Wrocław ma plan na 2050 r. I nie, nie chodzi o latające auta
Szczególnie kilkadziesiąt lat temu wizja 2050 roku musiała ekscytować, dziś plany na przyszłość są bardziej stonowane – co nie oznacza, że za 25 lat życie nie będzie przyjemne. Nie mam nic przeciwko temu, by nie naśladować ambicji Wrocławia w innych miastach.
Lubię wracać do wyobrażeń nt. przyszłości sprzed kilkudziesięciu lat. Kreślone wówczas koncepcje z dzisiejszej perspektywy budzą uśmiech, ale i pewien smutek. Naprawdę sądzono, że ludzkość stać na wiele i w XXI w. nie będzie rzeczy niemożliwych. Ponad sto lat temu martwiono się o przyszłe społeczeństwa, czy życie za bardzo ich (nas) nie rozpieści. Dwie godziny tygodniowo w pracy? Bez obowiązków w czasie wolnym można będzie oszaleć z nudów – niepokoili się ówcześni wizjonerzy. Niepotrzebne się martwili. Świat zadbał o to, aby taki scenariusz nam prędko nie zagroził.
Księżyc dalej nie jest przez nas zamieszkiwany (choć może to i lepiej), a nad naszymi głowami nie suną latające samochody. Rzeczywistość trochę rozjechała się z wyobrażeniami, więc żeby nie powtarzać błędów poprzedników - i nie rozczarowywać poprzednich pokoleń, jeśli znowu coś pójdzie nie tak – dano sobie spokój ze śmiałymi przewidywaniami. A do snów o podboju Marsa czy obietnic o długowieczności podchodzi się z olbrzymim dystansem. Można marzyć, ale lepiej zająć się przyziemnymi sprawami.
Jak nam będzie się żyło w 2050? We Wrocławiu pokazali plan
Nie ma śmiałych i ambitnych koncepcji, co jednak nie oznacza, że zapowiedź nadchodzących lat zapowiada się szaroburo. Warto planom się przyjrzeć, a okazja jest ku temu dobra, bo wrocławscy radni miejscy przyjęli Strategię Wrocławia 2050.
Jak wyjaśnia miasto na oficjalnej stronie, strategia to wspólna wizja przyszłości miasta. Dokument, który mówi, jaki Wrocław powinien być w 2050 roku – jakie wartości są dla władz ważne, jakie cele stawiają sobie jako wspólnota i w jakim kierunku miasto chce się rozwijać.
Strategia nie mówi co i kiedy dokładnie powstanie, ale wskazuje, jakimi zasadami i priorytetami powinniśmy się kierować, kiedy będziemy podejmować konkretne działania – czy to w planowaniu przestrzeni, inwestycjach, edukacji, czy ochronie klimatu. Po co to wszystko? Dzięki takiej strategii miasto może działać w sposób spójny i przewidywalny, a kolejne programy, plany i inwestycje mogą być ze sobą powiązane i uzupełniać się nawzajem - tłumaczy Wrocław.
Władze zaznaczają, że strategia nie jest planem inwestycji czy zbiorem decyzji – to raczej inspiracja i wyznacznik kierunku
Plan "nie rozwiązuje wszystkich problemów od razu", ale pomaga ustalić, co jest dla miasta najważniejsze i jak chce do tego dążyć.
Według dokumentu we Wrocławiu i na otaczającym go obszarze metropolitalnym, który obejmuje teren mniej więcej dawnego województwa wrocławskiego, będzie mieszkało niemal półtora miliona ludzi. Wszyscy mają oddychać czystym powietrzem, bo w ciągu roku nie będzie ani jednego dnia z przekroczeniami norm pyłów PM10 i PM2,5.
Emisja CO2 zostanie zredukowana o 80 proc. Przynajmniej 70 proc. podróży będzie się odbywać w sposób inny niż samochodem. 30 proc. powierzchni miasta pokrywać będzie zieleń wysoka, a wszyscy mieszkańcy Wrocławia będą mieli dostęp do zieleni w odległości 300 metrów.
Chcemy, aby Wrocław był miastem, w którym dobrze się żyje na co dzień – z zielonymi osiedlami, przyjaznymi placami, wygodnym transportem i dostępem do potrzebnych usług blisko domu. (…) Dążymy do tego, by Wrocław był miastem przygotowanym na wyzwania przyszłości – zmiany klimatu, ekstremalne zjawiska czy przerwy w dostawach energii. Chcemy czystego powietrza, niskiej emisji CO₂, dostępu do wody, energii i żywności oraz poczucia bezpieczeństwa dla każdego – czytamy w strategii.
Wrocław przyszłości to miasto cichsze, bez hałasu, z czystym powietrzem, dostępem do zieleni i usług, z lepszym dostępem do transportu publicznego.
Kiedy czyta się o zielonych osiedlach i dobrej komunikacji, przed oczami mogą stawać plany osiedli, które budowano w Polsce już kilkadziesiąt lat temu
Wracamy do dawnych koncepcji. Można być rozczarowanym: gdzie wielkie wieżowce, ekscytujące przedsięwzięcia, architektura inna niż znamy. Gdzie pójście pod prąd, by zaskoczyć i wprowadzić miasto w nową, nieznaną jeszcze epokę, zostawiając myślących sztampowo daleko w tyle. Odwagi!
Tylko czy właśnie tego teraz potrzebujemy, żeby żyć w dobrym mieście? Nie sądzę. Nie efekciarstwo, popisywanie się, a zadbanie o podstawowe potrzeby. Dlatego przyziemna, jak może się wielu wydawać, strategia na 2050 tak bardzo mi się podoba. Jest ludzka, stawiająca mieszkańców na pierwszym miejscu.
I na swój sposób śmiała, bo przecież wszystkie dni w roku bez przekroczonych norm jakości powietrza to więcej niż ambitne założenie. Dla porównania, dziś w Polsce w niektórych miastach oddycha się smogiem przez 73 dni. Wrocław do niechlubnych rekordzistów nie należy, ale to pokazuje, w którym miejscu jesteśmy jako kraj. I do czego trzeba dążyć.
70 proc. podróży odbywających się w sposób inny niż samochodem to wizja odważna
Patrząc na to, jak zakorkowane są dzisiejsze ulice, można nawet dojść do wniosku, że to fragment fabuły science-fiction. Czyli jednak umiemy mierzyć wysoko, choć śnimy o czymś nieco innym, niż można było się tego przed laty spodziewać.
Oczywiście papier wszystko przyjmie. Chcieć to nie zawsze znaczy móc. Być może w 2050 r. ktoś powróci do tego planu i uśmiechnie się, że planowano dobrze, a wyszło jak zwykle. Ulice będą tak samo zakorkowane (albo i gorzej), a mieszkańcy wciąż będą liczyć dni z przekroczonymi normami jakości powietrza. Rzeczywistość potrafi brutalnie weryfikować założenia, o czym pewnie doskonale wiemy.
Warto mieć jednak cel. Choćby po to, by móc rozliczać polityków z planów.
