Islandia właśnie pochowała swój pierwszy lodowiec. Oby ten pogrzeb dał nam do myślenia

Jeszcze niedawno ta nieprzeszkadzająca nikomu bryła lodu zajmowała powierzchnię 15 kilometrów kwadratowych. Niestety z powodu rosnącej temperatury na naszej planecie, po Okjökullu nie zostało już prawie nic.

Nie, Islandczycy nie oszaleli. Całe to wydarzenie trzeba potraktować jako ekologiczny happening, którego celem jest zwrócenie uwagi całego świata na nasz postępujący problem z ociepleniem klimatycznym. Dlatego też, na wzgórzu wulkanu Ok, w miejscu, gdzie jeszcze do niedawna można było podziwiać rzeźbę Okjokulla zebrali się przedstawiciele władz Islandii (w tym premier Katrin Jakobsdottir i minister środowiska Gudmundur Ingi Gudbrandsson), aby upamiętnić jego symboliczne odejście.

Od wizyty polityków o wiele ważniejszym symbolem, stworzonym z myślą o przyszłych pokoleniach jest sama tablica upamiętniająca miejsce wyparowania Okjokulla:

Jej treść jest następująca:

Autor sentencji, islandzki pisarz Andri Snaer Magnason ma nadzieję, że przyszłe pokolenia, za kilkadziesiąt lat zamiast przeklinać naszą bezczynność, będą wdzięczne, że wspólnym wysiłkiem udało nam się zahamować ocieplanie się ziemskiej atmosfery. Trzymam kciuki za ten scenariusz.

O wiele większą, tykającą bombą zegarową jest Antarktyka. Według naukowców cała pokrywa lodowa tamtego obszaru topi się prawie sześć razy szybciej niż 40 lat temu. W latach 80. traciła ok. 40 mld ton lodu rocznie. Obecnie wartość ta wynosi 252 mld ton rocznie i… przez obserwowane obecnie zmiany klimatyczne wciąż przyspiesza. Aktualnie proces ten badany jest na podstawie obserwacji lodowca Thwaites.

Dlaczego tak się dzieje? Antarktyda jest otoczona pokrywami lodowymi i pływającymi półkami lodowymi, które tworzą fizyczną barierę między oceanem a śródlądowym lodem na kontynencie. Te pływające arkusze zachowują się jak tama, która zapobiega przedostawaniu się lodu kontynentalnego do oceanu, gdzie stopiłby się powodując wzrost globalnego poziomu morza.

Wraz ze wzrostem temperatury oceanu cieplejsza woda u podstawy tych pokryw lodowych prowadzi do ich topnienia od spodu. Topnienie to powoduje z kolei powstawanie ubytków w lodowcach. Tak właśnie powstała jama w Thwaites, odkryta przez naukowców z NASA. Gdyby cały lodowiec Thwaites stopił się, zgodnie z najnowszymi badaniami spowodowałoby to wzrost poziomu morza na świecie o ok. 0,5 metra.

Sprawa robi się jeszcze bardziej problematyczna, bo Thwaites zapobiega również przedostawaniu się sąsiednich lodowców do oceanu. Niektórzy inni naukowcy sądzą, że gdyby stopił się on w całości, mógłby również zdestabilizować otaczające go lodowce. Oznaczałoby to kolejny wzrost poziomu wody w oceanach i prawdopodobnie zapoczątkowałoby nową emigrację klimatyczną na ogromną skalę.

Scenariusz ten został zresztą przeanalizowany przez dra E. Hauera z Uniwersytetu Georgii. Jego zdaniem podnoszenie się poziomu oceanów sprawi, że w obrębie samych Stanów Zjednoczonych swoje miejsce zamieszkania będzie musiało zmienić 13 mln osób. Tak duża migracja nie rozłoży się oczywiście równomiernie.

Z badań Hauera wynika, że na przykład takie Austin, które zamieszkuje obecnie 2,1 mln ludzi, „wzbogaci się” o dodatkowe 800 tys osób, a ok. 2/3 mieszkańców Luizjany będzie musiało przenieść się na wyżej położone tereny w obrębie tego samego stanu. Albo uciekać do Teksasu, Mississippi lub Georgii.

Wzrost poziomu mórz byłby równie problematyczny w naszym kraju. Jeden metr w górę oznaczałby, że Bałtyk pochłonąłby praktycznie całe Żuławy, sporą część Elbląga i Gdańska, a pod twierdzą Krzyżaków w Malborku mielibyśmy nową plażę. Z dostępem do morza oczywiście. Jak na razie nie robimy też nic, co mogłoby powstrzymać topnienie lodowców na Antarktydzie, więc scenariusz przedstawiony powyżej jest jak najbardziej realny, tyle że odległy w czasie.

PS Tutaj jest mapka, którą można się pobawić i sprawdzić, co się stanie, jeśli poziom wód w morzach i oceanach podniesie się o metr lub kilka metrów.