Życie na Marsie

Chiny ujawniły właśnie mapę drogową poszukiwania życia pozaziemskiego w Układzie Słonecznym. Pekin chce wyprzedzić Stany Zjednoczone w wyścigu po próbki z Marsa, ale ta misja to dopiero wstęp do ich planów.

Mars, Czerwona Planeta, od lat rozpala naszą wyobraźnię jako potencjalne miejsce, gdzie mogło istnieć życie poza Ziemią. Choć dziś panują tam surowe warunki – gigantyczne wahania temperatur, rzadka atmosfera i brak płynnej wody na powierzchni – najnowsze odkrycie naukowców rzuca nowe światło na historię tej planety.

Czerwona Planeta od dawna rozpala wyobraźnię ludzkości. Czy kiedykolwiek istniało tam życie? A może wciąż istnieje, ukryte głęboko pod powierzchnią? Przełomem w tych badaniach może okazać się misja ExoMars i jej nowoczesny łazik Rosalind Franklin, który wykopie próbki z głębokości, o jakiej dotychczasowe misje mogły tylko pomarzyć.

Marzenie o znalezieniu życia poza Ziemią od wieków fascynuje ludzkość. Choć do tej pory nie udało się odkryć jednoznacznych dowodów na istnienie obcych cywilizacji, to naukowcy nie ustają w poszukiwaniach. Najnowsze badania skierowały uwagę na naszego najbliższego kosmicznego sąsiada – Marsa. Pod grubą warstwą marsjańskiego lodu skrywać może się życie.

Naukowcy odkryli coś naprawdę niesamowitego. W głębinach południowoafrykańskiego kompleksu Bushveld, znanego z bogatych złóż metali, natrafiono na skamieniałość, która zmienia nasze wyobrażenie o początkach życia na Ziemi. W liczącej 2 mld lat skale znaleziono zamkniętą kieszeń, a w niej żywe mikroby. Odcięte od świata zewnętrznego przez cały ten czas.

NASA jest bardzo ostrożne, ale wygląda na to, że oto przełom, na który czekaliśmy od zawsze. Łazik Perseverance odkrył na Marsie fascynującą skałę, która wykazuje pewne oznaki, że miliardy lat temu mogła być siedliskiem mikroorganizmów.

Kiedy pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku na Marsie lądował Sojourner, pierwszy łazik marsjański, miłośnicy astronomii wiedzieli, że oto na powierzchni planety stanęło pierwsze mobilne laboratorium, które może się przemieszczać w poszukiwaniu śladów obecności wody, a być może nawet obecnego i przeszłego życia. Od tego czasu na Marsa poleciały jeszcze większe od niego łaziki Spirit i Opportunity i znacznie większe Curiosity i Perseverance. Są to najwyższej klasy mobilne laboratoria zdolne do badania składu chemicznego gleby i poszukiwania tzw. biosygnatur. Gdzie zatem jest to życie?

O tym, że woda na Marsie występuje, wiemy od dawna. Teraz jednak wszystko wskazuje na to, że naukowcy odkryli nie tylko wyschnięte koryto rzeczne po dawnej marsjańskiej rzece, ale zarys… linii brzegowej oceanu. Mówiąc delikatnie, to lekki szok.

Kiedy na początku lat trzydziestych na Ziemię dotrą pierwsze próbki gruntu marsjańskiego zebrane przez łazik Perseverance, naukowcy powinni zrobić absolutnie wszystko, aby przechowywać, transportować i analizować je w możliwie jak najbardziej sterylnych warunkach. Najnowsze badania wskazują, że w próbkach gruntu pobranych spod powierzchni Marsa mogą znajdować się dowody na istnienie w przeszłości życia na Marsie.

Rozważając możliwość istnienia życia na Marsie, zwykle zakładamy, że owo życie tam wciąż istnieje lub że istniało w przeszłości, ale zmiany klimatyczne doprowadziły do jego zniszczenia. Naukowcy wskazują jednak na jeszcze jeden, bardziej zaskakujący mechanizm. To samo życie mogło sprawić, że Mars stał się dla niego nieprzyjazny i ostatecznie je uśmiercił.

Głównym zadaniem łazika Perseverance, który wylądował na dnie krateru Jezero na Marsie w lutym 2021 r. było poszukiwanie śladów obecnego lub przeszłego życia, które potencjalnie mogłoby tam istnieć. Wszystko wskazuje na to, że łazik wkrótce może osiągnąć zamierzony cel.

O tym, że na powierzchni Marsa raczej żadnego życia, ani nawet jego śladów nie znajdziemy wiedzą zasadniczo niemal wszyscy. Naukowcy jednak bezustannie starają się szukać życia tuż pod powierzchnią Czerwonej Planety, gdzie już tak dużo szkodliwego promieniowania nie dociera. Jak się jednak okazuje, to nie jest takie proste.

Co byście powiedzieli na żywy organizm, który może wciąż żyć, choć został zamknięty wewnątrz skały miliony lat temu? Jak się okazuje, naukowcy z Wirginii Zachodniej właśnie coś takiego odkryli.

Na jednym ze zdjęć Marsa wykonanych przez łazik Curiosity można zobaczyć dziwną strukturę, która może przypominać wejście do jakiejś groty, tudzież jaskini marsjańskiej.

ALH 84001 to oznaczenie, które kilkanaście lat temu pojawiało się na okładkach wszystkich czasopism. To meteoryt marsjański odkryty na Antarktydzie w 1984 roku. Do mainstreamu trafił, gdy naukowcy wykazali, że znaleźli w nim ślady po materii organicznej.

Gdy ludzie wyginą, na Ziemi zostaną one. Niesporczaki przeżyją ludzkość o miliony lat, bo mogą żyć bez jedzenia i niestraszna im temperatura 150 stopni Celsjusza.

Naukowcy od lat próbują sprawdzić, czy w atmosferze marsjańskiej jest metan, czy też go nie ma. Dane z wielu instrumentów pokazują sprzeczne dane. Teraz może w końcu uda się rozwiązać tę zagadkę.

Łazik Perseverance dopiero co rozpoczął misję poszukiwania śladów życia na Marsie, a tu taka niespodzianka. Tuż pod jego nosem, w kraterze Jezero, nieopodal miejsca lądowania łazik natknął się na coś, co wygląda jak skamieniały mors.

Od 18 lutego minęło już sporo trochę czasu. Najwyższa zatem pora, aby łazik Perseverance odciął helikopterowi Ingenuity pępowinę i rozpoczął najważniejszą część swojej misji, czyli poszukiwanie śladów życia – obecnego lub przeszłego – w kraterze Jezero.

Wszystkie oczy zwrócone są ostatnio na to co najnowsze i najbardziej się błyszczy na Marsie: łazik Perseverance, dron Ingenuity, a od tygodnia także łazik Zhurong. Tymczasem w tle, setki kilometrów dalej w ciszy działa bezustannie łazik Curiosity, który już w toku swojej 9-letniej misji nabrał trochę patyny. To się jednak może wkrótce zmienić.