Rząd zablokuje strony, na których nie ma hazardu? Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił o wyjaśnienia
Ustawa hazardowa budziła emocje już na etapie prac nad nią. Okazuje się, że niecały tydzień po jej wejściu w życie wpłynęły skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich.
Chyba najbardziej kontrowersyjne zapisy w ustawie o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz zmianie niektórych innych ustaw dotyczyły możliwości blokowania stron internetowych. Dokładnie rok temu burza rozpętała się wokół artykułu 15f, zgodnie z którym miał powstać rejestr niedozwolonych stron prowadzony przez Ministerstwo Finansów. Ostatecznie w akcie prawnym nazwano go rejestrem domen służących do oferowania gier hazardowych niezgodnie z ustawą.
Taka modyfikacja zapisów projektu była konieczna. Pierwotne określenie pozostawiało furtkę do blokowania stron, które na przykład wymieniają tylko z nazwy witryny oferujące gry hazardowe. Zmiana nie uspokoiła jednak wszystkich. Na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich możemy przeczytać o skargach wpływających do tego organu.
Jakie argumenty przeciwko ustawie hazardowej podnoszą skarżący?
Rzecznik Praw Obywatelskich informuje, że skargi dotyczą wątpliwości co do zgodności z Konstytucją nowego prawa. Wracają też argumenty, że ustawa może posłużyć do blokowania stron, które nie oferują gier hazardowych.
Blokowanie dostępu do stron internetowych to środek, który ma uniemożliwić dostęp do określonej treści końcowemu użytkownikowi internetu. Ustawodawca w przypadku omawianej ustawy wybrał mechanizm blokowania, który ma być wykonywany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego świadczącego usługi dostępu do sieci Internet. Tak ukształtowany mechanizm blokowania stron w internecie jest bez wątpienia rozwiązaniem, które stwarza poważne ryzyko dla wolności słowa i dostępu do informacji - czytamy na stronie RPO.
Dalej Rzecznik argumentuje, że w Konstytucji znajduje się zapis zakazujący cenzury prewencyjnej. Jego zdaniem ograniczenie wolności słowa powinno mieć szczególne uzasadnienie, tymczasem w pracach nad ustawą nie odniesiono się do już istniejących mechanizmów rugowania z sieci treści nielegalnych.
Obawy RPO budzi też skuteczność rejestru. Zwłaszcza w sytuacji, gdy gry hazardowe znajdują się na zagranicznych serwerach. Innymi słowy, przepisy mogą okazać się niewystarczające, by osiągnąć zamierzony cel.
Chyba najbardziej wątpliwy, poza wprowadzeniem samego rejestru, jest sposób, w jaki umieszczane w nim będą łamiące prawo witryny. Dzieje się to na mocy decyzji administracyjnej. To urzędnik, a nie sędzia, arbitralnie decyduje, czy strona łamie przepisy. Argumenty przeciwko takim zapisom również podnoszone były w ubiegłym roku. Rzecznik wskazuje, że w przypadku działań antyterrorystycznych ustawodawca poszedł zupełnie inną drogą. W takich przypadkach konieczna jest zgoda sądu.
Rzeczywiście, w artykule 32c ustawy o działaniach antyterrorystycznych możemy przeczytać, że blokada dostępności treści elektronicznych zostaje wprowadzona za zgodą sądu, a na wniosek szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i po uzyskaniu zgody Prokuratora Generalnego. Droga jest więc znacznie dłuższa i angażuje wymiar sprawiedliwości.
Powyższe podejście musi dziwić ze względu na rangę spraw. W tej sytuacji o blokadzie strony oskarżonej o oferowanie gier hazardowych decyduje zwykły urzędnik, a o zablokowaniu treści propagujących terroryzm, sędzia.
Co dalej ze skargami, które wpłynęły do RPO?
Rzecznik poprosił ministra rozwoju i finansów, Mateusza Morawieckiego, o ustosunkowanie się do tych wątpliwości. W oficjalnym piśmie Adama Bodnara do wicepremiera możemy przeczytać między innymi, że RPO obawia się, że mechanizm blokowania stron w Internecie jest bez wątpienia rozwiązaniem, które stwarza poważne ryzyko dla wolności słowa i dostępu do informacji. Bodnar poprosił też o udostępnienie pierwszych przypadków zastosowania nowego prawa.
