REKLAMA

10 wojskowych wynalazków, których używasz na co dzień. Dziewiąty totalnie cię zaskoczy

Czy wiesz, że wiele przedmiotów i technologii, z których korzystasz na co dzień zostało wynalezionych lub rozwiniętych przez wojsko? Niektóre z nich mogą cię zaskoczyć. W tym artykule przedstawiamy dziesięć najciekawszych wynalazków wojskowych, które znalazły zastosowanie w cywilnym świecie.

24.09.2023 16.02
10 wojskowych wynalazków, których używasz na co dzień. Dziewiąty totalnie cię zaskoczy
REKLAMA

Super Glue

REKLAMA

Super Glue to silny klej cyjanoakrylowy, który może skleić niemal każdą powierzchnię w ciągu kilku sekund. Jest używany zarówno w domu, jak i w przemyśle do naprawy różnych przedmiotów i materiałów.

Super Glue został wynaleziony przypadkowo przez amerykańskiego chemika Harry’ego Coovera w 1942 r., kiedy pracował nad tworzeniem przezroczystych plastikowych celowników dla karabinów. Coover zauważył, że cyjanoakrylat szybko wiązał się z innymi substancjami i był trudny do usunięcia, dlatego uznał go za nieprzydatny i porzucił swój eksperyment.

Dopiero w 1951 roku Coover ponownie natrafił na cyjanoakrylat podczas pracy nad lepszymi materiałami do produkcji kokpitów samolotowych. Tym razem Coover docenił potencjał tego kleju i opatentował go pod nazwą Eastman #910. W latach 60. XX wieku Super Glue znalazł zastosowanie w medycynie wojskowej jako środek do zamykania ran i zatrzymywania krwawienia. W 1971 r. Coover otrzymał za swój wynalazek nagrodę Prezydenta Stanów Zjednoczonych za wybitny wkład w naukę.

Mikrofalówka

Mikrofalówka to urządzenie, które pozwala szybko i łatwo podgrzać lub przygotować jedzenie za pomocą fal elektromagnetycznych o wysokiej częstotliwości. Jest to nieodzowny element wyposażenia kuchni w wielu domach i biurach.

Mikrofalówka została wynaleziona przez amerykańskiego inżyniera Percy’ego Spencera w 1945 r. podczas pracy nad radarami dla firmy Raytheon. Spencer zauważył, że fale mikrofalowe emitowane przez magnetron (element generujący fale) stopiły czekoladkę, którą miał w kieszeni. Zaintrygowany tym zjawiskiem, Spencer przeprowadził dalsze eksperymenty i odkrył, że fale mikrofalowe mogą podgrzewać różne produkty spożywcze, takie jak kukurydza czy jajka. 

Percy Spencer

W 1947 roku Raytheon opatentował pierwszą mikrofalówkę o nazwie Radarange. Była to jednak duża i droga maszyna, która nie znalazła nabywców wśród klientów indywidualnych. Maszyna miała prawie dwa metry wysokości, ważyła ponad 340 kg i kosztowała 5000 dolarów (w 1947 r.!). Dopiero w latach 60. i 70. ubiegłego wieku mikrofalówki stały się mniejsze, tańsze i bardziej popularne.

Kamera cyfrowa

Kamera cyfrowa to urządzenie, które pozwala rejestrować obrazy w formie cyfrowej, czyli zapisywać je jako pliki binarne składające się z zer i jedynek. Jest to podstawa współczesnej fotografii i filmowania, która umożliwia łatwe przechowywanie, edycję i udostępnianie zdjęć i filmów.

Pierwsza kamera cyfrowa została stworzona przez amerykańskiego inżyniera Stevena Sassona w 1975 r. dla firmy Kodak. Sasson wykorzystał do tego celu czujnik CCD (Charge-Coupled Device), który był opracowany przez Bell Labs w 1969 r. jako element do przesyłania obrazów przez satelity szpiegowskie.

Prototyp aparatu cyfrowego. Fot. Kodak

Kamera Sassona była duża i ciężka, a jej jakość była niska. Zdjęcie o rozdzielczości 0,01 megapiksela potrzebowało 23 sekund, by zostać zapisane na... kasecie magnetofonowej. Kamera ta nie została wprowadzona na rynek, ponieważ Kodak obawiał się (i słusznie), że zaszkodzi ona jego tradycyjnemu biznesowi opartemu na sprzedaży filmów i odbitek. Dopiero w latach 80. i 90. ubiegłego wieku kamery cyfrowe zaczęły się rozwijać i zdobywać popularność.

Zamek błyskawiczny

Zamek błyskawiczny to prosty, ale genialny wynalazek, który pozwala nam szybko i łatwo zapinać i rozpinać ubrania, torby, namioty i inne przedmioty. Jednak zanim zamek błyskawiczny stał się powszechny, musiał przejść długą drogę rozwoju i udoskonalenia.

Pierwszy prototyp zamka błyskawicznego został stworzony przez amerykańskiego inżyniera Whitcoma Judsona w 1893 r. i nazwany C-curity Fastener. Jednak ten wynalazek był mało praktyczny i niezawodny, dlatego nie zdobył popularności. Dopiero w 1913 r. szwedzki inżynier Gideon Sundback opracował ulepszoną wersję zamka błyskawicznego, która składała się z dwóch szeregów metalowych ząbków połączonych suwakiem. Sundback nazwał swój wynalazek Hookless Fastener No. 2 i opatentował go w 1917 r.

Zamek błyskawiczny zaczął być stosowany przez wojsko podczas I wojny światowej do zapinania mundurów, butów, kieszeni i worków. Wykorzystywano go też do kombinezonów lotniczych i łączenia płótna samolotowego. W latach 20. XX wieku zamek błyskawiczny trafił na rynek cywilny pod nazwą zipper (od angielskiego słowa zip, oznaczającego szybkie poruszanie się), która została wymyślona przez firmę B.F. Goodrich Company.

Konserwa

Konserwa to gotowe danie mięsne lub warzywne zamknięte w metalowej puszce, które można przechowywać przez długi czas bez konieczności chłodzenia lub zamrażania. Jest ona wygodnym źródłem pożywienia dla podróżników, żołnierzy, studentów i osób prowadzących aktywny tryb życia.

Konserwa została wynaleziona przez francuskiego kucharza Nicolasa Apperta w 1809 r. jako odpowiedź na konkurs ogłoszony przez Napoleona Bonaparte, który chciał znaleźć sposób na lepsze żywienie swojej armii. Appert odkrył, że żywność umieszczona w szklanych słoikach i poddana obróbce termicznej nie psuje się tak szybko, ponieważ jest pozbawiona powietrza i bakterii.

W 1810 r. Appert opublikował swoją metodę konserwacji żywności i otrzymał nagrodę w wysokości 12 tysię. franków. Wkrótce opatentowano pomysł użycia metalowych puszek zamiast szklanych słoików do konserwacji żywności. Pierwsze puszki były jednak bardzo grube i ciężkie, a ich otwieranie wymagało specjalnego narzędzia.

Dopiero w 1855 r. amerykański wynalazca Ezra Warner stworzył pierwszy otwieracz do puszek. W 1959 r. amerykańska firma Ermal Fraze wprowadziła na rynek puszki z pierścieniem do łatwego otwierania.

Internet

Internet jest obecnie największym i najważniejszym źródłem informacji, komunikacji i rozrywki na świecie. Jednak jego początki sięgają 1969 r., kiedy to naukowcy pracujący dla amerykańskiego Departamentu Obrony stworzyli sieć ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network). Jej celem było łączenie uniwersytetów, agencji rządowych i kontraktorów obronnych w Stanach Zjednoczonych, umożliwiając wymianę informacji i wspólne korzystanie z mocy obliczeniowej komputerów.

ARPANET była pierwszą siecią opartą na technologii przełączania pakietów, która pozwalała na przesyłanie danych w małych blokach między różnymi węzłami sieci. Ta technologia została zaproponowana niezależnie przez brytyjskiego naukowca Donalda Daviesa i amerykańskiego inżyniera Paula Barana w latach 60. XX wieku. ARPANET wykorzystywała również protokoły TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), które zostały opracowane przez amerykańskich naukowców Vintona Cerfa i Roberta Kahna w latach 70. XX wieku. Protokoły te określały zasady komunikacji między różnymi sieciami i urządzeniami.

ARPANET była pierwowzorem dla innych sieci wojskowych i naukowych, takich jak MILNET, NSFNET, CSNET i BITNET, które powstawały w latach 70. i 80. XX wieku. Te sieci zaczęły się ze sobą łączyć, tworząc sieć sieci, czyli internet. W 1983 r. ARPANET podzieliła się na dwie części: jedna służyła do celów wojskowych (MILNET), a druga do celów naukowych (ARPANET). W 1989 r. ARPANET została oficjalnie zlikwidowana, a jej rolę przejął internet. W tym samym roku brytyjski naukowiec Tim Berners-Lee wynalazł World Wide Web, czyli system hipertekstowy, który umożliwił tworzenie i przeglądanie stron internetowych.

System GPS

System GPS (Global Positioning System) to system nawigacji satelitarnej, który pozwala nam określić naszą dokładną lokalizację, prędkość i kierunek na Ziemi. Jest on niezwykle przydatny w podróżach, transporcie, geodezji, rolnictwie, sporcie i wielu innych dziedzinach życia. Jednak GPS został stworzony pierwotnie dla celów wojskowych przez amerykańskie Siły Powietrzne w latach 70. XX wieku. Jego zadaniem było zapewnić dokładne pozycjonowanie, nawigację i synchronizację czasu dla rakiet balistycznych, samolotów, okrętów i pojazdów lądowych.

GPS składa się z trzech segmentów: kosmicznego, naziemnego i użytkownika. Segment kosmiczny to konstelacja satelitów GPS, które krążą wokół Ziemi na wysokości około 20 tysięcy kilometrów. Satelity te wysyłają sygnały radiowe do odbiorników GPS na Ziemi, zawierające informacje o swojej pozycji i czasie. Segment naziemny to sieć stacji naziemnych, które monitorują i kontrolują satelity GPS, korygując ich orbity i zegary. Segment użytkownika to odbiorniki GPS, które mogą być wbudowane w różne urządzenia, takie jak smartfony, zegarki, samochody czy samoloty. Odbiorniki te odbierają sygnały z co najmniej czterech satelitów GPS i obliczają swoją pozycję na podstawie różnicy czasu między wysłaniem a odebraniem sygnału.

GPS został udostępniony dla potrzeb cywilnych w 1983 r. przez prezydenta Ronalda Reagana po zestrzeleniu koreańskiego samolotu pasażerskiego przez radzieckie myśliwce. Reagan ogłosił, że GPS będzie dostępny dla użytkowników cywilnych bez opłat, co spowodowało gwałtowny rozwój technologii i usług opartych na GPS. Jednak początkowo sygnał GPS dla użytkowników cywilnych był celowo zaburzany przez wojsko, co ograniczało jego dokładność do około 100 metrów. Dopiero w 2000 r. prezydent Bill Clinton zniósł tę praktykę zwaną Selective Availability (SA), co poprawiło dokładność GPS do około 10 metrów. Obecnie GPS jest jednym z najważniejszych systemów globalnej infrastruktury i ma znaczący wpływ na gospodarkę, naukę i społeczeństwo.

Mikrochip

Mikrochip to miniaturowy układ elektroniczny, który zawiera tysiące lub miliony tranzystorów, rezystorów, kondensatorów i innych elementów. Mikrochipy są podstawowymi składnikami komputerów, smartfonów, zegarków, kalkulatorów i wielu innych urządzeń elektronicznych.

Ich historia sięga lat 50. XX wieku, kiedy to amerykańscy inżynierowie Jack Kilby i Robert Noyce niezależnie od siebie opracowali pierwsze mikrochipy na bazie krzemu. Obaj pracowali dla firm związanych z przemysłem wojskowym i lotniczym, które potrzebowały mniejszych, lżejszych i wydajniejszych układów elektronicznych do swoich projektów.

Jack Kilby (w środku zdjęcia)

Pierwszy mikrochip Kilby’ego został zaprezentowany w 1958 r. i składał się z sześciu tranzystorów. Pierwszy mikrochip Noyce’a został zaprezentowany w 1959 r. i zawierał ponad 60 tranzystorów. Obaj otrzymali patenty na swoje wynalazki i uznani są za współwynalazców mikrochipu. W 2000 r. Kilby otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za swój wkład w rozwój technologii mikroelektroniki.

Środek na komary

DEET to syntetyczny środek odstraszający owady, który jest uważany za najskuteczniejszy i najczęściej stosowany na świecie. Jednak jego historia sięga czasów II wojny światowej, kiedy to został opracowany przez amerykańską armię dla potrzeb wojskowych. Armia potrzebowała skutecznego środka, który chroniłby żołnierzy przed ukąszeniami komarów i innych owadów, które mogły przenosić groźne choroby, takie jak malaria, żółta febra czy denga. W 1946 roku amerykański chemik Samuel Gertler z Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych odkrył, że związek chemiczny o nazwie N,N-dietilo-3-metylobenzamid (DEET) ma właściwości odstraszające owady. Gertler otrzymał patent na użycie DEET jako środka odstraszającego owadów w postaci kremu, balsamu lub proszku w 1946 roku.

DEET nie został zarejestrowany do użytku przez ogół społeczeństwa do 1957 roku. Wcześniej był dostępny tylko dla personelu wojskowego i pracowników służby zdrowia walczących z chorobami przenoszonymi przez owady. DEET okazał się bardzo skuteczny w zapobieganiu ukąszeniom owadów i zmniejszaniu ryzyka zachorowania na tropikalne choroby. DEET działa poprzez blokowanie receptorów węchowych owadów, które są wrażliwe na kwas mlekowy i dwutlenek węgla wydzielane przez ludzką skórę. Dzięki temu owady nie są w stanie zlokalizować swojej ofiary i unikają obszarów pokrytych DEET. DEET jest obecnie najczęściej stosowanym składnikiem aktywnym w komercyjnych środkach odstraszających owady, takich jak spraye, balsamy, plastry czy środki do opalania.

Srebrna taśma klejąca

Srebrna taśma klejąca, znana również jako duct tape, to uniwersalny wynalazek, który może posłużyć do naprawy, łączenia i uszczelniania różnych przedmiotów i powierzchni. Jej historia sięga czasów II wojny światowej

Taśma ta została wynaleziona dzięki pomysłowości i determinacji jednej kobiety - Vesty Stoudt. Stoudt była matką dwóch synów służących w marynarce i pracowała w fabryce produkującej skrzynki z amunicją. Zauważyła, że skrzynki te były zamykane za pomocą papierowej taśmy i wosku, co nie zapewniało wystarczającej ochrony przed wilgocią i uszkodzeniami. Ponadto otwieranie skrzynek wymagało użycia noża lub ostrego przedmiotu, co mogło być niebezpieczne i czasochłonne w sytuacjach kryzysowych. Stoudt zaproponowała swoim przełożonym użycie mocnej i wodoodpornej tkaniny zamiast papieru, ale nie spotkała się z żadnym odzewem. Nie poddała się jednak i napisała list do samego prezydenta Franklina D. Roosevelta, w którym przedstawiła swój pomysł i prosiła o jego realizację.

Za swój pomysł w 1943 r. Stoudt zdobyła nagrodę War Worker Award przyznawaną przez Chicago Tribune. 
REKLAMA

List Stoudt trafił do Rady Produkcji Wojennej, która zleciła firmie Johnson & Johnson opracowanie nowego rodzaju taśmy na podstawie sugestii Stoudt. Firma ta stworzyła taśmę z bawełnianej tkaniny pokrytej warstwą gumy i polietylenu, która była odporna na wilgoć, olej i rozpuszczalniki. Taśma ta była początkowo zielona, aby pasować do koloru mundurów i opakowań wojskowych. Była nazywana duck tape, co pochodziło od angielskiego słowa duck, oznaczającego bawełnianą tkaninę używaną do jej produkcji. Taśma ta szybko zyskała popularność wśród żołnierzy, którzy używali jej do różnych celów, takich jak naprawa sprzętu, ubrań, namiotów czy nawet samolotów.

Po wojnie taśma ta znalazła zastosowanie w cywilnym świecie, zwłaszcza w budownictwie. Była używana do łączenia i uszczelniania rur wentylacyjnych, co spowodowało zmianę jej nazwy na duct tape (od angielskiego słowa duct, oznaczającego kanał wentylacyjny) i koloru na srebrny, aby pasować do metalowych rur.

REKLAMA
Najnowsze
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA