Chińczycy budują obserwatorium astronomiczne na Wyżynie Tybetańskiej. Tego brakowało od lat
Dużych teleskopów ci u nas pod dostatkiem. Wróć. Dużych teleskopów jest pod dostatkiem na półkuli zachodniej. Z tego też powodu Chiny budują nowe obserwatorium u siebie. I bardzo dobrze.
Okolice Lenghu Town, Prowincja Qinghai, Chiny to adres powstającego właśnie nowego ważnego obserwatorium astronomicznego. Lokalizacja ta charakteryzuje się wprost rewelacyjnymi warunkami do obserwacji astronomicznych: 18 mm opadów i 3500 godzin światła słonecznego rocznie to poziom porównywalny z największymi i najlepszymi obserwatoriami astronomicznymi na świecie. Jeżeli dodamy do tego fakt, że miejscowość znajduje się na wysokości 4200 m n.p.m. mamy pełne uzasadnienie decyzji o stworzeniu nowego obserwatorium.
Teleskop Wide Field Survey Telescope (WFST) będzie wyposażony w 2,5-metrowe zwierciadło i rozpocznie obserwacje astronomiczne już w 2022 r. Jego główną zaletą będzie przede wszystkim lokalizacja. Globalna sieć największych obserwatoriów astronomicznych na świecie skupiona jest głównie na półkuli zachodniej, tj. w Chile, na Hawajach czy na Wyspach Kanaryjskich. Problem jednak w tym, że Ziemia bezustannie obraca się wokół własnej osi i większość interesujących obiektów astronomicznych znajdujących się w płaszczyźnie równikowej widoczna jest tylko przez kilkanaście godzin w ciągu doby. Gdy jednak w kierunku danego obiektu zwróci się półkula wschodnia, nie ma żadnego wysokiej jakości obserwatorium, które mogłoby kontynuować jego monitoring. To szczególnie istotne w przypadku zdarzeń przejściowych, takich jak np. wybuchy supernowych.
Kiedy jednak powstanie WFST, a jego start zapowiedziano już na 2022 r., astronomowie na całym świecie będą mogli w miarę możliwości prowadzić bezustanny monitoring interesujących obiektów czy zjawisk przejściowych przez całą dobę. W końcu na półkuli wschodniej także będzie dobre obserwatorium.
Nie tylko pogoda
Warto zauważyć, że to nie tylko bezchmurne niebo świadczy o wyjątkowości obserwatorium. Równie istotna jest także wysokość, na której budowane jest obserwatorium. Generalnie jednym z największych bolączek projektantów obserwatoriów naziemnych są zaburzenia wprowadzane w dane obserwacyjne przez atmosferę. Im grubsza warstwa atmosfery nad obserwatorium, tym więcej zniekształceń wprowadzonych przez ruchy mas powietrza, zachmurzenie czy wilgotność. Kiedy jednak umieszcza się teleskop na wysokości 4200 metrów n.p.m., duża część atmosfery pozostaje poniżej, przez co uzyskiwane przez teleskop obrazy są wyraźniejsze i pozwalają na uzyskanie większej rozdzielczości zdjęć. Teleskop WFST będzie znajdował się na mniej więcej tej samej wysokości co legendarne już teleskopy umieszczone na szczycie wulkanu Maunakea na Hawajach.
Budowa obserwatorium nigdy nie należy do łatwych.
Zaskoczeniem może być fakt, że teleskop rozpocznie pracę już w 2022 r. Jak przyznają konstruktorzy, lokalizacja obserwatoriów znajduje się w trudno dostępnym terenie, 80 km od miejscowości Lenghu Town zamieszkałem przez 3000 osób. Z tego też powodu na początku prac, materiały budowlane dostarczane były na miejsce przez helikoptery, a instrumenty naukowe były wnoszone na szczyt Wzgórza Saishiteng na piechotę. Prace jednak przyspieszyły po doprowadzeniu drogi na sam szczyt. Pozostaje zatem czekać na pierwsze światło nowego teleskopu.