Byliśmy dosłownie o krok od załamania się programu kosmicznego

Pluton-238 jest używany jako źródło energii w radioizotopowych generatorach termoelektrycznych i urządzeniach grzewczych .Jeden gram plutonu-238 generuje moc około 0,5 wata. Pluton-238 jest też pierwszym wytworzonym izotopem plutonu. Jak przeczytałem na Wikipedii, został otrzymany przez Glenna Seaborga w 1941 roku poprzez bombardowanie uranu-238 atomami deuteru. Produktem pierwotnym reakcji jest neptun-238, który rozpada się do plutonu-238. Pluton-238 rozpada się do uranu-234 wchodząc do uranowo-radowego szeregu promieniotwórczego kończącego się na ołowiu-206. Ze względu na długi czas połowicznego rozpadu uranu-234, praktycznie zachodzi tylko rozpad plutonu.

Izotop jest wytwarzany przez napromieniowanie neutronami termicznymi neptunu-237 lub ameryku-241. Po zakończeniu reakcji napromieniowany materiał jest przetwarzany chemicznie w celu wyizolowania plutonu. Produkcja plutonu-238 związana była z rozwojem broni jądrowej w czasie zimnej wojny. Po jej zakończeniu jego produkcja została wstrzymana i korzysta się ze zgromadzonych zapasów. Od 1993 roku cały pluton-238 użyty przez Stany Zjednoczone w sondach kosmicznych (16,5 kg) został zakupiony w Rosji, jednak także tamtejsze zapasy wyczerpują się. W roku 2009 Departament Energii Stanów Zjednoczonych złożył wniosek o finansowanie ponownego uruchomienia produkcji pluton-238 w USA. I dopiero teraz zaczyna być widoczne światełko w tunelu. Na świecie pozostało raptem 35 kilogramów tego izotopu. A ostatnie laboratorium, jakie go produkowało, zostało zamknięte trzy dekady temu

Niestety, dopiero po ponad połowie dekady. Na szczęście ta zwłoka może okazać się nieistotna, albowiem jak donosi laboratorium w Oak Ridge, udało się uzyskać 50 gramów plutonu-238 i zapowiada, że wkrótce uda mu się stworzyć go jeszcze więcej. Oak Ridge udało się zdobyć neptun-237 od Narodowego Laboratorium w Idaho, zmieszać go z glinem i skompresować oba materiały, wpierając proces technologiczny strumieniowym reaktorem izotopowym, tworząc tym samym neptun-238, który następnie ulega rozpadowi do plutonu-238.

Laboratorium pracuje teraz nad automatyzacją procesu technologicznego i zwiększeniem jego skali, by ten kosztował mniejsze pieniądze amerykańskiego podatnika. Co oczywiste, uzyskany pluton-238 traktowany jest jak każdy surowiec i jego ewentualna dostępność dla innych agencji kosmicznych może być ograniczona lub nie występować wcale. Docelowo, Departament Energii zakłada produkcję 350 gramów plutonu-238 rocznie przez pierwsze kilka lat, a następnie co roku 0,7 kilograma. Ma to łącznie kosztować 15 milionów dolarów rocznie.

Na wtedy bowiem NASA planuje kolejną misję, która będzie wykorzystywać pluton-238. Jest to misja Mars 2020, a izotop zasilać będzie nowego, marsjańskiego łazika.