie. Nie mówimy tutaj bowiem o nagraniu życia jednej muszki owocowej, które trwa przecież maksymalnie 50 dni, a mówimy o animacji przedstawiającej niezwykle szczegółową i zaskakująco złożoną mapę mózgu larwy tegoż gatunku.
Wtrącenie
W ogóle, skoro już mówimy o powszechnie występującym owadzie, którego każdy z nas regularnie widuje u siebie w domu, to warto skorzystać z okazji i przywołać jego inne, alternatywne nazwy. Język polski jest naprawdę fajnym językiem, a nazwy owadów to prawdziwa kopalnia oryginalnych określeń. Kiedy mówimy o muszce owocowej należącej do gatunku Drosophila melanogaster, to możemy śmiało używać takich nazw jak wywilżna karłowata, drozofila karłówka, wywilżnia, wywilżanka, czy w końcu octówka. Z pewnością zwrócicie na siebie uwagę, kiedy po wejściu do kuchni zaczniecie głośno marudzić, że ktoś nie wyrzucił ogryzka do śmieci i teraz wszędzie latają wywilżny karłowate. Wspaniałość.
Wracając jednak do tematu, zespół badaczy przez 12 lat za pomocą mikroskopu elektronowego wysokiej rozdzielczości skanował tysiące plastrów mózgu młodej musz… wywilżny karłowatej. Wszystkie skany następnie zostały ze sobą komputerowo połączone, dzięki czemu udało się stworzyć konektom, czyli kompletną mapę sieci połączeń neuronalnych.
W przypadku wywilżny było to 548 000 połączeń między 3016 neuronami znajdującymi się w obu półkulach mózgowych, w obszarze łączącym je ze sobą, a także w brzusznym przewodzie nerwowym. Tak szczegółowa mapa pozwoli teraz naukowcom zrozumieć wpływ sygnałów przesyłanych między neuronami na zachowanie muszek. Można powiedzieć, że w większej skali jest to początek drogi do poznania tego w jaki sposób myślą zwierzęta, a tym samym także my. Póki co nie jesteśmy w stanie stworzyć konektomu mózgu ludzkiego, ale z czasem będziemy tworzyć je dla coraz większych i bardziej rozwiniętych organizmów. Póki co naukowcy chcą zobaczyć jak struktura mózgu wpływa na uczenie się czy podejmowanie decyzji przez muszki owocowe.
