WHO chce podnieść ceny słodkich napojów i alkoholu o połowę
Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła międzynarodową inicjatywę, która może istotnie zmienić ceny takich produktów jak alkohol, papierosy i słodkie napoje.
Jej celem ma być nie tylko poprawa zdrowia publicznego, lecz także wzmocnienie finansów państw w czasach rosnących obciążeń budżetowych.
Wzrost cen o 50 proc. do 2035 r.
Nowy plan WHO, nazwany 3 by 35 Initiative, zakłada podniesienie cen tytoniu, alkoholu i napojów słodzonych o co najmniej 50 proc. do 2035 r. Ma to się odbyć poprzez adekwatne podwyżki podatków. Działanie ma charakter ogólnoświatowy, jednak jego realizacja będzie dostosowana do lokalnych warunków politycznych i gospodarczych poszczególnych państw.
WHO podkreśla, że podatki zdrowotne to nie tylko sposób na ograniczenie konsumpcji szkodliwych produktów, lecz także na mobilizację znacznych środków budżetowych. Szacuje się, że taka jednorazowa podwyżka cen może przynieść nawet 3,7 bln dol. dodatkowych dochodów publicznych w ciągu tylko pięciu lat, co odpowiada około 0,75 proc. światowego PKB.
Zdrowie publiczne i walka z chorobami niezakaźnymi
WHO argumentuje, że produkty objęte planem – tytoń, alkohol i napoje słodzone – są czynnikami ryzyka chorób niezakaźnych (NCD), takich jak choroby serca, cukrzyca czy niektóre nowotwory. Tylko tytoń odpowiada za ponad 7 mln zgonów rocznie.
Nadmierne spożycie alkoholu i cukru pogłębia nie tylko problemy zdrowotne, lecz także prowadzi do strat ekonomicznych i osłabienia rozwoju społecznego. Zwiększenie cen ma skutkować spadkiem konsumpcji tych produktów, a tym samym ograniczeniem liczby zachorowań.
Wspólna inicjatywa wielu partnerów
Inicjatywa 3 by 35 nie jest samodzielnym działaniem WHO. Organizacja działa w koalicji z takimi partnerami jak Bank Światowy, Bloomberg Philanthropies, OECD, UNDP, a także z organizacjami społecznymi i naukowymi z całego świata. Kraje, które dołączą do programu, mogą liczyć na wsparcie techniczne i doradcze, a także dostęp do narzędzi, wiedzy i dobrych praktyk. WHO deklaruje również, że będzie wspierać państwa w tworzeniu ram prawnych i administracyjnych dla skutecznego wdrażania podatków zdrowotnych.
Przypomnijmy, że od 2021 r. w Polsce funkcjonuje tzw. podatek cukrowy, który został wprowadzony jako element polityki prozdrowotnej i ma zniechęcać do nadmiernego spożycia słodzonych napojów. Opłata obejmuje zarówno napoje zawierające dodatek cukrów prostych, jak i substancji słodzących czy kofeiny, a jej wysokość zależy od ilości cukru na 100 ml produktu.
Przeczytaj także:
Podniesienie podatków na szkodliwe produkty to rozwiązanie, które budzi emocje – szczególnie w kontekście obciążeń dla konsumentów. Jednak WHO przypomina, że są to produkty nie tylko zbędne, lecz także wysoce kosztowne dla systemów ochrony zdrowia. Najważniejsze będzie jednak to, czy rządy znajdą polityczną wolę, by sięgnąć po tę z punktu widzenia ekonomii i zdrowia racjonalną, choć niepopularną strategię.
*Źródło zdjęcia głównego: Pawel Michalowski / Shutterstock
