Czołgi i F-35 to za mało. Polskie wojsko potrzebuje czegoś więcej
W razie zagrożenia Polska nie będzie sama. Mamy artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego i zapewnienie, że NATO stanie po naszej stronie. Ale to nie znaczy, że sojusznicze wojska spadną z nieba – najpierw muszą gdzieś przypłynąć, wylądować i przejechać przez kraj. I tu właśnie zaczynają się schody. Podczas posiedzenia sejmowej Komisji Obrony Narodowej wojskowi i urzędnicy wprost powiedzieli: bez nowych portów i dróg nie damy rady przyjąć pomocy z Zachodu. A to nie są inwestycje, które da się zrealizować z dnia na dzień.
Podczas ostatniego posiedzenia komisji płk Sławomir Walenczykowski z Zarządu Logistyki Sztabu Generalnego WP przypomniał, czym tak naprawdę jest Host Nation Support, czyli wsparcie, jakie Polska jako państwo gospodarza ma obowiązek zapewnić wojskom sojuszniczym.
I nie chodzi tu tylko o gościnność. Mówimy o konkretach: portach, terminalach, drogach, łączności, logistyce, transporcie, zapasach, medykach i sprawnej biurokracji. Obecnie na terytorium Polski przebywa średnio ok. 12 tys. żołnierzy NATO. To już coś, ale w razie kryzysu ta liczba może wzrosnąć kilkukrotnie i wtedy obecna infrastruktura może po prostu nie wytrzymać.
Dlatego armia tak mocno podkreśla konieczność rozbudowy portów morskich, szczególnie w Świnoujściu i Gdyni oraz budowy tzw. Drogi Czerwonej, która ma połączyć port gdyński z drogą ekspresową S6 i resztą kraju. Bez tych inwestycji ciężki sprzęt zza oceanu może utknąć na dobre jeszcze zanim wjedzie na polskie drogi.
Czołgi z USA nie teleportują się do Polski
Główne nadzieje wojsko wiąże z dwiema inwestycjami: Głębokowodnym Terminalem Kontenerowym w Świnoujściu i Portem Zewnętrznym w Gdyni. Oba mają być gotowe w okolicach 2029 r. i oba mają przyjmować największe kontenerowce świata. Takie, które teraz spokojnie wpływają do Rotterdamu czy Hamburga. Tor podejścia do terminali ma mieć 17 mmw głębokości, co oznacza, że będzie mógł przyjmować absolutnie wszystkie statki zdolne do poruszania się po Bałtyku.
W Świnoujściu za inwestycję odpowiada Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, a cały projekt jest koordynowany przez Ministerstwo Infrastruktury. Gdyński port z kolei prowadzi swoje prace niezależnie, ale również we współpracy z wojskiem, które od 2020 r. aktywnie opiniuje wymagania cywilno-wojskowe dla tych przedsięwzięć.
Wąskie gardła i czerwone światło dla mobilności
Porty to jedno, ale przecież sprzęt, który przypłynie do Polski, trzeba jeszcze jakoś przewieźć. I tu zaczynają się poważne problemy. W Gdyni największym zagrożeniem jest dziś Estakada Kwiatkowskiego – stara, wysłużona droga prowadząca do portu, której zablokowanie paraliżuje całą logistykę. Dlatego tak ważna jest budowa Drogi Czerwonej – nowej trasy o długości niemal 9 km, która połączy port z obwodnicą Trójmiasta.
Inwestycja została podzielona na trzy odcinki. Dla pierwszego między Gdynią Chylonią a Kwiatkowskiego koncepcja i dokumentacja mają być gotowe do końca 2025 r. Dwa pozostałe mają już ukończone studia komunikacyjne. Koszt całego przedsięwzięcia to około 4,5 mld zł. To dużo, ale nieporównywalnie mniej niż potencjalne koszty opóźnienia w dostarczeniu wsparcia sojuszników w przypadku zagrożenia.
Rząd chce, by inwestycja trafiła na listę projektów strategicznych w ramach specjalnej ustawy o inwestycjach obronnych. Jeśli się uda, przygotowania mogą zostać skrócone o nawet dwa lata. A to w infrastrukturze jest wieczność.
Więcej na Spider's Web:
Polska już teraz jest logistycznym hubem NATO
Choć inwestycje dopiero się planuje, to Polska już dziś odgrywa kluczową rolę jako zaplecze NATO w regionie. W naszym kraju stacjonują m.in.: Wielonarodowy Korpus Północny Wschód w Szczecinie, dowództwo dywizji w Elblągu, batalion NATO w Orzyszu, a także amerykańskie komponenty wojskowe w Żaganiu, Powidzu, Poznaniu, Łasku, Mirosławcu i Drawsku Pomorskim. W Bydgoszczy działa natowskie Centrum Szkolenia Sił Połączonych (JFTC), a w Krakowie współpracują ze sobą siły specjalne Polski i USA.
Nie można zapominać o bazie przeciwrakietowej w Redzikowie ani o stacjonującej w Lublinie Litewsko-Polsko-Ukraińskiej Brygadzie. Tylko że wszystkie te jednostki, aby skutecznie działać w razie zagrożenia, muszą być zasilane sprzętem i ludźmi, i to szybko.
Wojsko i cywile muszą grać do jednej bramki
Płk Maciej Konopa zwrócił uwagę na słabości obecnej infrastruktury, na przykład kanał łączący porty Szczecina i Świnoujścia, który mimo pogłębienia do 10 m nadal można zablokować np. zatopioną barką. Tego typu „wąskie gardła” są piętą achillesową całego systemu i właśnie dlatego planuje się tak kosztowne, ale konieczne inwestycje.
Na posiedzeniu komisji padła też informacja, że Ministerstwo Obrony analizuje już ponad tysiąc odcinków dróg w północnej Polsce od Pomorza Zachodniego po Warmię i Mazury. Celem jest wytypowanie tych tras, które będą kluczowe z punktu widzenia mobilności wojskowej zarówno dla naszych sił zbrojnych, jak i sojuszników.
Wspólne bezpieczeństwo zaczyna się od betonu i asfaltu
Artykuł 5 brzmi dumnie i daje nam poczucie bezpieczeństwa. Ale żeby sojusznicy mogli nas skutecznie bronić, potrzebujemy czegoś więcej niż deklaracji, potrzebujemy infrastruktury. Porty, drogi, terminale, zaplecze logistyczne to wszystko musi być gotowe wcześniej, a nie dopiero wtedy, gdy sytuacja stanie się poważna.
Dlatego dobrze, że temat pojawia się na forum Sejmu i że podejmowane są realne decyzje. Droga Czerwona i nowe porty nie są fanaberią, tylko koniecznością. A że kosztują? Cóż, bezpieczeństwo zawsze kosztuje, ale jego brak może kosztować o wiele więcej.
