Opera ma 300 milionów użytkowników. Od czego się zaczęło?

Lars Boilesen, prezes Opera Software:

Trudno się nie zgodzić z powyższymi słowami. Alternatywne przeglądarki mobilne stają się coraz bardziej popularne. Potwierdzają to wyniki Opery Mini, która z miesiąca na miesiąc ma coraz większą liczbę użytkowników, a w grudniu minionego roku zanotowała najwyższy wzrost taki wzrost – aż o 13 milionów (w listopadzie wartość wynosiła 195 milionów).

Zgodnie ze słowami prezesa przedsiębiorstwa, Opera nie stoi w miejscu. W tym roku planowane jest stopniowe przejście na silnik WebKit oraz na Chromium. Dotyczyć to ma większości nowych przeglądarek zarówno na urządzenia mobilne, jak i komputery.

Håkon Wium Lie, dyrektor technologiczny Opery:

Z tej okazji postanowiłem przybliżyć Wam nieco historię rodziny jednej z najpopularniejszych przeglądarek.

Pierwsza Opera powstała naprawdę dawno, bo już w 1994 roku. Telenor, norweski operator sponsorował badania, którego efektem była pierwsza odsłona jednej z pierwszych przeglądarek, które odniosły duży sukces. Opera Software ASA powstała na skutek decyzji twórców o usamodzielnieniu się. Przeglądarka początkowo nazywała się MultiTorg Opera i nie była dostępna dla przeciętnego użytkownika sieci (których wtedy nie było zbyt wielu). Nazwa skrócona stosowana była od wersji 2.0. Ta spośród konkurencji wyróżniała się możliwością przeglądania kilku stron w jednym oknie. Wersja 2.1 wydana w 1996 roku oparta była na licencji shareware.

Kolejną ważną datą w historii przeglądarki była wersja czwarta wydana 28 czerwca 2000 roku. Twórcy przeprogramowali jądro w taki sposób, by aplikacja mogła funkcjonować w kilku środowiskach. W przeglądarkę wbudowano także klienta poczty email.

Ciekawym posunięciem było zastosowanie reklam w wersji piątej – zamiast opłaty za użytkowanie lub limit czasowy korzystania z aplikacji, użytkownik mógł oglądać reklamy.

Szósta wersja, w stosunku do poprzedników, wyróżniała się obsługą kodowania UNICODE. Dzięki temu Opera mogła nie tylko wykorzystywać MDI (wielodokumentowy interfejs), ale także obsługiwać przeglądanie stron w osobnych kartach.

Numer siódmy oparty na nowym silniku Presto zadebiutował na początku roku 2003. Najistotniejsze zmiany wobec poprzednika, to wspomniany silnik, obsługa stylów CSS, obsługa obiektowych modeli dokumentów oraz skryptów po stronie użytkownika. Rok później, czyli roku Half Life’a 2 wersja 7.6 została ulepszona o obsługę głosową oraz VoiceXML. Wprowadzono też funkcję dostosowującą treść strony do szerokości okna – nie trzeba było już przewijać stron w poziomie.

Kolejnym dużym krokiem było udostępnienie wersji 8.5 w 2005 roku, która była darmowa. Od tego momentu Opera była w pełni funkcjonalna bez konieczności uiszczania opłat. Był to moment, kiedy zaczęła zyskiwać ona coraz szersze grono użytkowników.

Kolejne wersje z pewnością znacie już z własnego doświadczenia. Zainteresowanych odsyłam chociażby do Wikipedii, gdzie szczegółowo rozpisane są kolejne zmiany. Poniżej przedstawię jeszcze kilka funkcji, z których znana jest Opera.

Opera jako jedna z niewielu przeglądarek umożliwia obsługę gestów myszy. Przykładowo, przytrzymanie prawego przycisku myszy oraz przesunięcie w lewo lub prawo pozwoli nam przejść do strony poprzedniej i następnej. Gesty można dowolnie modyfikować wedle swoich własnych upodobań. Podobne rozwiązanie mamy w Firefoxie, jednak po doinstalowaniu odpowiednich rozszerzeń.

Już od 1996 roku Opera posiadała wbudowany klient pocztowy. Do wersji 7.5 nosił on nazwę M2, teraz znamy go jako Opera Mail. Jest to nieodłączny element przeglądarki i nie jest dystrybuowany osobno. Opera Mail to także grupy dyskusyjne, IRC oraz czytnik RSS i Atom. Zintegrowany jest także filtr antyspamowy blokujący niechciane wiadomości.

Menadżer pobierania w 2006 roku został wzbogacony o klient sieci torrent, który w tamtym okresie był niesamowicie popularny. Jest on wbudowany do dzisiaj.

Skandynawskie przedsiębiorstwo nie pozostawało zamknięte na potrzeby użytkowników wraz z rozpowszechnianiem się telefonów komórkowych umożliwiających przeglądanie zasobów internetowych. Każdy z nas pamięta, jak ciężkie było posługiwanie się przeglądarką domyślnie zainstalowaną na starszych systemach operacyjnych, takich jak świętej już pamięci Symbian.

Przeglądarka dostępna była na wiele urządzeń. Wszystko zaczęło się już w roku 2000, gdy na urządzeniach firmy Psion PLC można było zainstalować dedykowaną przeglądarkę Opera. Zaawasowane PDA wyglądały tak, jak poniżej.

Trzy lata później, w roku 2003, gdy wszyscy szanujący się gracze (choć nie tylko) przenosili się do lat 80-tych wcielając się w Toma Vercettiego zostawiając za sobą pożogę, pojawiła się wersja z poprawkami. Głównie dotyczyły one interfejsu, wyglądu i użyteczności. Dodano także obsługę serwerów Proxy, stron WAP oraz szereg języków (w sumie 9).

W 2005 roku zaprezentowana została Opera Mobile 8.0, która wymagała Symbiana w wersji 7 – S60 2nd Edition (telefony takie jak Nokia 9300, 9500, 7710, 6600 czy 7610). Aplikacja umożliwiała przeglądanie dynamicznych stron HTML oraz cechowała się wysoką kompatybilnością z nowymi standardami webowymi.

Początkiem kwietnia roku 2006 światło dzienne ujrzała wersja 8.6 przeglądarki, która obsługiwała Symbiana z numerem dziewiątym, czyli powszechnie znany u nas S60 3rd edition. Telefony, na których dostępny był ten system to chociażby Nokia N80, E60, E65 czy N91 i N93. W tej wersji po raz pierwszy zaimplementowano obsługę kilku okienek oraz ustawienie aplikacji jako domyślnej przeglądarki. Poza tym wprowadzono szereg usprawnień dotyczących dostosowania wyglądu do własnych potrzeb.

Dalszych wersji – podobnie jak z przeglądarką komputerową – chyba nie muszę przedstawiać.

Opera Mini ma nieco krótszą historię. Plany utworzenia sięgają roku 2005, którego końcówka minęła pod znakiem drugiej części Call of Duty 2 (którą na weteranie kończyłem dobre kilka razy). Początkowo przeglądarka była dostępna tylko dla abonentów norweskiej telewizji TV 2 – projekt powstał dzięki kooperacji Opera Software oraz wspomnianej stacji. Pozostali użytkownicy otrzymali przeglądarkę pod koniec stycznia 2006 roku.

Pół roku później, w maju Opera Mini 2.0 otrzymała aktualizację. Użytkownicy mogli między innymi pobierać pliki (!), otrzymali ulepszoną nawigację oraz chociażby motywy do aplikacji. Kolejna wersja z numerem 3.0 (listopad tego roku) została wzbogacona na przykład o czytnik RSS czy bezpieczne przeglądanie stron.

Czwarta wersja wydana w listopadzie 2007 roku, wedle zapewnień Joahana Schöna, pana odpowiedzialnego za techniczny rozwój przeglądarki, została napisana od nowa. Opera umożliwiała przeglądanie stron w trybie poziomym oraz funkcje Overview i Zoom. Przeglądarka była dostępna w dwóch wersjach – dla urządzeń z dużą ilością pamięci oraz dla tych o gorszych specyfikacjach.

Domyślną przeglądarką na przestrzeni lat był Google, z krótkim okresem przerwy na początku 2007 roku, gdy Opera przestawiła się na Yahoo!. Współpraca nie trwała długo – raptem 1,5 miesiąca. Od tego czasu niepodzielnie w mobilnych przeglądarkach Opery królował Google.

Android musiał nieco czekać na wersję na to środowisko. Udostępniona została ona w kwietniu 2008 roku.

Opera Mini do sklepu App Store trafiła 23 marca 2010 roku i została zaakceptowana nieco później – 13 kwietnia.

Opera za swoje produkty wielokrotnie otrzymywała prestiżowe nagrody. Poniżej prezentuję kilka z nich:

Opera:

Opera Mobile:

Opera Mini:

Mimo, że nie jestem użytkownikiem powyższej przeglądarki, życzę jej samych sukcesów. W końcu gdyby nie Opera Mini, nie skończyłbym liceum z taką średnią, z jaką skończyłem. ;)