W Warszawie powstaje superkwartał. "Stolica dołącza do elity"

Owszem, Dąbrowa nie jest osiedlem europejskiej stolicy. Nie jest nawet krajowym ewenementem, to żaden prekursor. Co więcej, mowa o PRL-owskim osiedlu, jakich w Polsce jest wiele. Może nawet znaleźlibyśmy jeszcze bardziej modelowe blokowisko. Posługuję się jednak właśnie tym przykładem, bo znam okolicę całkiem dobrze. Dawno wprawdzie jej nie odwiedzałem, ale nie podejrzewam, aby Dąbrowa jakoś specjalnie się zmieniła.

Pewnie jest nieco więcej Żabek, postawiono kolejne automaty paczkowe, a mieszkańcy muszą wytaczać nowe szlaki, bo ich dotychczasowe ścieżki nagle się urywają – moda na grodzenie dotarła na Dąbrowę już dawno i jeszcze za moich czasów bloki odrywały się od reszty, zapewniając sobie udawaną autonomię. Dopóki pomiędzy blokami nie ma dwupasmowej jezdni i da się przechadzać w cieniu drzew, będę uznawał, że na Dąbrowie mimo wszystko niewiele się zmieniło.

Założenia widać już patrząc na mapę. Dąbrowę przecinają ruchliwe ulice, które porównać można do murów, ale wewnątrz, między blokami, jest raczej cicho i spokojnie. Zaparkowane auta zajmują sporą część chodników, ale nie licząc tego, spaceruje się po osiedlu wygodnie, w cieniu drzew. W różnych częściach znajdowały się ważne dla mieszkańców punkty: przychodnie, biblioteki, przedszkola, szkoły, sklepy. Wiele z nich zresztą nadal istnieje.

Mieszkając niedaleko np. ulicy Tatrzańskiej, zapewne dało się gwizdać na resztę miasta. Zakupy robiło się w Pionierze, obok był park, wszystkie podstawowe potrzeby zapewnione. Można było w spokoju pójść do szkoły, a rodzice z dziadkami nie bali się, że trzeba po drodze przekraczać ruchliwą ulicę. Już dawno ktoś zaplanował, że tak będzie bezpieczniej – życie osiedla niech toczy się wewnątrz, w spokoju i z dala od ruchliwych dróg.

"Spokojny charakter i dobrze zintegrowany układ nowych ulic, bulwarowych alej, dziedzińców i skwerów będą zdecydowaną wizytówką tego nowego miejsca" – to jednak nie opis Dąbrowy z PRL-owskiej broszury, a zapowiedź superkwartału Towarowa22, który powstaje w "najbardziej zurbanizowanej części Woli".

- Chcemy zrealizować tutaj marzenie o zrównoważonej dzielnicy przyszłości, która stanie się nową wizytówką centrum Warszawy. Towarowa22 to wielofunkcyjny projekt, który stawia współczesne ludzkie potrzeby w centrum uwagi i jest otwarty dla każdego. Zaplanowane funkcje – mieszkalna, biurowa, gastronomiczna i handlowa – uzupełniają się nawzajem. Żeby nowe kwartały ponownie wypełnić śródmiejskim życiem, równie ważna jak budynki, jest atrakcyjna przestrzeń pomiędzy nimi, której głównym komponentem jest zieleń. Tak dobrze przemyślane miejsce będzie wzorcowym przykładem polskiego superkwartału – mówi Sebastian Kieć, CEO w AFI Poland.

Stare kontra nowe. Prawda, że wygląda znajomo?

Deweloper zwraca uwagę, że "spopularyzowana w Barcelonie idea superkwartału to strategia transformacji dzielnic, która organizuje przestrzeń kilku miejskich kwartałów, tak żeby poprawić komfort życia w mieście". Jak czytamy, koncepcja uwzględnia ograniczenie ruchu wewnątrz kwartału na rzecz uspokojonych dróg wewnętrznych, które służą wyłącznie lokalnym potrzebom. Może i stolicy Katalonii zawdzięczamy rozgłos tej koncepcji, sęk w tym, że już dawno temu pomysł sprawdził się na Dąbrowie i w wielu innych PRL-owskich osiedlach.

Deweloper przypomina, że sukces hiszpańskich Superillas stał się przykładem i inspiracją dla innych miast, które zaadaptowały superkwartał do własnych potrzeb. "Warto choćby wspomnieć, że Wiedniu projektują Supergrätzl, w amerykańskim Los Angeles trwają prace nad Park Block, a w Berlinie powstają tzw. Kiezblocks" – wymieniono.

Towarowa22 idealnie wpisze się w ideę superkwartału – komentuje Rafał Mazurczak, COO w Echo Investment. Ulica Wronia ma być modelową ulicą. Pomiędzy jezdniami zasadzony będzie szpaler drzew, dzięki czemu powstanie miejsce idealne do życia oraz na spacery. Takie, jak ulica Dąbrowskiego, mówicie?

Na stronie Echo Investment czytamy, że w przeszłości między ulicami Towarową, Prostą i Miedzianą również istniała gęsta zabudowa kwartałowa i "pełen miejskiego gwaru plac targowy". Budynki zniszczyła wojna, a potem powstała największa w Polsce drukarnia, która przerwała historyczną siatkę ulic.

Wcale nie krytykuję dewelopera za powrót do dawnych koncepcji. Wręcz przeciwnie, to pozytywna moda. Zabawne jest jednak ogłaszanie, że oto na polski grunt przenosimy pomysły rodem z europejskich stolic. U nas w końcu też będzie zielono, komfortowo, z usługami pod ręką. Nie trzeba będzie stać w korkach, chodniki będą zachęcać do spacerów i spędzania czasu na powietrzu.

Rozumiem, dlaczego lepiej powiedzieć, że wzorujemy się na Barcelonie, a nie na Dąbrowie. Wówczas trzeba byłoby zadać jedno niewygodne pytanie: skoro tamte osiedla były tak dobre, to co się stało, że odeszliśmy od tej koncepcji? A gdy już się je wypowie, na usta zaczną cisnąć się kolejne, równie kłopotliwe.

Kto m.in. odpowiada za to, że zielone skwery pomiędzy blokami zastąpione zostały kolejnymi blokami? Kto uznał, że wyglądając przez okno, lepiej jest zobaczyć z bliska twarz sąsiada niż gałęzie drzew? Według kogo na osiedlach nie są potrzebne place zabaw, małe parki, podstawowe usługi?

Lepiej więc powiedzieć, że w Barcelonie wymyślili, udało im się, zróbmy to samo w Polsce. Szkoda tylko pamięci o anonimowych architektach i urbanistach, którym zawdzięczamy osiedla przyjazne do życia. Oni wiedzieli dawno temu, co jest potrzebne do wygodnego mieszkania w mieście.

Jest jeszcze jedna ważna różnica. Dziś superkwartały będą miejscem do życia dla bogatszych. PRL-owskie superkwartały w domyśle miały być dla każdego. Tak projektowano ogromne osiedla w rozrastających się miastach. Dawna podstawa obecnie będzie luksusem.

Zdjęcie główne: echo.com.pl