Gdyby nie samotna boja, nikt by nie zauważył. Monstrualna fala u wybrzeży Kanady
Kiedy myślimy o wysokich falach, automatycznie do głowy przychodzi tsunami, potężna fala będąca efektem przemieszczenia olbrzymiej masy wody np. wskutek trzęsienia Ziemi. Mało kto jednak wie o istnieniu fal wyjątkowych, które potrafią pojawić się bez ostrzeżenia.
W listopadzie 2020 roku taka monstrualna fala pojawiła się u zachodnich wybrzeży Kanady. Nikt by o niej nie wiedział, gdyby nie fakt, że na drodze fali znajdowała się samotna boja monitorująca stan morza. Przy stosunkowo spokojnym morzu, boja w pewnym momencie uniosła się na 17,6 metra. Naukowcy szacują, że takie błędne fale pojawiają się średnio raz na 1300 lat.
O monstrualnych falach uderzających z zaskoczenia w żegludze morskiej mówi się od zawsze, jednak przez większość czasu uważane były one bardziej za element folkloru niż za prawdziwe zjawisko. Dopiero w 1995 roku po raz pierwszy naukowcy uzyskali bezsprzeczne potwierdzenie, że wyjątkowe fale istnieją.
1 stycznia 1995 r. fala wyjątkowa została zarejestrowana przez czujniki znajdujące się na platformie wiertniczej Draupner na Morzu Północnym. W warunkach, w których średnie fale sięgały 12 metrów, w platformę uderzyła pojedyncza fala o wysokości 25,6 metrów, czyli ponad dwa razy większa od średniej fali w danych warunkach pogodowych. Ze względu na fakt, że platforma była przystosowana do wytrzymania fal o wysokości do 20 metrów wysokości, fala wyjątkowa doprowadziła na niej do licznych uszkodzeń.
Skąd się biorą fale wyjątkowe?
Jak na razie nie wiadomo, aczkolwiek badacze zakładają, że są one skutkiem nieliniowego działania serii kilku fal przemieszczających się z różnymi prędkościami i z czasem łączącymi się w jedną większą falę o znacznie większej energii. Z definicji jeżeli fala jest co najmniej dwa razy wyższa od fal w otoczeniu, klasyfikowana jest jako fala wyjątkowa.
Przypadek kanadyjski z 2020 roku, choć nie jest najwyższą zarejestrowaną dotąd falą wyjątkową, jest rekordowy pod innym względem - fala była ponad trzy razy wyższa od fal ją otaczających. Z tego też powodu, jest ona uważana za najbardziej ekstremalną falę wyjątkową, jaką dotąd zarejestrowaną.
Naukowcy na całym świecie analizują dane o wszystkich pojawiających się falach wyjątkowych, bowiem ich wpływ na infrastrukturę morską, taką, chociażby jak platformy wiertnicze czy morskie farmy wiatrowe. Co więcej, badania przeprowadzone przez badaczy z Australii wskazują, że wraz ze zmianami klimatycznymi częstotliwość występowania fal wyjątkowych może wzrosnąć, a tym samym wkrótce mogą pojawić się nowe rekordowe fale tego typu.
