Nowoczesne technologie usuwają bariery w płatnościach. W 2025 r. czeka nas kolejna, spora zmiana
Najczęściej wybieraną formą płatności w polskiej sieci jest BLIK, po który sięga ponad połowa obywateli podczas opłacania transakcji. Następne są szybkie przelewy elektroniczne oraz płatności kartowe. Gotówka oraz tradycyjny przelew jako forma zapłaty zajmują dalsze pozycje. To skutek wygody oferowanej przez nowsze, szybsze i lepsze rozwiązania firm fintech.
Jak płacimy za zakupy w sieci? Mój dziadek odpowie: za pobraniem. Mój ojciec użyje szybkiego przelewu. Sam skorzystam z Apple Pay lub BLIKA, w zależności od możliwości oferowanych przez internetową platformę sprzedaży. Nasza pokoleniowa różnica preferencji doskonale pokrywa się z trendami polskiego internetu dotyczącymi płatności w sieci, uchwyconymi w badaniu Autopay.
Gotówka i tradycyjny przelew na konto odchodzą do lamusa. Nowsze, lepsze technologicznie rozwiązania wypierają starsze metody.
Z nowego badania “Finanse w czasach inflacji” zrealizowanego przez ekspertów Autopay wynika, iż BLIK to najczęściej wybierana forma płatności w polskiej sieci, z której w pierwszej kolejności korzysta aż 51 proc. badanych. BLIK to także najbardziej lubiane rozwiązanie wśród młodszych konsumentów. Właśnie oni sięgają po niego częściej (71 proc. młodych badanych).
Drugie miejsce wśród najpopularniejszych metod płatności w polskiej sieci zajmują szybkie przelewy elektroniczne (pay-by-link) takie jak Autopay czy PayU. Trzecia lokata należy do tradycyjnej plastikowej karty z jej unikalnymi numerami, która od kilku lat notuje delikatne spadki zainteresowania wśród internautów. Przelew na konto, czy płatność gotówką przy odbiorze znacząco tracą na zainteresowaniu w ostatnich latach. Papierowy pieniądz powoli przechodzi do historii.
Dlaczego rezygnujemy z przelewów oraz płatności gotówkowych za pobraniem? Powody są dwa: wygoda oraz szybkość.
Analizując powyższy wykres z raportu Autopay przedstawiający najpopularniejsze metody płatności w sieci zauważymy, że ważna jest nie tylko kolejność, ale również trend. Ten dla gotówki i tradycyjnych przelewów online jest opadający. Trend wznoszący tyczy się natomiast szybkich przelewów pay-by-link takich jak Autopay, BLIK czy płatności w oparciu o karty, jak Google Pay oraz Apple Pay.
Co łączy Apple Pay, Google Pay, przelewy pay-by-link oraz BLIKA? Przede wszystkim szybkość oraz wygoda. To właśnie wygoda jest wśród polskich internautów kluczowym elementem podczas wyboru metody płatności w sieci, znacząco wyprzedzając np. bezpieczeństwo. Sam również uwielbiam łatwe, wygodne zakupy, korzystając z Apple Pay na swoim MacBooku. Po prostu przykładam palec do klawisza i puff, gotowe. Biometria robi resztę.
Wygoda stała się dla nas na tyle istotnym elementem zakupów online, że aż 2 na 3 kupujących Polaków jest skłonnych zrezygnować z finalizacji transakcji, jeśli platforma e-commerce nie oferuje preferowanych przez nich metod płatności w sieci. Takie podejście dobrze rozumie Joanna Błażejowska, zarzadzająca Business Unitem Finance w Autopay czyli firmy stojącej za jednym z najpopularniejszych narzędzi szybkich płatności pay-by-link:
"Istotnym elementem budowania najlepszych doświadczeń płatniczych jest tworzenie rozwiązań, które znoszą wszelkie bariery na drodze do realizacji zamiarów konsumentów. Dlatego celujemy w zapewnienie użytkownikom możliwości natychmiastowej realizacji podjętej decyzji w sposób wygodny, intuicyjny i automatyczny. Niezależnie od tego, czy płacą za zakupy w internecie, osiedlowym sklepiku, parkują w centrum miasta czy jadą płatnym odcinkiem autostrady." Joanna Błażejowska.
Jak powinna działać nowoczesna platforma do płatności w sieci? Eksperci wskazują na listę fundamentalnych zasad.
Krzysztof Ambroziak, zarządzający Business Unitem Bills&Topup w Autopay wskazuje kilka cech, którymi powinno się charakteryzować dobre narzędzie do płatności w internecie, szyte na miarę rosnących oczekiwań klientów oraz coraz nowocześniejszych rozwiązań technologicznych. Lista nie jest zamknięta, ale powinna stanowić punkt wyjścia dla wszystkich podmiotów sektora fintech ulepszających oraz modernizujących własne rozwiązania:
- Dostępność wszystkich popularnych kanałów płatności - począwszy od mobilnych, przez BLIK oraz portfele i aplikacje typu Apple Pay czy Google Pay. Aktualnie duża część transakcji e-commerce realizowana jest z wykorzystaniem urządzeń mobilnych stąd ważne by wybrana metoda płatności nie komplikowała procesu zakupowego.
- Dostępność kilku sposobów finansowania zakupów, takich jak BNPL (Buy Now Pay Later), płatności ratalne, w tym także metod dedykowanych dla sektora B2B, jak np. faktoring czy leasing online.
- Platforma płatności rozumiana jako hub. Nowoczesne narzędzia do płatności z jednej strony muszą umożliwiać integrację w sposób prosty i wygodny ze sklepem internetowym, serwisem czy aplikacją, a z drugiej muszą dostarczać pełne spektrum sposobów zapłaty za zakup.
- Możliwość elastycznej rozbudowy narzędzia. Dzisiaj wiele firm korzystających z płatności online, nie koncentruje się w swej działalności wyłącznie na rynkach lokalnych. Często są to firmy działające transgranicznie lub globalnie i możliwość wykorzystania jednego rozwiązania na wielu rynkach stanowi dla nich dużą wartość. Do tego są potrzebne jednak metody płatności specyficzne dla danego kraju, dlatego możliwość ich szybkiego dodania do platformy jest ważna.
- Zastosowanie AI w analizie danych transakcyjnych i sprzedażowych. Coraz większa popularność narzędzi AI umożliwia szybką analitykę danych o klientach i ich zachowaniach. To z kolei może wspomagać zarządzanie całym lejkiem transakcyjnym. Jednym z prostych przykładów jest wykorzystanie wiedzy o preferowanych lub najczęściej wybieranych metodach płatności i sugerowanie ich klientowi w kolejnych interakcjach.
Warto zwrócić uwagę, że powyższe cechy charakteryzujące nowoczesne, odpowiadające na potrzeby klientów rozwiązanie do płatności w sieci, wynika nie tylko z rozwoju technologii. Równie ważne jest właściwe wykorzystanie przepisów obowiązujących na terenie danego państwa, a także zauważenie trendów oraz oczekiwań konsumentów. Zwraca na to uwagę jedna z ekspertek Autopay:
"Rozwiązania paytechowe zyskują coraz więcej zwolenników. To nie tylko efekt rozwoju technologii mobilnych. To także wynik zmian społecznych, dochodzenia do głosu najmłodszych pokoleń konsumentów, dla których środowisko mobile staje się tym pierwszego wyboru, naturalnym. Wszystko to idzie w parze ze zmianą zachowań konsumenckich oraz - a może przede wszystkim - zmianami prawnymi, które regulują i zabezpieczają rynek nowoczesnych form płatności."
Joanna Błażejowska, Autopay.
Tworząc rozwiązania płatnicze często pomija się ważny aspekt: dostępność dla każdego. To błąd, bo od 2025 roku zmieni się w tym zakresie prawo.
Już za dwa lata wszystkie prywatne przedsiębiorstwa działające na terenie Unii Europejskiej zostaną objęte wymaganiami Europejskiego Aktu o Dostępności, wchodzącego w życie 28 czerwca 2025 roku. Celem nowych regulacji jest usunięcie barier i uczynienie cyfrowych narzędzi oraz treści bardziej dostępnymi dla każdego. Przepisy ułatwią dostęp m.in. do usług bankowych, komputerów, telewizorów, książek elektronicznych oraz sklepów internetowych. Odbiorcami prawa są osoby z niepełnosprawnością, osoby starsze, także z niepełnosprawnością tymczasową. Łącznie to nawet 90 mln osób w Europie.
Aby rozwiązania takie jak witryny internetowe, platformy społecznościowe czy narzędzia płatnicze były zgodne z Europejskim Aktem o Dostępności, muszą spełnić szereg wskazanych w przepisanych wytycznych. Te same wytyczne obowiązują podmioty z sektora fintech, odpowiedzialne za rozwiązania za pośrednictwem których codziennie płacimy w sieci.
Z tego powodu Autopay jest już gotowe na nowe wytyczne zawarte w Europejskim Akcie o Dostępności, niwelujące bariery w dostępie do nowoczesnych rozwiązań ułatwiających życie takich jak płatności online. Dlatego postanowiliśmy spytać projektantkę UX Autopay Angelikę Weber jak tworzyć serwisy oraz usługi zgodne z nowym europejskim prawem, a także jakie nowoczesne rozwiązania sprzyjają usuwaniu barier w dostępie do narzędzi płatniczych:
Spider's Web: Jakie bariery mają przed sobą użytkownicy z niepełnosprawnościami, którzy korzystają z płatności online? Jak usuwać te bariery?
Angelika Weber, UX Designerka, Autopay: Projektowanie z uwzględnieniem dostępności cyfrowej to jeden z najważniejszych elementów przy tworzeniu bramki płatniczej. Dzięki temu płatności są dostępne dla szerszego grona osób oraz adresują różne aspekty i konteksty korzystania z płatności na co dzień.
W trakcie projektowania bramki dużo czasu poświęciliśmy na prace typowo deweloperskie, związane z kodem i jego jakością. Dzięki temu użytkownik czy użytkowniczka może wykonać płatności przy pomocy czytnika i klawiatury. Wdrożyliśmy również ważne ułatwienia dostępności takie jak kontrast czy możliwość zmiany wielkości fontów. W trakcie procesu płatności nasz klient czy klientka nie zobaczy żadnych rozpraszających elementów, graficznych czy dźwiękowych.
Spider's Web: Wychodzicie poza wytyczne Europejskiego Aktu o Dostępności, ulepszając swoje rozwiązania?
Nasza bramka płatnicza, jako jedyna na polskim rynku spełnia wymogi WCAG 2.1 - to zestaw międzynarodowych wytycznych określających jak tworzyć strony internetowe, aplikacje internetowe oraz inne zasoby cyfrowe. Jako pierwsi zweryfikowaliśmy jakość rozwiązania bezpośrednio z naszymi użytkownikami i użytkowniczkami. Bramka płatnicza Autopay brała udział w badaniach i uzyskała pozytywną ocenę użyteczności.
WCAG 2.1 zawiera 12 wytycznych ogólnych, które są podzielone na poziomy dostępności: A, AA i AAA. Każdy poziom dostępności wprowadza bardziej zaawansowane wymagania dostępności, przy czym poziom "A" jest podstawowym poziomem, a poziom "AAA" jest najwyższym poziomem dostępności. Nasza bramka osiągnęła poziom “AA”.
Spider's Web: Zamiana Blue Media w Autopay nie skomplikowała procesu zwiększania dostępności?
W trakcie prac nad rebrandingiem bardzo mocno skupiliśmy się nad “design systemem” i możliwościami jakie daje nam to rozwiązanie. Design system to zestaw zdefiniowanych oraz spójnych elementów projektu, takich jak kolory, czcionki, ikony, komponenty interfejsu użytkownika i wytyczne dotyczące projektu, które są używane w celu tworzenia spójnych i estetycznych projektów graficznych oraz interfejsów.
Jednym z elementów design systemu jest paleta kolorów, która w trakcie prac nad rebrandingiem miała swoje specjalne miejsce. Okazało się, że sama paleta kolorów brandowych może nie być wystarczająca do zaopiekowania tematów związanych z dostępnością cyfrową. Dlatego właśnie postanowiliśmy zaprojektować specjalną paletę kolorów uzupełniających, która spełniła wymogi kontrastów.
Elementy uwzględnione w design systemie są spójne, intuicyjne i zrozumiałe. Design system zapewnia również skalowalność i elastyczność, może zawierać komponenty interfejsu użytkownika, które są dostosowane do różnych rozmiarów ekranów i urządzeń. Dzięki temu użytkownicy i użytkowniczki serwisów Autopay mogą korzystać z funkcjonalności tego rozwiązania na różnych sprzętach, a ich doświadczenie korzystania z naszych serwisów będzie spójne. Dostępność cyfrowa wspiera tworzenie inkluzywnego świata online. To jest pewnym gwarantem, że nikt nie będzie wykluczony, a treści z którymi spotykamy się w sieci będą dostosowane do potrzeb i możliwości różnych grup odbiorców.
- Raport na podstawie badania “Finanse w czasach inflacji”