W oparciu o jaki system najlepiej zbudować inteligentny dom?

Jeszcze kilka lat temu system inteligentnego domu wydawał się ekstrawaganckim rozwiązaniem, którego stosowanie nie miało większego sensu. Teraz jednak staje się ono standardem. Gadżetem, który potrafi być dołączany do mieszkania za darmo. Jednak czy taki system rzeczywiście jest inteligentny? Postanowiliśmy to sprawdzić.

Żeby była jasność, tekst ten nie ma na celu dokładnego opisania wszystkich możliwości inteligentnych rozwiązań, tylko krótkie ich porównanie i przedstawienie w przystępnej formie ich możliwości. Te zależą przede wszystkim od filozofii obranej przez twórców konkretnego systemu. Obecne na rynku systemy można podzielić na cztery kategorie. Zaczniemy od najtańszych i najmniej zaawansowanych systemów, by przejść do bardziej zaawansowanych rozwiązań.

Pierwsza z kategorii to systemy bezprzewodowe, takie jak Fibaro, Smart Things, xComfort oraz Delta Dore. Tego typu system stworzony przez Fibaro otrzymałem gratis do kupionego przeze mnie mieszkania. No i trzeba przyznać, że jako darmowy dodatek może sprawdzić się całkiem nieźle. Jego ogromną zaletą jest też łatwa instalacja. By zamontować tego typu system nie trzeba kuć ścian, wystarczy podłączyć wszystkie elementy systemu za pomocą łączności bezprzewodowej. Użytkownik jest w stanie samodzielnie przejść przez wszystkie etapy instalacji.

System taki jest też stosunkowo tani. Koszt tego typu zaawansowanego systemu można zamknąć już w kilkunastu tysiącach złotych. Za jego podstawową wersję, gotową do rozbudowy, trzeba zapłacić zaledwie kilka tysięcy złotych. Ideał? Niestety, nie. Prosta instalacja oraz niska cena sprawiły, że możliwości rozbudowy tego systemu są bardzo, ale to bardzo ograniczone. Systemy tego typu nie pozwalają na tworzenie rozległych instalacji. Najczęściej maksymalna liczba elementów należących do systemów wynosi 100. To naprawdę niewiele. Do mieszkania może starczy, do domu już nie.

Druga kategoria to systemy skupiające się wokół jednego, centralnego urządzenia, które można rozbudować o dodatkowe moduły. Do rozwiązań tego typu należą systemy Nexwell oraz Control4. Takie systemy mają ograniczoną funkcjonalność. Proste rozwiązania tego typu (Nexwell) cechują się niską ceną, ale mają ograniczone możliwości. Z kolei droższe sprzęty tego typu często wywodzą się ze sprzętu Hi-Fi, więc stanowią bardzo dobre systemy multimedialne wzbogacone o prostą automatykę.

Instalacja takich systemów jest skomplikowana i musi ją przeprowadzić fachowiec. To podnosi ich cenę końcową. Rozrzut cenowy tego typu rozwiązań jest naprawdę duży i zaczyna się od kilku tysięcy złotych, by zakończyć się na kwotach sięgających nawet 100 tys. zł. W mojej opinii systemy z centralką mają bardzo mało sensu. Z jednej strony oferują ograniczone możliwości, z drugiej jednak ich koszt jest stosunkowo wysoki. Kiedyś mogły robić wrażenie, ale nie dziś.

Znacznie bardziej rozbudowane są systemy KNX. Kompatybilne z nimi podzespoły produkują firmy takie jak GIRA, Jung, Basalte oraz ABB. Organizacja KNX pewien czas temu wymyśliła swój standard komunikacyjny, który może być wykorzystywany przez różnych producentów urządzeń. Dzięki temu możliwe jest łączenie różnych urządzeń i stworzenie naprawdę rozbudowanego systemu o ogromnych możliwościach. Niestety, wynika z tego, że instalacja jest zawarta bezpośrednio w urządzeniu, więc trzeba łączyć je między sobą standardowym przewodem.

Podejście to ma jednak swoje wady. Skoro w każdym urządzeniu muszą znajdować się inteligentne elementy, to ich cena jest stosunkowo wysoka. Producenci sprzętu pewną część doli muszą też zapłacić samemu KNX. Dodatkowo, instalacja takiego systemu jest trudna i wymaga pomocy naprawdę dobrego fachowca, który poradzi sobie z urządzeniami różnych producentów. To też podnosi cenę usługi i sprawia, że systemy KNX są koszmarnie drogie. Koszt takiego systemu zaczyna się od 50 tys. zł i kończy się tam, gdzie chce tego użytkownik. Sky is the limit.

Ostatnim opisanym przez nas systemem będzie Vision BMS, z którego wielokrotnie miałem okazję korzystać. Jego centralna część to oprogramowanie, które jest sprzedawane razem z komputerem przemysłowym. Te dwa elementy stanową główną składową systemu, jego mózg. Software zajmuje się zbieraniem informacji z urządzeń, sterowaniem oraz interfejsem użytkownika. APA Group, producent Vision BMS, ma w ofercie swoje urządzenia uzupełniające działanie systemu, ale może też działać ze sprzętami innych producentów.

Jest to po prostu system otwarty, które może pozyskiwać informacje z praktycznie każdego rodzaju urządzeń. Z tego samego powodu Vision BMS może komunikować się z innymi systemami, takimi jak system alarmowy, klimatyzacja, pompa ciepła, rejestrator wideo lub system kontroli dostęp. Otwartość sprawia też, że system jest ograniczany przede wszystkim wyobraźnią i głębokością portfela użytkownika. System może reagować na praktycznie każdy czynnik zewnętrzny. Jest bardzo kompleksowy, przez co pasuje zarówno do domu, jak też kompleksu budynków, galerii handlowej lub fabryki.

Nie jest to jednak system idealny. Tak jak każdy rozbudowany system wymaga do instalacji odpowiedniego fachowca, a niektóre elementy instalacji mogą wymagać ingerencji w budynek, dlatego Vision BMS najlepiej instalować  już w trakcie stawiania budynku. Duże możliwości to też wysoka cena wynosząca około 20 - 30 tys. zł za podstawową wersję systemu, przeznaczoną do dalszej rozbudowy. Warto jednak przyznać, że jest on opłacalny, ponieważ porównując systemy KNX oraz Vision BMS o podobnych możliwościach okaże się, że ten drugi ma cenę niższą o około 20 proc. To spora różnica.

Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi. Proste systemy takie jak Fibaro są tanie i łatwe w instalacji, ale ich możliwości są ograniczone. Jeżeli szukacie inteligentnych gadżetów, a nie systemów analizujących wszystkie możliwe dane, może to być dobry wybór. Na przykład w już gotowych mieszkaniach, w które nie chcecie ingerować. Braki inteligentnych funkcji dostrzegają deweloperzy, którzy nie wdrożyli do swoich budynków bardziej zaawansowanych inteligentnych rozwiązań.

Takie firmy “ratują się” za pomocą prostych systemów, które mają zapewnić podstawowe inteligentne funkcje. Tak jest też w moim przypadku - do mojego mieszkania został dołączony system Fibaro i zapewne niedługo będę z niego korzystał. Nieco większe możliwości mają systemy z centralką. Te jednak ze względu na wysoką cenę wydają się rozwiązaniem nie do końca przemyślanym i tak naprawdę nie wiem, dla kogo są przeznaczone. Nie chciałbym mieć takiego rozwiązania w domu.

Ciekawie prezentują się systemy KNX, ponieważ ich możliwości są naprawdę duże. Jednak wysoka cena nie zachęca do zakupu. Można by poważnie rozważyć ich zastosowanie, gdyby na rynku nie był dostępny lepszy, tańszy i otwarty konkurent, jakim jest Vision BMS. System, do którego można podłączyć wszystko, który można skonfigurować w dowolny sposób. Jasne, nie jest on tani, ale jego możliwości rekompensują spory wydatek, zwłaszcza że na rynku trudno o tańsze gotowe rozwiązanie o porównywalnych możliwościach. Gdybym miał teraz stawiać dom od podstaw i miał odpowiednio pojemny portfel, postawiłbym na Vision BMS. Wiedziałbym, że ten system będzie się rozwijał wraz z postępem technologicznym i zawsze będę mógł go dopasować do swoich potrzeb.

Uważam, że podejmując decyzję o wyborze inteligentnych rozwiązań, nie warto stawiać na półśrodki. Chcesz prostych gadżetów, które powiedzą ci, czy zamknąłeś drzwi lub jaka temperatura jest obecnie w pokoju? Wybierz prosty, tani, gotowy system, taki jak Fibaro. Budujesz (lub masz) dom, budynek przemysłowy lub kompleks budynków? Postaw na Vision BMS, którego możliwości są ogromne i który zawsze będzie można w dowolny sposób dopasować do swoich potrzeb.