Główny konkurent GoPro Hero 5, czyli Sony FDR-X3000 - recenzja Spider's Web

2400 zł to kwota o wiele wyższa od tej, którą trzeba zapłacić za kamerę GoPro Hero 5, ale nie bez powodu wiele osób określa Sony X3000 mianem "GoPro killera". Faktycznie, najnowsza kamera Sony oferuje naprawdę sporo unikalnych funkcji.

Kamera Sony X3000 jest wyposażona w matrycę o rozdzielczości 8,2 megapiksela. Jest to sensor Exmor CMOS wykonany w technologii BSI, o przekątnej 1/2.5 cala. Obiektyw to konstrukcja Zeiss Tessar o świetle f/2.8.

Jeśli chodzi o jakość wykonania, mamy tu do czynienia z plastikiem o lekko połyskującym wykończeniu. To standard dla kamer Sony. Standardowy jest też kształt urządzenia.

Na prawej krawędzi znajdziemy monochromatyczny, niepodświetlany ekran oraz trzy przyciski do obsługi, dzięki czemu wszystkie parametry kamery możemy zmieniać bez konieczności korzystania ze smartfona lub pilota. Niestety menu kamery nie jest przesadnie wygodne, a mnogość opcji często przytłacza i wydłuża czas potrzebny na znalezienie konkretnej funkcji.

U góry mamy włącznik i przycisk nagrywania, a na lewej ściance znajduje się duża klapka kryjąca wyjmowany akumulator. Z tyłu mamy kolejną klapkę, gdzie znajdziemy gniazdo do ładowania (Micro USB), złącze do podłączenia mikrofonu (jack 3,5 mm) i wyjście HDMI.

Na dolnej ściance mamy jeszcze jedną klapkę kryjącą kartę pamięci (micro SD lub M2). Tuż obok niej mamy bardzo praktyczny dodatek, czyli wbudowany gwint statywowy.

Jeśli chodzi o systemu łączności, na pokładzie mamy Wi-Fi z NFC (do połączenia ze smartfonem), Bluetooth (do parowania z pilotem) oraz GPS (umożliwia nałożenie na filmy danych o prędkości i trasie).

Sony Action Cam X3000 była pierwszą kamerą sportową, która oferowała stabilizację przy nagraniach 4K. Główny konkurent, czyli GoPro Hero 5, zadebiutował później, natomiast temat stabilizacji ma rozwiązany znacznie gorzej.

GoPro Hero 5 nie pozwala na stabilizowanie obrazu w 4K, a w niższych rozdzielczościach korzysta z cyfrowej stabilizacji obrazu, natomiast najnowsza kamera Sony wykorzystuje system Balanced Optical SteadyShot (BOSS), który jest połączeniem stabilizacji optycznej, mechanicznej i cyfrowej. Stabilizację możemy włączyć we wszystkich trybach nagrywania: w 4K, 1080p i w 720p.

Do wyboru mamy trzy ustawienia stabilizacji SteadyShot: aktywna (BOSS), standardowa (cyfrowa) i wyłączona. W praktyce nie zauważyłem większych różnic między trybem aktywnym i standardowym, ale wszystko zależy od sceny. Być może w niektórych warunkach BOSS sprawdzi się lepiej.

Przy korzystaniu ze stabilizacji kąt kamery jest delikatnie węższy, ale różnica jest naprawdę mała:

via GIPHY

Co najważniejsze: stabilizacja naprawdę działa! Efekty możecie zobaczyć na poniższym nagraniu. Przedstawia ono moje ulubione warunki do testowania stabilizacji, czyli przejazd rowerem po kostce brukowej, kiedy kamera jest przyczepiona bezpośrednio do kierownicy.

Oczywiście wbudowana stabilizacja nie jest stuprocentowo skuteczna i nigdy nie zastąpi dobrego gimbala, ale i tak bardzo poprawia jakość nagrań.

Mam wrażenie, że tryby nagrywania w kamerach, smartfonach i aparatach od kilku lat stoją w miejscu. Do wyboru mamy albo 4K przy 30 kl/s, albo 1080p przy 60 kl/s. Nieśmiało zaczynają pojawiać się tryby 1080/120p, ale z reguły mają one niższą jakość. Ta sama sytuacja dotyczy kamery Sony Action Cam X3000.

Wybór jakości nagrań dobrze jest zacząć od kodeka. Do dyspozycji mamy zwykły MP4 lub bardziej zaawansowany XAVC S. Zdecydowanie lepiej wybrać wariant XAVC S, który daje lepszą jakość nagrań. MP4 to opcja dla osób, które z jakichś względów chcą oszczędzić miejsce na karcie pamięci.

Różnica jest bardzo duża: minuta nagrania 1080p w kodeku MP4 przy najlepszej jakości zajmuje 185 MB, natomiast minuta XAVC S 1080p przy najlepszej jakości to już ok. 400 MB.

Sony ActionCam X3000 naprawdę zachwyca jakością nagrań. Widać, że jest to najwyższa półka wśród kamer sportowych. Filmy są ostre, kontrastowe i bardzo szczegółowe, zwłaszcza w 4K.

Przykładowe nagrania możecie zobaczyć poniżej, ale trzeba wziąć poprawkę na to, że YouTube wyraźnie kompresuje nagrane wideo. Link do paczki z oryginalnymi nagraniami znajdziecie na końcu tekstu. Dwa poniższe nagrania zostały wykonane w trybie XAVC S 4K, 30p, 60M.

Poniżej przykład nagrania w Full HD przy 60 kl/s, a konkretnie XAVC S, 60p, 50M.

Nocą jakość jest zauważalnie niższa, ale również można ją zaliczyć do najściślejszej czołówki kamer sportowych. Poniżej nagranie XAVC S 4K, 30p, 60M.

Nie ukrywam, że rozczarowałem się nieco trybem slowmotion. Jakość jest zauważalnie niższa, głównie przez mniejszą szczegółowość obrazu, nawet pomimo kodeka XAVC S. Sytuacja dotyczy obu trybów, czyli 1080/120p i 720/240p, przy czym ten pierwszy daje nieco lepszą jakość. Oba mają bitrate na poziomie ok. 60 Mb/s.

XAVC S 4K (obraz 4K w najlepszej jakości):
- 100M 30p (wymaga karty UHS-I U3),
- 100M 24p (wymaga karty UHS-I U3),
- 60M 30p,
- 60M 24p

XAVC S (obraz 1080p w najlepszej jakości):
- 50M 60p,
- 50M 30p,
- 50M 24p,
- 100M 120p (wymaga karty UHS-I U3),
- 60M 120p,
- 100M 240p (wymaga karty UHS-I U3),
- 60M 240p,

Uwaga: tryby 240p obniżają rozdzielczość do 720p.

MP4:
- PS (1080/60p, ok. 25M),
- HQ (1080/30p, ok. 16M),
- STD (720/30p, ok. 6M),
- HS120 (720/120p, ok. 25M),
- HS240 (480/240p, ok. 24M).

Zdjęcia wykonane Sony X3000 mają 8,2 megapiksela (4624x2600 pikseli). O ile filmy 4K naprawdę potrafią być zachwycające, tak zdjęcia są po prostu w porządku. Przydałaby się większa szczegółowość fotografii, bowiem to, co w ruchomym filmie ujdzie na sucho, w statycznym obrazie zaczyna być mocno widoczne.

W trybie fotograficznym brakuje mi większej liczby ustawień. Tak naprawdę możemy zmienić tylko balans bieli i profil kolorystyczny z intensywnego na zwykły. To niewiele. Kamera kosztująca 2400 zł powinna oferować manualne nastawy zdjęć, a przynajmniej zapis surowych plików RAW z matrycy. Tańsze GoPro Hero 5 ma obie te opcje, a ponadto zdjęcia mają wyższą rozdzielczość (12 MP).

Jednym z trybów działania kamery jest timelapse, który tworzy serię zdjęć w rozdzielczości 4K. Zdjęcia sami musimy połączyć, ale można to zrobić właściwie w dowolnym programie do edycji wideo, także w darmowym Action Cam Movie Creator. Poniżej przykładowy timelapse w rozdzielczości 4K.

Kolejnym trybem nagrywania jest tryb nagrywania w pętli. Kamera nagrywa wtedy bez przerwy, a po zapełnieniu całej karty pamięci nadpisuje początkowe nagrania. Ostatnią możliwością jest strumieniowanie transmisja na żywo za pośrednictwem serwisu Ustream.

Kamera pozwala na dobór jednego z trzech kątów widzenia, czyli odpowiedników 17, 23 i 32 mm dla pełnej klatki. Warto zauważyć, że nawet przy najszerszym kącie obiektyw jest korygowany w taki sposób, by ograniczać efekt rybiego oka.

Menu pozwala też na wybranie profilu kolorystycznego. Do wyboru jest profil intensywny i zwykły. Ten pierwszy na ogół wygląda lepiej, natomiast drugi pozwala na wydajniejsze poprawianie koloru nagrań w postprodukcji. Dodatkowo w każdym trybie możemy ustawić ręcznie balans bieli.

W menu znalazł się też wybór sceny, w którym możemy zmienić tryb ze standardowych nagrań na podwodne.

Kamera pozwala na nagrywanie odbicia lustrzanego i na obrót obrazu o 180 stopni, ale niestety sama nie potrafi wykryć swojego położenia. Szkoda, byłby to miły dodatek, który pozwoliłby zaoszczędzić kilka kliknięć w menu.

Dźwięk jest kolejną sporą wadą kamery Sony FDR-X3000. Mamy co prawda wbudowany mikrofon stereo, ale znajduje się on na przedniej ściance, pod obiektywem. W związku z tym podczas ruchu jedyne co słyszymy, to trzaski powodowane pędem wiatru. Jeśli nagrywamy w miejscu, dźwięk brzmi lepiej, ale trzaski wiatru cały czas mocno przeszkadzają.

Po założeniu obudowy podwodnej sytuacja robi się wręcz dramatyczna. Nie sposób zarejestrować głosu, kiedy mówimy do kamery. Mikrofony są całkowicie zasłonięte. Przy dużych prędkościach słychać tylko szum wiatru.

Co ciekawe, kamera ma wbudowane złącze minijack do podłączenia zewnętrznego mikrofonu. To duży plus, ale ze złącza nie skorzystamy w obudowie podwodnej, ani w trudnych warunkach, bo klapka z portami musi być cały czas odsłonięta, co naraża inne porty np. na zalanie. W związku z tym nadal najlepszym rozwiązaniem jest po prostu nagrywanie dźwięku na zewnętrzny mikrofon.

W testowanym przeze mnie zestawie znalazła się obudowa podwodna, pilot i kilka akcesoriów. Obudowa pozwala na zanurzanie kamery do 60 metrów i umożliwia pełną obsługę wszystkich przycisków. Ma własny gwint statywowy, co jest wielką zaletą.

Niestety zaletą nie jest liczba akcesoriów w zestawie. Znajdziemy tu tylko przejściówkę do akcesoriów montażowych systemu Sony. Kiepsko! Nawet niezbyt rozrzutne GoPro dodaje do każdego zestawu dwie płytki montażowe.

Ostatnim elementem zestawu jest specjalny pilot z ekranem, który można przyczepić do gumowego paska i nosić na nadgarstku niczym zegarek. Ten element nie zrobił na mnie zbyt dobrego wrażenia. Pilot jest toporny, a ekranik jest mały i ma niską rozdzielczość. System obsługi dubluje niewygodne menu z kamerki. Do pilota jest też dołączona ładowarka i płytka do mocowania na płasko.

Mimo to pilot spełnia swoją rolę, czyli pozwala na zdalne sterowanie kamerą. Łączność działa zaskakująco dobrze, nawet z kilkunastu metrów, a w pomieszczeniach przeszkodą nie są nawet ściany. Podgląd obrazu również jest płynny.

W praktyce wolałem obsługę kamery przez aplikację mobilną, choć w trudnych warunkach pilot może być wygodniejszy i pewniejszy.

Bateria w Sony FDR-X3000 jest wymienna, a ładujemy ją poprzez port micro USB w kamerce. Jedno ładowanie wystarczyło na 67 minut nagrywania w jakości XAVC S 4K, przy włączonym Wi-Fi i przy wyłączonym Bluetooth i GPS. O ile Bluetooth nie ma wielkiego wpływu na działanie baterii, tak GPS jest jej pożeraczem i skraca czas nagrywania o ok. połowę.

Podczas nagrywania w Full HD przy włączonym Wi-Fi z powodzeniem można uzyskać czas 1,5 godziny nagrywania.

Sony Action Cam FDR-X3000 to bardzo udana kamera sportowa z wysokiej półki. Najważniejszym wyróżnikiem jest wydajna stabilizacja obrazu w 4K.

Wysoka cena sprawia, że nie mogę polecić tej kamery każdemu, ale w rękach osoby wymagającej to narzędzie z pewnością się sprawdzi. Jeśli potrzebujesz możliwie najlepszej kamery sportowej, a nie lubisz GoPro, Sony X3000 jest rozwiązaniem dla ciebie.

Zalety:

- rewelacyjna jakość nagrań,
- wydajna stabilizacja dostępna także w 4K,
- możliwość wyboru kodeka XAVC S lub MP4,
- wbudowana łączność GPS, Bluetooth, Wi-Fi i NFC,
- dołączony do zestawu pilot z podglądem obrazu,
- dołączona do zestawu obudowa podwodna,
- standardowy gwint statywowy w kamerze i w obudowie podwodnej,
- udana aplikacja mobilna do obsługi kamery,
- dość długi czas pracy na jednym ładowaniu.

Wady:

- wysoka cena,
- brak uchwytów montażowych w zestawie,
- słaba jakość wbudowanego mikrofonu,
- bardzo słaba jakość audio w obudowie podwodnej,
- brak zapisu zdjęć RAW i mało rozbudowany tryb fotograficzny,
- przeciętna w tej klasie cenowej jakość zdjęć,
- widoczny spadek jakości w trybach slow-motion.

Paczka filmów i zdjęć prosto z kamery jest dostępna pod tym adresem. Archiwum ZIP, 2,4 GB. Uwaga na duży rozmiar!