Uwaga, ważne! Użytkownicy płyt głównych Asrock muszą się mieć na baczności
Rośnie liczba awarii procesorów Ryzen 7 9800X3D. Wygląda jednak na to, że problemem nie są same układy scalone - a płyty główne, na których są montowane. Szczególnie problematyczne wydają się płyty jednego producenta.
Na platformie Reddit zestawiono dokładną listę 107 przypadków uszkodzonych procesorów Ryzen 7 9800X3D w ciągu ostatnich dwóch miesięcy. Statystyki są niepokojące - większość procesorów przestaje działać w bardzo krótkim czasie od rozpoczęcia użytkowania. W niektórych przypadkach awarie nastąpiły już po zaledwie kilkudziesięciu minutach lub godzinie od pierwszego uruchomienia. Użytkownicy zgłaszają nagłe wyłączenia systemów, niestabilność pracy oraz całkowitą utratę funkcjonalności CPU.
Co ciekawe, w zdecydowanej większości przypadków uszkodzeniu ulega tylko sam procesor, podczas gdy płyta główna pozostaje w pełni sprawna i działa poprawnie po wymianie CPU na inny model.
Czytaj też:
Najczęściej dotknięte konfiguracje sprzętowe
Zdecydowana większość awarii - aż 82 proc. zgłoszonych przypadków - dotyczy płyt głównych firmy Asrock. Problemy występują zarówno na modelach z nowszymi chipsetami X870 i B850 (odpowiednio 45 proc. i 33 proc. incydentów), jak i na starszych płytach z serii 600. Choć w mniejszym stopniu, awarie odnotowano również na płytach ASUS, MSI i Gigabyte. Dodatkowo, poza Ryzenem 7 9800X3D, pojawił się także pierwszy raport o uszkodzeniu procesora Ryzen 9 9950X3D, również na płycie głównej ASRock.
Dokładna przyczyna awarii nie została jeszcze oficjalnie potwierdzona przez AMD, jednak istnieje kilka teorii. Procesory z serii X3D wykorzystują technologię 3D V-Cache, która polega na nawarstwieniu dodatkowej pamięci podręcznej na rdzeniu CPU. Ta konstrukcja wprowadza jednak dodatkowe ograniczenia w zakresie zarządzania napięciem i temperaturą. W przeciwieństwie do standardowych procesorów Ryzen, modele z 3D V-Cache mają niższą tolerancję napięciową, co może czynić je bardziej podatnymi na uszkodzenia przy niewłaściwych ustawieniach zasilania.
Część użytkowników podejrzewa, że konfiguracje BIOS lub ustawienia firmware płyt głównych mogą pozwalać na niebezpieczne poziomy napięcia, co prowadzi do przedwczesnego uszkodzenia procesorów.
Firma Asrock, której płyty główne są najczęściej wymieniane w kontekście tego problemu, przeprowadziła własne dochodzenie. Według producenta przyczyną awarii są obce ciała w gnieździe AM5, a nie wady konstrukcyjne czy problemy z układem zasilania (VRM). ASRock twierdzi, że po oczyszczeniu gniazda z obcych cząstek, urządzenia zaczynały działać normalnie bez potrzeby dodatkowych napraw.
Wśród innych sugerowanych przyczyn wymienia się:
- Problemy z profilami pamięci EXPO (odpowiednik XMP dla AMD)
- Nieprawidłowy montaż procesora w gnieździe - teoria potwierdzona przez MSI w jednym z wcześniejszych przypadków
- Potencjalne problemy z kompatybilnością BIOS/firmware
Co robić w przypadku awarii?
Większość użytkowników, których dotknął problem, była w stanie skorzystać z procedury RMA (Return Merchandise Authorization) i otrzymać zwrot pieniędzy lub wymianę procesora. Producenci płyt głównych, w tym ASRock, wydali już aktualizacje BIOS mające na celu poprawę stabilności i kompatybilności z nowymi procesorami Ryzen. Jednakże bez oficjalnego stanowiska AMD trudno o jednoznaczne rozwiązanie problemu.
Dla potencjalnych nabywców procesorów Ryzen 7 9800X3D rozsądnym rozwiązaniem może być chwilowe wstrzymanie się z zakupem do czasu wyjaśnienia sytuacji lub wybór płyty głównej innego producenta niż Asrock, biorąc pod uwagę statystyki awarii.
Warto również śledzić aktualizacje BIOS od producentów płyt głównych i upewnić się, że przed instalacją procesora Ryzen 7 9800X3D płyta główna ma zainstalowaną najnowszą wersję firmware.
