Łazik Perseverance wyląduje w kraterze Jezero. Dlaczego akurat tam?

Decyzja o tym gdzie wysłać łazik, którego budowa pochłonęła ponad 2,5 mld dol. nigdy nie mogła należeć do łatwych. Specjaliści z NASA przez pięć lat analizowali dostępne dane, aby wybrać możliwie najciekawsze miejsce na Marsie. Z początkowo wybranych 60 miejsc-kandydatów, ostatecznie postawiono na krater Jezero. Dlaczego? 

Głównym celem misji łazika Perseverance jest poszukiwanie śladów ewentualnego dawnego życia na Marsie. Jeżeli kiedykolwiek na Czerwonej Planecie istniało jakiekolwiek życie, to pozostawione przez nie ślady powinny znajdować się właśnie w kraterze Jezero 

Badacze podejrzewają, że 3,5 mld lat temu krater Jezero stanowił część przyjaznej dla życia doliny rzecznej.  Zdjęcia wskazują, że wraz z wodami rzeki do krateru, w którym tworzyło się jezioro wpływały ogromne ilości iłów. 

Ponad trzy miliardy lat temu Mars nie przypominał dzisiejszego Marsa, na jego powierzchni była gęstsza atmosfera, wyższa temperatura, i mnóstwo ciekłej wody. Pod wieloma względami przypominał on obecną Ziemię. Możliwe zatem, że w rzekach i jeziorach kwitło choćby mikroskopijne życie. Jeżeli tak było, to jego ślady teoretycznie powinny znajdować się w osadach znajdujących się na dnie już teraz wyschniętego jeziora lub gdzieś w okolicach jego linii brzegowej.  

Krater o średnicy 45 kilometrów znajduje się zaledwie 18 stopni na północ od równika marsjańskiego. W jego wnętrzu łazik będzie miał okazję badać bardzo różne formacje. Można tam znaleźć wysokie klify, mniejsze i większe głazy, wydmy, wzgórza, uskoki i mniejsze kratery.  

Warto jednak zauważyć, że takie ukształtowanie terenu będzie stanowiło pozytywny aspekt krateru Jezero dopiero gdy łazik będzie już bezpiecznie stał na powierzchni. Te same struktury bowiem stanowią poważne zagrożenie dla łazika podczas lądowania. Gdyby nie fakt, że Perseverance został wyposażony w najnowocześniejszy system lądowania, sterowania i nawigacji, inżynierowie z pewnością nie zdecydowaliby się na lądowanie w tak ryzykownym terenie. Docelowo łazik będzie próbował wylądować w elipsie o rozmiarach 8 na 6,4 km tuż przy krawędzi dawnej delty rzecznej. 

I słusznie. Krater został nazwany Jezero na cześć bośniackiej wioski Jezero, leżącej nad brzegiem jeziora Plivsko, do którego także wpada rzeka. Informacja o nazwaniu marsjańskiego krateru na cześć wioski dotarła do jej mieszkańców w 2019 r. W czwartek okrągły tysiąc mieszkańców z pewnością będzie kibicował łazikowi w podróży do Jezero.  

Nazwa wioski w języku bośniackim oznacza po prostu jezioro, ale gdzieś tam we mnie tkwi żal, że jednak nie nazwano krateru Plivsko. Byłoby jakoś zabawniej.