Zrobił w programie graficznym zdjęcia Złotego Pociągu i wysłał do mediów. Sensacja gotowa

Nie da się ukryć, że złoty pociąg oddziałuje na wyobraźnię. Wszystko zaczęło się w połowie sierpnia, kiedy dwaj eksploratorzy i pasjonaci historii przekazali urzędnikom w Wałbrzychu informacje o lokalizacji tajemniczego pociągu pancernego z czasów II wojny światowej. Miał on znajdować się w zapomnianym tunelu znajdującym się na 65. kilometrze trasy kolejowej Wrocław-Wałbrzych. Pociąg miał być porzuconym w pośpiechu transportem pełnym sztab złota, dzieł sztuki i banknotów.

Generalny konserwator zabytków przyznał, że złoty pociąg istnieje na ponad 99%. Odkrywcy znaleziska zorganizowali konferencję prasową, na której pokazali obraz z georadaru mający potwierdzać autentyczność znaleziska. Temat zbadali historycy, prawnicy, a także trzy ministerstwa: obrony narodowej, skarbu oraz kultury i dziedzictwa narodowego. Teren nad pociągiem badało m.in. wojski i saperzy.

Sprawa odbiła się szerokim echem w mediach, zarówno polskich, jak i zagranicznych. O złotym pociągu było głośno wszędzie: w Internecie, w telewizji, w radiu i w prasie. Pojawiło się także wiele poszukiwaczy skarbów, którzy na własną rękę chcieli dostać się do podziemnego tunelu.

Do kilku redakcji zgłosiła się osoba przedstawiająca się jako poszukiwacz skarbów. W enigmatycznej notce poinformował on, że udało mu się dostać do pociągu, a jako dowód pokazał kilka zdjęć znaleziska. Odkrywca zapowiedział, że ma 160 fotografii przedstawiających porzucony pociąg.

Media podchwyciły sprawę i od razu opublikowały gorący materiał. Zdjęcia zaczęły rozchodzić się po Internecie. Kolejne redakcje zaczęły powoływać się na pierwotne źródło, jakim był Fakt.pl. W ten sposób fotografie trafiły do co najmniej kilkunastu portali, także zagranicznych.

Cały czar prysł, kiedy autor bloga zwizualizowany.tumblr.com przyznał się do manipulacji i pokazał cały proces tworzenia „zdjęć”. Okazało się, że są to zręcznie obrobione rendery, które wyszły spod ręki grafika 3D, który chciał się podszkolić w modelowaniu, a przy okazji, jak sam twierdzi „strollować brukowiec”.

Wszystko zaczęło się od pobieżnego researchu i wymodelowania trójwymiarowych obiektów w programie Cinema4D. Gotowe rendery zostały obrobione w Photoshopie, a następnie w After Effects. Autor zadbał także o spreparowanie danych Exif. Zdjęcia zawierały pełne metadane odnośnie aparatu, obiektywu i czasu zrobienia „fotografii”.

Kiedy redaktorzy portali próbowali wyciągnąć więcej informacji na temat pociągu, autor „zdjęć” zażartował sobie z ich naiwności i przesłał kolejną paczkę renderów. Tym razem obok pociągu znajdowała się wielka figurka Mario, a składu pilnował żyjący tyranozaur.

Autor podrobionych fotografii opisał całe zajście na swoim blogu. Przedstawił tam proces powstawania zdjęć, reakcje tabloidów i streszczenie rozmów z redaktorami. Całość materiału została zatytułowana wymownym tytułem „Jak trolować brukowiec”.

Choć cała historia brzmi świetnie, to jej autor pominął jeden ważny szczegół. Tabloidy w istocie nie dały się nabrać na spreparowane zdjęcia. Owszem, artykuły pojawiły się w Internecie, ale zdjęcia zostały skomentowane w tonie dużej nieufności. W artykułach pojawiały się opinie ekspertów, którzy mocno wątpili w autentyczność zdjęć:

Eksperci zaznaczyli, że oświetlenie wygląda nienaturalnie, niektóre ściany tunelu są zbyt gładkie i nie widać na nich spękań i uszkodzeń, a mimo pyłu unoszącego się w powietrzu pociąg nie jest zakurzony.

W takim tonie pisał o zdjęciach m.in. Fakt.pl i wrocławska podstrona serwisu Eska.pl.

Z punktu widzenia mediów sprawa złotego pociągu to żyła złota. Temat jest gorący i bardzo nośny, a czytelnicy po prostu kochają takie historie. Złoty pociąg to złoty biznes dla mediów, bowiem jest to gwarancja klików i odsłon. Wcale się nie dziwię, że portale internetowe podchwyciły temat i opublikowały zdjęcia.

I choć autor prowokacji z dumą twierdzi, że udało mu się „strollować brukowce”, to tak naprawdę brukowce wyszły z tej historii zwycięsko. Po pierwsze, zarobiły na tym materiale, a po drugie, ani trochę się nie ośmieszyły, bo poddały w dużą wątpliwość autentyczność fotografii. Czytelnicy nie zostali zmanipulowani, a więc autor prowokacji chyba niesłusznie wytyka błędy portalom.

Bardzo mnie ten fakt cieszy, zwłaszcza, że w powszechnej opinii portale typu Fakt i SuperExpress żerują na sensacji i nie przykładają większej wagi do autentyczności informacji, które podają. Tym razem portale wyszły z prowokacji obronną ręką.