Rosyjscy barbarzyńcy zniszczyli ukraińskie muzeum. W nim unikatowe komputery z czasów ZSRR

Właściciel Club 8-bit, jednego z największych wschodnioeuropejskich prywatnych muzeów informatyki, poinformował, że przybytek przestał istnieć. Został zniszczony podczas oblężenia Mariupolu przez Rosjan. Ów właściciel to Dmitrij Czeripanow, którzy potwierdził, że wszystkie eksponaty zostały zniszczone.

Ta strata jest oczywiście mało istotna w porównaniu do dramatów, jakie dzieją się w Mariupolu i pozostałych częściach Ukrainy, gdzie żołnierze imperium zła dokonują masowego i bestialskiego ludobójstwa na ludności cywilnej tego kraju. Club 8-bit wart jest jednak upamiętnienia, bowiem był placówką względnie unikatową. Skupiał się bowiem nie tylko na historii informatyki, ale też (a może przede wszystkim) na elektronice konsumenckiej, jaka była dostępna dla obywateli krajów Układu Warszawskiego. Odciętych w czasach zimnej wojny od amerykańskich i japońskich zdobyczy techniki.

Czytaj też:

W muzeum znajdował się ponad 500 eksponatów. Niektóre pochodziły nawet z lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Swego czasu minireportaż o Club 8-bit nakręciła redakcja amerykańskiego magazynu Gizmodo (załączony poniżej), opisując miejsce jako jedna z największych i najciekawszych kolekcji komputerów radzieckiej epoki na świecie. Uruchomienie placówki trwało ponad 10 lat, podczas których Czerpianow sprowadzał z postsowieckich krajów eksponaty i je odnawiał.

Czepianow, na szczęście, nadal żyje. Orkowie imperium zła jeszcze nie zdołali go zamordować, w przeciwieństwie do znacznej części populacji Mariupola. Sam zainteresowany jest jednak bezdomny, jego blok mieszkalny również został zbombardowany. Deklaruje jednak, że wszystkie eksponaty z Club 8-bit zostały udokumentowane fotograficznie, a same zdjęcia są umieszczone w chmurze.

Club 8-bit byłby ciekawym miejscem do zwiedzania również dla starszych obywateli Polski. Nasz kraj nie był częścią Związku Radzieckiego, jednak znajdował się w jego strefie wpływów. Polacy mieli bardzo ograniczony dostęp do amerykańskiej i japońskiej elektroniki. Z uwagi na embarga handlowe i bardzo niskie zarobki mało kto mógł sobie pozwolić na nowoczesny (z punktu widzenia zachodu) komputer czy konsolę do gier. W Ukrainie, tak jak i w Polsce, pojawiały się te sprzęty z bardzo dużym opóźnieniem lub w formie nieudolnych podróbek. Najciekawsze eksponaty Club 8-bit można przejrzeć poniżej.

Autorem wszystkich zdjęć jest Dmitrij Czeripanow, właściciel nieistniejącego już Club 8-bit.

ATM Turbo były podróbkami brytyjskich komputerów ZX Spectrum. Zaczęły być produkowane w 1991 r., a więc niemal dekadę od premiery oryginału. Co zabawne, były one... podróbką podróbki. Bazowały bowiem na komputerach Pentagon (również klonach ZXS). Były nieco usprawnione względem oryginału: na pokładzie znajdował się 7-megahercowy procesor, 1 MB RAM, 8-bitowy układ dźwiękowy i układ graficzny zdolny do pracy nawet w rozdzielczości 5400 x 200 pikseli (2 kolory) lub 320 x 200 pikseli (16 kolorów).

Za komputerami Pentagon nie stal żaden radziecki przemysł. To zdumiewające, ale jego budową zajęli się właściwie w całości entuzjaści, odtwarzając ZX Spectrum na podstawie publicznie dostępnej dokumentacji.

Kolejna podróbka Spectruma (konkretniej, jest to klon Spectrum 48K, podobny do Spectrum+). Ma ciekawy rodowód, pochodzi bowiem z mołdawskiego Kiszyniowa.

To co prawda niezupełnie radziecki komputer, bo pochodzi od japońskiej Yamahy. Był jednak budowany wyłącznie na zamówienie Związku Radzieckiego. Bazował na Yamaha MSX i stanowił próbę informatyzacji radzieckich szkół w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Różnił się od oryginału zrusyfikowaną klawiaturą i niestandardowym oprogramowaniem.

To kolejny z radzieckich klonów brytyjskiego Spectruma, opracowany w 1991 r. przez moskiewskie Kondor i Kramis. Wyposażony był w 7-megagercowy procesor, 1 MB RAM i mógł pracować w trybie graficznym CPM/M w rozdzielczości 512 x 240 pikseli. Na pokładzie znajdowały się też złącza szeregowe, równoległe i układ dźwiękowy. Za sprawą interfejsu IDE możliwe było podłączenie twardego dysku.

To szczególny eksponat, bowiem nie stanowi klonu zachodniej myśli technicznej, a jest częściowo autorską, radziecką konstrukcją. Komputer bazuje na Radio-86RK, a więc dostępnemu dla wszystkich zainteresowanych schemacie publikowanemu w rosyjskich magazynach dla entuzjastów elektroniki. Schematy te były jednak dość niekompletne, brakowało między innymi planu płytki drukowanej. Problemem było też pozyskanie podzespołów do montażu. Apogiej BK-01 stanowił więc bardziej przystępną alternatywę, jako gotowiec - choć był z oczywistych względów droższy.

W komputerze znajdował się 1,78-megahercowy procesor KR580VM80A, 64 KB pamięci (56,25 kB RAM, 4 KB zarezerwowane na oprogramowanie układowe), trzykanałowy 1-bitowy układ dźwiękowy i układ graficzny zdolny do wyświetlania czterech trybów:

To nie był komputer przeznaczony dla zwykłych konsumentów. Biesta 88 to radziecka stacja robocza do tworzenia grafiki, której produkcję uruchomiono w 1988 r. Pracowała pod kontrola Unixa (konkretniej: licencjonowanego legalnie AT&T Unix System V Release 3.2 Bestix). Wyposażona była w 32-bitowy procesor Motorola 68020 z magistralą VME. Sama stacja robocza była klonem niemieckiej Force-3, która z kolei była klonem stacji Sun-3.

Komputery DVK były radzieckimi klonami amerykańskich 16-bitowych minikomputerów DEC PDP-11, które zostały przystosowane przez sowieckich inżynierów do formy komputera osobistego (na bazie projektów Elektronika MS-0501 i Elektronika MS-0502). Nie były jednak przeznaczone dla zwykłych użytkowników.

Komputery DVK służyły jako narzędzie pracy dla radzieckich programistów. Były używane do budowy i debugowania programów dla mikrokomputerów wbudowanych (typu embedded), a także urządzeń końcowych w sieciach komputerowych, systemów gromadzenia i przetwarzania danych oraz systemów informatycznych.

DVK 3 został zamknięty w obudowie typu monoblok, która łączyła monitor MC 6105, zasilacz U12.087.314 o mocy 250 W, napędy dysków i komorę z magistralą systemową. Komputerowi towarzyszyła klawiatura MS 7004. Za wydajność odpowiadał układ KM1801VM2 w ceramicznej obudowie z SGD (graficzny kontroler wyświetlacza).

Kolejny z klonów Spectruma (konkretniej Spectrum 48K), opracowany przez Siergieja Zonowa, który był nieco bardziej kompaktowy od oryginału. Był zgodny z joystickami typu Kempston i był jednym z najbardziej popularnych komputerów domowych u schyłku Związku Radzieckiego.

To białoruski klon komputera IBM PC, opracowany w Mińskim Stowarzyszeniu Produkcyjnym Technologii Komputerowej przy współpracy z Brzeskim Zakładem Elektromechanicznym. Z uwagi na brak dostępnych podzespołów, komputery te nie wykorzystywały procesorów Intel x86. Zamiast nich białoruscy inżynierowie wybrali 16-bitowe układy K1810VM86, taktowane z częstotliwością 4,77 MHz z możliwością instalacji koprocesora. W komputerze mogło się znaleźć do 1,5 MB RAM i dwa dyski twarde Seagate do pojemności 21 MB. Za wyświetlanie grafiki odpowiadał układ graficzny CGA.

To radziecki mikrokomputer, opracowany w Kursku w stowarzyszeniu produkcyjnym Scziotmasz w 1979 r. Jego oprogramowanie układowe zawierało interpreter rozszerzonej wersji języka programowania Iskra 125, który stanowił modyfikację BASIC-a z rosyjskimi znakami. Komputer można było wyposażyć w do 64 KB RAM. Układ graficzny był zdolny do wyświetlenia 256 znaków (8 wierszy po 32 znaki) lub 1024 (16 wierszy po 64 znaki), każdy o rozdzielczości 5 x 7 pikseli. Jako urządzenia zewnętrzne można podłączyć następujące peryferia:

Kolejny z klonów ZX Spectrum, opracowany i wyprodukowany przez zakład Vector z Jekaterynburga, za który odpowiedzialny był Kamil Karimow. Wyróżniał się od reszty zgodnością z systemem operacyjnym CP/M-80.

To 8-bitowy komputer radzieckiej konstrukcji z drugiej połowy lat osiemdziesiątych, który był produkowany z myślą o nauce informatyki w szkołach. Bazował na konstrukcji opracowanej przez pracowników Instytutu Fizyki Jądrowej Moskiewskiego Uniwersytetu, który służył do automatyzacji sterowania instalacją zdalnego pomiaru parametrów plazmy niskotemperaturowej metodami spektroskopii laserowej, a także do przetwarzania otrzymanych informacji i obliczeń teoretycznych, prowadzenia archiwum danych i szeregu innych potrzeb.

Jak na swoje czasy, komputer ten miał całkiem niezłe możliwości, w szczególności w zakresie możliwości graficznych. Jego jedyny tryb graficzny operował na trzech warstwach: trzy graficzne i jedna tekstowa. Graficzne były renderowane w rozdzielczości 512 x 256 pikseli przy 16 kolorach (8 kolorów standardowych, 8 w wyniku łączenia warstwy tekstowej z pikselami warstwy graficznej).

Za wydajność odpowiadał procesor 2,5-megahercowy procesor KR580VM80A z 64 KB RAM, do 192 KB pamięci wideo, do 1 KB pamięci tekstowej. Za dźwięk odpowiadał układ Intel 8253. Komputer w swoim oprogramowaniu układowym zawierał interpreter BASIC-a ze wszystkimi wywołaniami standardu MSX. Był zgodny z systemami operacyjnymi MicroDOS i CP/M-80.