Niesamowite odkrycie. To najstarsze skały kiedykolwiek odkryte na Ziemi
Zanim pojawiły się kontynenty, oceany, a nawet atmosfera, Ziemia była piekielnie gorącą kulą lawy i skał.

To właśnie z tamtej epoki sięgającej początków naszej planety pochodzić mogą skały odkryte w północnej Kanadzie. Najnowsze badania potwierdzają, że fragmenty formacji skalnej znanej jako Nuvvuagittuq Greenstone Belt mogą mieć aż 4,16 mld lat. To czyniłoby je najstarszymi znanymi skałami na Ziemi.
Ziemia powstała około 4,54 mld lat temu. To moment, w którym z gazowo-pyłowego obłoku po narodzinach Słońca zaczęły formować się planety Układu Słonecznego. Ale znalezienie fragmentów skał, które przetrwały od tego czasu, graniczy z cudem.
Większość z nich została przetopiona, zniszczona przez tektonikę płyt lub zmieniona przez erozję. Dlatego każde znalezisko, które sięga tak odległej przeszłości, jest dla naukowców bezcenne.
Wcześniejsze badania sugerowały, że skały z Nuvvuagittuq mogą mieć nawet 4,3 mld lat, ale ta wartość była kwestionowana, część badaczy twierdziła, że próbki zostały zanieczyszczone, a ich prawdziwy wiek to „zaledwie” 3,8 mld lat. Nowe badanie, opublikowane właśnie w prestiżowym czasopiśmie Science, rzuca zupełnie nowe światło na tę debatę.
Dwie metody, jeden wynik
Zespół naukowców z Uniwersytetu Ottawy, kierowany przez Jonathana O’Neila, postanowił podejść do sprawy na nowo. Zamiast badać te same fragmenty, sięgnęli po próbki z innej części formacji. Wykorzystali dwie niezależne metody datowania, polegające na pomiarze tempa rozpadu radioaktywnych pierwiastków w minerałach. Obie dały identyczny wynik – 4,16 mld lat.

W świecie geologii to niemal jak wygrana na loterii. Potwierdzenie wieku dwoma różnymi technikami to mocny argument przemawiający za tym, że mamy do czynienia z jednymi z najstarszych fragmentów skorupy ziemskiej, jakie kiedykolwiek odnaleziono.
Starsze niż Acasta Gneiss?
Dotychczas za najstarsze skały na Ziemi uchodziły te z Acasta Gneiss Complex, również w Kanadzie, w Terytoriach Północno-Zachodnich. Tamte miały około 4 mld lat. Oznacza to, że nowo przebadane fragmenty z Nuvvuagittuq są co najmniej 160 mld lat starsze.
To odkrycie pozycjonuje pas Nuvvuagittuq jako jedyne miejsce na Ziemi, w którym znajdują się skały powstałe w hadeiku - mówi prof. Jonathan O'Neil, z Katedry Nauk o Ziemi i Środowisku Uniwersytetu Ottawy.
Hadeik jest pierwszym i najstarszym z czterech eonów geologicznych w historii Ziemi.

Ale wiek to jedno. Drugą, równie ważną wartością tych skał jest to, co mogą nam powiedzieć o wczesnej Ziemi. W czasach, gdy te minerały powstawały, nasza planeta była pokryta oceanem lawy. Nie było jeszcze płyt tektonicznych, kontynentów, atmosfery ani życia.
Badanie takich skał pozwala odtworzyć, jak wyglądała Ziemia, zanim zaczęła przypominać to, co dziś widzimy za oknem.
Więcej na spider's Web:
Zniszczenia, kontrowersje i nadzieja
Formacja Nuvvuagittuq Greenstone Belt znajduje się na terenach zamieszkałych przez Inuitów (rdzenna ludność obszarów arktycznych), konkretnie w okolicach miejscowości Inukjuak w Quebecu. Niestety, przez niekontrolowane wizyty geologów - amatorów część skał została zniszczona lub skradziona.
Jak poinformował Tommy Palliser, przedstawiciel lokalnej społeczności i zarządca ziem Pituvik Landholding Corp, mieszkańcy odkryli, że fragmenty skał pojawiły się na sprzedaż w internecie.

W odpowiedzi na to wspólnota Inuitów czasowo wstrzymała dostęp naukowcom do tego miejsca. Ale to nie znaczy, że zamykają się na współpracę. Chcą stworzyć park, który chroniłby formację przed zniszczeniem, a jednocześnie umożliwił prowadzenie kontrolowanych badań.
Zrozumieliśmy, że te skały mają ogromne znaczenie – mówi Palliser. – Chcemy po prostu, żeby były odpowiednio chronione i szanowane.
List w butelce
W świecie nauki nie chodzi tylko o to, żeby coś było „najstarsze”, albo rekordowe. Chodzi o wiedzę. Skały z Nuvvuagittuq mogą pomóc zrozumieć, jak powstały kontynenty, jak działały wczesne procesy geologiczne i czy w tej ekstremalnej rzeczywistości mogły pojawić się pierwsze formy życia.
Dla nas, ludzi żyjących miliardy lat później, takie znaleziska są jak listy w butelce z prehistorii. Ślady nieznanego świata, który istniał na długo przed pojawieniem się pierwszego oceanu, pierwszego drzewa, pierwszego człowieka.