Dron - Może Cię podejrzeć, a nawet... zabić. Oto, co powinieneś o nim wiedzieć

Wbrew pozorom idea bezzałogowych obiektów wojskowych nie jest nowa. Pierwsze obiekty tego typu były wykorzystywane już podczas pierwszej wojny światowej jako latające cele. Z kolei podczas kolejnego ogólnoświatowego konfliktu Niemcy stosowali latające bomby V-1 służące do bombardowania Londynu. Co prawda były to po prostu pociski manewrujące tylko jednorazowego użytku, jednak gdyby się uprzeć, można by je zaliczyć jako drony.

Obecnie produkowane drony są o wiele bardziej skomplikowane i są wyposażone w ruchome, zdalnie sterowane aparaty i kamery rejestrujące  światło widzialne bądź podczerwień, moduł GPS, czujniki ruchu oraz ciśnienia oraz autopilota pozwalającego na zmianę trasy przelotu lub na bezpieczne wylądowanie. Jednak drony cały czas się rozwijają. Niedawno naukowcy wyposażyli jednego drona w ramię o długości 10 centymetrów, które może w locie chwytać przedmioty przy prędkości 10,8 kilometra na godzinę. Rozwiązanie to ma być poprawione tak, by dron podczas chwytania rzeczy mógł wziąć poprawkę na ruch celu lub silny powiew wiatru.

Krajami wytwarzającymi największą liczbę dronów są Stany Zjednoczone oraz Izrael. I to w pierwszym wymienionym kraju trwa bardzo ożywiona dyskusja na temat zastosowania tego rodzaju robotów. Wszystko wynika z tego, że są one coraz częściej wykorzystywane. Dotyczy to nie tylko amerykańskich wojsk stacjonujących w Afganistanie i Iraku, ale też amerykańskiej policji obserwującej niebezpieczne miejsca takie jak granica z Meksykiem. Urządzenia są też używane przez funkcjonariuszy zdalnie patrolujących okolice Seattle, Teksasu i innych miejsc. Drony są chętnie kupowane, zwłaszcza że Departament Bezpieczeństwa dopłaca służbom porządkowym nawet 4 miliony dolarów na zakup i używanie ich. Wszystko po to, by nie tylko móc lepiej strzec porządku i zapewniać bezpieczeństwo, ale również mieć możliwość inwigilowania swoich obywateli i przeprowadzenia działań wywiadowczych na terenie swojego kraju.

Można uznać, że dopóki Stany Zjednoczone działają na terenie swojego kraju lub na terenach, na których prowadzą działania wojenne działają w granicach prawa. Co jednak, jeśli USA chcą stworzyć kolejną bazę dronów, ale na terenie obcego państwa? Moim zdaniem wówczas coś zaczyna być nie tak. Wspominam o tym, gdyż taka baza ma powstać w Nigrze, by… ingerować w sąsiadujących państwach, czyli w Nigerze i Mali zaatakowanych przez islamskich ekstremistów. Ma to wspomóc działanie francuskich wojsk obecnych właśnie w Mali. Po zakończeniu walk w Mali mają one być wykorzystywane także w innych krajach Północnej Afryki. Nie wiem jakie jest Wasze zdanie, ale według mnie to minimalna przesada.

Twierdzą tak również obywatele USA, a nawet kongresmeni. Grupa polityków w Waszyngtonie zgłosiła projekt ustawy zakazującej policji obserwacji podejrzanych bez nakazu sądowego. Podobne ustawy chcą zgłosić lokalne parlamenty kilkunastu  stanów. Co więcej, 40% Amerykanów jest za tym, by całkowicie zakazać policji używania dronów wyposażonych w kamery. W kilku miastach, między innymi w Seattle, odbyły się bardzo duże demonstracje, podczas których protestowano przeciwko używaniu robotów. Podczas nich porównywano drony do przestrogi przed inwigilacją opisaną w „1984 roku” zapowiedzianym w książce Orwella.

Troski obywateli są jednak uzasadnione. Rząd USA zadecydował, że ma prawo likwidować obywateli amerykańskich ich zdaniem zagrażających bezpieczeństwu Stanów Zjednoczonych. Co więcej, robi to bez żadnego wyroku. By zostać celem amerykańskiego ataku należy spełnić trzy warunki. Po pierwsze, należy stanowić bezpośrednie niebezpieczeństwo dla USA, po drugie, schwytanie celu w inny sposób musi być niemożliwe (w dzisiejszych czasach?!), po trzecie wyrok musi być wykonany zgodnie z regułami wojennymi (co to znaczy?!).

Tak zlikwidowano obywatela amerykańskiego mieszkającego w Jemenie. Pisał on bloga, na którym zamieścił na swoim blogu instrukcję stworzenia bomby. Jego dom, oczywiście z nim w środku, został zniszczony przez rakietę Hellfire. Coś tu jest nie tak, prawda? Zwłaszcza, że Stany Zjednoczone likwidują dużo celów pobocznych, np. ludność cywilną. Szacuje się, że dronami z rakietami Hellfire za kadencji Baracka Obamy zabito 2000 osób, przy czym użyto ich tylko ponad 300 razy. Wynika to z faktu, że kiedyś USA starały się zabijać pojedyncze cele, teraz z kolei uderza się nawet w duże zgromadzenia ludzi.

Co prawda to Amerykanie budują najwięcej dronów, ale Europejczycy także chcę mieć swoje maszyny tego typu. Rok temu we Francji zaprezentowano prototyp drona o nazwie nEUROn, który powstaje w ramach współpracy europejskich prac. Nie jest on jeszcze oficjalnie dostępy, gdyż testowanie prototypu ma potrwać do 2014 roku.

Urządzenie to różni się od innych maszyn tego typu pod kilkoma względami. Przede wszystkim jest to pierwszy dron tworzony przy współpracy tylu państw. Oprócz tego to pierwszy samolot o znacznie zmniejszonym stopniu wykrywalności dla radarów. No i to pierwsza maszyna zaprojektowana w sposób wirtualny. Waży ona około sześciu ton i ma około dziesięciu metrów długości i dwunastu metrów szerokości. Wiadomo też, że jest wyposażony w silnik odrzutowy, który może rozpędzić maszynę do 900 kilometrów na godzinę

Powstawała ona bardzo długo, bo ponad dekadę. Budowę nEUROna zapoczątkowano w 2003 roku z inicjatywy francuskiego ministerstwa obrony, do którego dołączyły kolejne państwa europejskie. Maszyna początkowo ma służyć jako prototyp do budowy samolotów bezzałogowych i niewidzialnych dla radarów. Ich podstawowym przeznaczeniem są naloty i zwiady, jednak w przyszłości może być też użyty do działań wojennych.

W Polsce projekty i badania nad UAV prowadzi m.in Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Politechnika Warszawska, Politechnika Poznańska oraz Politechnika Rzeszowska. Większość projektów to prototypy i roboty o dosyć małej wartości bojowej.

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej mają na wyposażeniu klika bezzałogowych statków latających: Aeronautics Orbiter, wykorzystywany głównie przez żołnierzy służących w Afganistanie, a także ScanEagle i WB Electronics FlyEye używane w Wojskach Specjalnych.

PKW Afganistan przez pewien okres (od wiosny 2011 do stycznia 2012), używał także jednego zestawu bsl Aeronautics Aerostar. Były to egzemplarze wypożyczone od producenta, do czasu dostawy właściwych egzemplarzy (z powodu nie wywiązywania się producenta z zamówienia MON) Po kilku przedłużeniach terminu dostawy, kontrakt został zerwany przez MON z winy Aeronautics. Wypożyczone statki bezzałogowe zwrócone producentowi.

Jak widać, nasz arsenał nie jest zbyt duży, ale patrząc na pozycję Polski w świecie można uznać go za wystarczający. Zwłaszcza, że mamy wielu potężnych sojuszników, którzy razem z nami należą do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ale jak najbardziej jest możliwe udzielenie jej. Pomóc w ochronie przed latającą kamerą lub bronią może… podręcznik dla terrorystów opublikowany w Internecie miesiąc po śmierci Osamy Bin Ladena. W dokumencie znalazły się 22 rady, wśród których część jest naprawdę trywialna, a część nie jest już taka oczywista. Ważne jest, by kryć się przed dronem w cieniu budynków lub drzewa oraz używać kukieł, które odwrócą uwagę maszyny od prawdziwych celów. Wyjątkowo ważne jest też ograniczenie używanie komunikacji bezprzewodowej i używanie różnych wejść do budynków. Co zrobić, gdy zobaczymy, że samochód jest śledzony przez drona? Należy opuścić samochód i rozpierzchnąć się w różnych kierunków, gdyż robot będzie mógł śledzić tylko jedną osobę. Rozwiązania te nie są idealne, ale pozwalają zdobyć nieco czasu, który jest bardzo ceny podczas ucieczki przed robotem.

Czy drony są straszne i czy mamy się ich bać? Teoretycznie nie, w końcu służą one do zapewnienia nam większego bezpieczeństwa. Tak jednak jest w czasach pokoju i kiedy rządzą nami mądrzy ludzie. Gdy jeden z tych czynników przestanie być aktualny, nie będzie już tak różowo. Jak widać po działaniach Stanów Zjednoczonych, drony mogą być używane nie tylko do szpiegowania i zabijania terrorystów, ale też zwykłych, podejrzanych o coś obywateli i osób z nimi przebywających. Z tego powodu podchodzę do dronów z dużą dozą niepewności. Według mnie jest to technika, która może inwigilować nas w ogromnym stopniu, nawet w miejscach, w których do tej pory nie było to możliwe z powodu braku zainstalowanych kamer. Jeśli miałbym wymyśleć narzędzie jeszcze bardziej kojarzące mi się z tym zjawiskiem, do głowy przyszedłby mi tylko Facebook.

*Źródło: 1