Bogdan Stech

Koncern Raytheon zrobił duży krok naprzód w świecie radarów. PhantomStrike – nowoczesny, kompaktowy radar z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA) – właśnie odbył swój pierwszy lot testowy. I choć dla laika może to brzmieć jak kolejny wojskowy gadżet, to w rzeczywistości mamy do czynienia z prawdziwym game-changerem. A co najciekawsze, pierwszym użytkownikiem tego technologicznego przełomu będzie Polska.

Indie i Pakistan znowu ze sobą walczą. Oba państwa mają broń jądrową, milionowe armie i plany na każdą ewentualność. Ale które z nich ma realnie większy potencjał militarny?

Wyścig o dominację technologiczną w wojsku trwa w najlepsze, a jego efekty będziemy obserwować już niedługo. Francja testuje nowe roboty bojowe i chce ich używać w pierwszej linii już w 2028 r.

Spółka Mesko S.A., znana z produkcji m.in. słynnych przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Piorun, wchodzi na zupełnie nowy poziom. A wszystko za sprawą dwóch potężnych projektów inwestycyjnych.

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) tworzy księżycowy system nawigacyjny, odpowiednik ziemskiego GPS. Ogromny wkład w to pionierskie przedsięwzięcie mają polscy naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. To oni zaprojektowali jeden z kluczowych elementów systemu.

Koniec świata. Sama ta fraza wywołuje dreszcze i obrazy rodem z hollywoodzkich produkcji: gigantyczne planetoidy pędzące ku Ziemi, apokaliptyczne zmiany klimatu, wybuchy wulkanów, albo supernowych. Jeśli jednak należysz do grona tych, którzy z niepokojem spoglądają w przyszłość naszej planety, mamy dobrą wiadomość. Najnowsze badania naukowców z japońskiego Uniwersytetu Toho, wspierane modelami NASA, sugerują, że życie na Ziemi nie skończy się w spektakularnym stylu. Naszemu istnieniu zagrozi coś znacznie bardziej subtelnego – brak tlenu.

Nocne lądowanie na lotniskowcu zakończyło się dramatem – potężny myśliwiec F/A-18F Super Hornet, należący do elitarnej eskadry „Red Rippers”, runął do Morza Czerwonego. To już drugi taki incydent w ciągu zaledwie tygodnia.

Polski zespół naukowców z Akademii Leona Koźmińskiego dokonał fascynującego odkrycia, które może zrewolucjonizować diagnostykę chorób psychicznych i neurologicznych. Połączyli oni zaawansowaną technologię śledzenia ruchu gałek ocznych z potężną mocą sztucznych sieci neuronowych, tworząc narzędzie, które z niespotykaną dotąd szybkością i prostotą może pomóc w wykrywaniu depresji, lęku społecznego, a w przyszłości nawet demencji i choroby Alzheimera.

Ryzyko, że radziecka sonda sprzed pół wieku spadnie na Polskę niestety wzrasta. Blog Z głową w gwiazdach ostrzega, że kosmiczny śmieć staje się coraz bardziej niebezpieczny, a w momencie deorbitacji sonda będzie przebywała dokładnie nad centralną Polską, w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego i Radomia.

Wielki hałas, wielkie możliwości i jeszcze większe wyzwania. Tak w skrócie można opisać AH-64E Apache Guardian – amerykański śmigłowiec szturmowy, który już niedługo zagości w polskim wojsku. Płk pil. Krzysztof Kwiatkowski, szef Oddziału Śmigłowcowego Lotnictwa Bojowego w Dowództwie Generalnym RSZ, podkreśla, że „latanie tym potworem to jedno, a skuteczne wykorzystanie go w walce – to zupełnie inna liga”.

Nad Indiami i Pakistanem rozgorzała powietrzna bitwa, gęsta od oparów dezinformacji i niejasności. Jednak jeden element wydaje się niemal pewny – w grze pojawiła się chińska superbroń: rakieta powietrze-powietrze PL-15 z aktywnym radarem.

Nowoczesne pole bitwy coraz mniej przypomina filmy akcji z Hollywood, a coraz bardziej grę komputerową – ale z realnymi ofiarami. W czasach, gdy na ukraińskim niebie roi się od tanich, śmiercionośnych dronów, pojawia się nowy gracz, który może zmienić reguły gry. To BLAZE, autonomiczny dron przechwytujący zaprezentowany dziś przez łotewski startup Origin Robotics. Jego misja? Wykryć, dogonić i zniszczyć wroga – nawet jeśli sam musi się przy tym poświęcić.

Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) opublikowała komunikat z ostrzeżeniem, że Polska znajduje się w strefie zagrożenia. Spaść może radziecka sonda kosmiczna Kosmos 482. Sonda ta miała wylądować na Wenus 50 lat temu, ale jej misja zakończyła się fiaskiem. Teraz spadnie na Ziemię.

Czołgi K2PL dla Wojska Polskiego będą produkowane w naszym kraju – to już nie tylko polityczna zapowiedź, ale realny scenariusz. Negocjacje w tej sprawie są na ostatniej prostej, a prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Arkadiusz Bąk, zapewnia, że prace przygotowawcze idą pełną parą. To ważna wiadomość nie tylko dla wojska, ale też dla polskiego przemysłu zbrojeniowego, który od lat czekał na taką szansę. Aż trudno uwierzyć, ale ostatni czołg zjechał z polskiej linii produkcyjnej w 2009 r.

Już 29 maja rozpocznie się polska misja naukowo-technologiczna IGNIS na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na jej pokładzie znajdzie się nie tylko dr Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi Polak w historii, który poleci w kosmos – ale też niezwykły eksperyment, który może zmienić sposób, w jaki komunikujemy się z technologią. Urządzenie „PhotonGrav” pozwoli sterować komputerem samą aktywnością mózgu. I to nie w laboratorium, ale 400 km nad Ziemią, w stanie mikrograwitacji.

To nie jest temat zarezerwowany wyłącznie dla pasjonatów wojska. To coś, co dotyczy bezpieczeństwa Polski tu i teraz. W zakładach Mesko w Kraśniku ruszyła właśnie pełną parą produkcja kompletnych pocisków artyleryjskich kalibru 155 mm. Pierwsza partia, licząca kilka tysięcy sztuk, zjechała już z unowocześnionych linii montażowych, co stanowi prawdziwy przełom i solidne wzmocnienie naszych zdolności obronnych.

Sztuczna inteligencja nie tylko pisze eseje i tłumaczy teksty – teraz pomaga projektować najbardziej zaawansowane myśliwce wojskowe Chin. I choć brzmi to jak scenariusz z „Terminatora”, to wcale nie jest science fiction. DeepSeek, chińska odpowiedź na ChatGPT, została właśnie wciągnięta do jednego z najbardziej strategicznych obszarów obronności – projektowania samolotów bojowych nowej generacji.

W PGZ Stoczni Wojennej w Gdyni odbyła się uroczystość „palenia blach”, czyli symboliczny początek budowy fregaty ORP „Burza”. To druga z trzech jednostek powstających w ramach programu „Miecznik”. Program „Miecznik” to prawdziwy gigant wśród zbrojeniowych projektów realizowanych w Polsce. Mówimy tu o budowie aż trzech nowoczesnych fregat wielozadaniowych, a ORP „Burza” jest drugim z nich. Pierwszy, przyszły ORP „Wicher”, już nabiera kształtów w stoczniowych halach.

Wyobraź sobie magnes tak potężny, że mógłby podnieść lotniskowiec. Teraz wyobraź sobie, że ten sam magnes stanie się sercem największego eksperymentu energetycznego w historii ludzkości — projektu, który może raz na zawsze zmienić sposób, w jaki zasilamy naszą cywilizację. Oto ITER.

Tam, gdzie ryzyko jest zbyt duże, a teren zbyt niebezpieczny polskie wojsko posyłać będzie roboty Tarantula. Blisko setka takich maszyn trafi w najbliższym czasie do naszej armii. Drony te w całości powstają w Polsce.

Wszystko wskazuje na to, że już za kilka dni ziemską atmosferę przeciąć może nieproszony gość z przeszłości – radziecki lądownik Wenus o nazwie Kosmos 482. Ta relikwia Zimnej Wojny, wystrzelona w 1972 r., miała podbić Wenus, ale jej los potoczył się zupełnie inaczej.

Prezydent Donald Trump ogłosił przełomową decyzję. Już wkrótce kultowe samoloty szturmowe A-10 Thunderbolt II zostaną zastąpione przez najnowsze myśliwce wielozadaniowe Boeing F-15EX Eagle II. Prezydent nie krył entuzjazmu, określając nowe maszyny mianem „najlepszych na świecie”.

Nazywamy Ziemię błękitną planetą, ale być może niedługo trzeba będzie zmienić ten przydomek. Nowe badania opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature sugerują, że kolor naszych oceanów nie jest stały. Ba, nie zawsze był niebieski. W przeszłości dominował zielony, a przyszłość? Wcale nie taka błękitna.

Wygląda na to, że przyszłość sił powietrznych USA właśnie wystartowała — choć jeszcze nie w powietrzu, to na dobre rozgościła się na ziemi. Amerykańskie Siły Powietrzne rozpoczęły testy naziemne zaawansowanych dronów bojowych, które w niedalekiej przyszłości mają stać się skrzydłowymi dla myśliwców F-35 oraz nowej generacji maszyn oznaczonych jako F-47. To kluczowy krok w programie Collaborative Combat Aircraft (CCA), który może zrewolucjonizować sposób prowadzenia działań powietrznych.

W świecie, który tonie w elektrośmieciach, pojawił się światełko w tunelu. Naukowcy ze Szwajcarii stworzyli coś, co jeszcze niedawno mogłoby uchodzić za pomysł rodem z science fiction: w pełni biodegradowalną baterię z grzybów. I co najlepsze — zamiast ładować ją prądem, wystarczy dostarczyć jej wody i odrobiny pożywienia.

W świecie nowoczesnych systemów rakietowych długo dominowali Amerykanie, ale teraz do gry wchodzi Francja z własnym pomysłem. Na nadchodzącym Paris Air Show w Le Bourget, który odbędzie się w dniach 16–22 czerwca, francuska firma zbrojeniowa Turgis Gaillard zaprezentuje coś, co może solidnie zamieszać na rynku uzbrojenia: nową wieloprowadnicową wyrzutnię rakiet Foudre. Projekt powstawał po cichu przez ostatnie dwa lata, a teraz, po miesiącach tajemnic, światło dzienne ujrzy francuska odpowiedź na słynnego HIMARS-a.

Polska Grupa Zbrojeniowa nie zwalnia. Należąca do niej spółka Mesko SA właśnie podpisała kolejny gigantyczny kontrakt z Agencją Uzbrojenia. Tym razem chodzi o dostawę nowoczesnej amunicji kalibru 30 mm, przeznaczonej do armat automatycznych ATK Mk44, montowanych w Kołowych Transporterach Opancerzonych Rosomak.

Naukowcy odkryli właśnie zupełnie nowy sposób powstawania ciężkich pierwiastków, takich jak złoto, platyna czy uran. I nie chodzi tu o zderzenie gwiazd neutronowych — dotychczas uznawane za główne źródło tych metali — ale o gigantyczne erupcje z ekstremalnych gwiazd zwanych magnetarami.

W 2024 roku światowe wydatki wojskowe osiągnęły zawrotny poziom 2718 mld dol. To wzrost o 9,4 proc. w porównaniu do 2023 r. – największy roczny skok od zakończenia zimnej wojny. Nowe dane opublikowane przez Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI) malują obraz świata, który coraz bardziej inwestuje w obronność. Napięcia geopolityczne, wojna w Ukrainie, rosnąca rywalizacja USA z Chinami – wszystko to sprawia, że zbrojenia stają się dla wielu państw priorytetem.

To już pewne. Departament Stanu USA wydał zgodę na sprzedaż Polsce aż 400 nowoczesnych rakiet powietrze-powietrze AIM-120D3. Cała transakcja, która obejmuje także dodatkowy sprzęt i komponenty, może kosztować nawet 1,33 mld dol. Informację tę potwierdził również wicepremier i minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz, który napisał o tym na platformie X. To naprawdę duży krok dla polskich sił powietrznych.