ChatGPT kontra ludzkość. Czyli jak nie dopuścić, by SI odebrała ci pracę

Generatywna sztuczna inteligencja (GAI - Generative Artificial Intelligence) to rodzaj sztucznej inteligencji, która potrafi tworzyć nowe treści, takie jak teksty, obrazy, muzyka czy kod programistyczny. GAI wykorzystuje zaawansowane modele uczenia maszynowego, takie jak sieci neuronowe i algorytmy genetyczne, aby naśladować proces twórczy ludzkiego umysłu. Ma wiele zastosowań w różnych dziedzinach, takich jak marketing, edukacja, rozrywka, medycyna czy inżynieria. Nic więc dziwnego, że rodzi duże obawy w kwestii wpływu na zatrudnienie.

Za sprawą generatywnej sztucznej inteligencji może zmniejszyć się zapotrzebowanie na pracowników wykonujących rutynowe i powtarzalne zadania, które mogą być zautomatyzowane przez GAI. Na przykład, SI może obsługiwać część kontaktów z klientami, generować raporty, analizować dane czy pisać proste teksty.

GAI na dziś ma formę nadal wysoce niedoskonałą. Czatboty potrafią kłamać jak z nut, generując fałszywe dane i wprowadzać w błąd pracowników, przez co ich praca musi być nadzorowana. Najwięksi dostawcy usług wykorzysujących GAI inwestują ogromne kwoty, by ich modele i usługi były coraz lepsze. Można założyć, że wyeliminowanie większości wad tych narzędzi to kwestia najbliższych miesięcy, a nie lat.

Choć przełom związany z generatywną SI nastąpił relatywnie niedawno, to jak grzyby po deszczu mnożą się kolejne produkty i usługi, wykorzystujące tę technologię. Na przykład, GAI może pomóc w tworzeniu atrakcyjnych i spersonalizowanych treści marketingowych, takich jak slogany, banery, nagłówki czy opisy produktów. GAI może także analizować dane o zachowaniach i preferencjach klientów, aby dostosować ofertę i komunikację do ich potrzeb. Przykładem narzędzia wykorzystującego GAI w marketingu jest Copy.AI, które generuje teksty reklamowe na podstawie podanych słów kluczowych.

GAI może wspierać proces nauczania i uczenia się poprzez generowanie materiałów dydaktycznych, testów, podsumowań czy feedbacku. GAI może także dostosowywać poziom trudności i styl nauczania do indywidualnych zdolności i celów uczniów. Przykładem narzędzia wykorzystującego GAI w edukacji jest Quizlet, które generuje pytania i odpowiedzi na podstawie zapewnionych notatek.

Za sprawą generatywnej SI można tworzyć nowe formy rozrywki, takie jak gry, filmy, muzyka czy sztuka. GAI może także dostarczać interaktywnych i immersyjnych doświadczeń dla użytkowników poprzez generowanie scenariuszy, postaci, dialogów czy efektów specjalnych. Przykładem narzędzia wykorzystującego GAI w rozrywce jest Artbreeder, które generuje obrazy na podstawie podanych parametrów lub innych obrazów.

GAI może też pomóc w diagnozowaniu i leczeniu chorób poprzez generowanie wyników badań, recept, zaleceń czy planów leczenia. GAI może także pomóc w badaniach i rozwoju nowych leków lub terapii poprzez generowanie hipotez, symulacji czy eksperymentów. Przykładem narzędzia wykorzystującego GAI w medycynie jest DeepMind, które generuje struktury białek na podstawie sekwencji aminokwasów.

GAI będzie też pomagać w projektowaniu i optymalizacji różnych systemów IT, produktów czy usług poprzez generowanie rozwiązań, prototypów czy testów. GAI może także pomóc w automatyzacji i usprawnieniu różnych procesów produkcyjnych lub operacyjnych poprzez generowanie algorytmów, kodów czy instrukcji. Przykładem narzędzia wykorzystującego GAI w inżynierii jest OpenAI Codex, które generuje kod programistyczny na podstawie podanego opisu lub przykładu.

Czytanie powyższych przykładów zastosowań GAI powinno być stresujące. W istocie część przedsiębiorstw prawdopodobnie wprowadzi znaczące korekty w zatrudnieniu. To jednak nie oznacza, że nie będą pojawiać się nowe miejsca pracy. Generatywna SI to bez wątpienia wysoki poziom automatyzacji. Ale nawet ów automat wymaga nadzoru, opieki i prac rozwojowych.

Zdaniem rosnącej grupy ekspertów, obserwować będziemy zwiększenie zapotrzebowania na pracowników o wysokich kwalifikacjach i kreatywności, którzy mogą nadzorować, kontrolować i poprawiać działanie GAI. Na przykład, GAI może wymagać ludzkiego nadzoru etycznego, prawnego czy jakościowego. A także powstanie nowych zawodów i ról związanych z GAI: na przykład, GAI może stworzyć nowe możliwości dla artystów, nauczycieli, programistów czy badaczy.

Co więcej, generatywna sztuczna inteligencja - nawet po wyeliminowaniu jej bieżących technicznych wad - nadal jest wysoce niedoskonała. GAI może być skuteczna w wykonywaniu zadań rutynowych, powtarzalnych i dobrze zdefiniowanych, które wymagają przetwarzania dużych ilości danych lub generowania prostych treści. Jednak GAI nie jest w stanie zastąpić ludzi w zadaniach wymagających kreatywności, empatii, intuicji czy etyki. Na przykład, GAI nie może doradzać klientom w sprawach osobistych czy prawnych, tworzyć oryginalnych dzieł sztuki czy literatury, podejmować decyzji moralnych czy oceniać jakości swojej pracy.

Dlatego GAI, przynajmniej na razie, nie zastępuje ludzi w zawodach, lecz raczej współpracuje z nimi lub wspomaga ich. GAI może pomóc ludziom w poprawianiu wydajności i jakości pracy, redukowaniu błędów i kosztów, odkrywaniu nowych możliwości i rozwiązań. A także, co należy raz jeszcze podkreślić, także ludzkiego nadzoru i kontroli, aby zapewnić jej bezpieczeństwo, odpowiedzialność i zgodność z prawem i etyką.

- Zdaniem ekspertów sztuczna inteligencja będzie miała wpływ nawet na dwie trzecie wszystkich zawodów. Podobnie jak miało to miejsce w przeszłości, technologia, która zastąpiła miejsca pracy, otworzyła również nowe możliwości dla przedsiębiorczości, tworząc zupełnie nowe zajęcia w większości bardziej produktywne, zdrowsze, mniej wymagające fizycznie - mówi Janusz Dziurzyński, prezes ABSL. Dodaje też, że w sektorze usług biznesowych już ponad 90 proc. centrów korzysta z technologii inteligentnej automatyzacji procesów.

- Wiąże się to jednak z automatyzacją niektórych zadań, a nie z likwidacją miejsc pracy. Prawdziwą siłą sztucznej inteligencji jest wspomaganie, a nie zastępowanie pracy ludzi. Musimy nauczyć się pracować ze sztuczną inteligencją i jak najlepiej ją wykorzystywać. Firmy w Polsce podchodzą do zmian związanych z wprowadzaniem sztucznej inteligencji z dużym spokojem – uspokaja Dziurzyński.

Podsumowując, można powiedzieć, że GAI ma duży potencjał i wpływ na rynek pracy, ale nie jest to proces jednostronny ani jednorodny. W niektórych przypadkach GAI może faktycznie zastępować pracowników w pewnych zadaniach lub funkcjach, w innych może im pomagać lub tworzyć nowe możliwości. Wszystko zależy od tego, jaką pracę wykonują pracownicy, jaką GAI używają i jak się do niej dostosowują.

Nadciągająca rewolucja, nawet jeśli okaże się w ogólnym ujęciu korzystna i pożyteczna, niewątpliwie wpłynie na wiele procesów decyzyjnych o zatrudnieniu w dziesiątkach tysięcy przedsiębiorstw na całym świecie. Jak w każdej nieposiadającej precedensu sytuacji, nietrudno o złe decyzje. Rola ekspertów i autorytetów będzie kluczowa - zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników. Rozsądnym jest wzięcie pod uwagę ich uwag i rekomendacji. Niebawem nadarzy się ku temu fantastyczna okazja.

Chodzi o ABSL Summit, który odbędzie się w dniach 6 - 8 września 2023 r. w Centrum Kongresowym ICE Kraków, a jego gospodarzem będzie Miasto Kraków. ABSL Summit to jedno z najważniejszych w Europie wydarzeń sektora usług biznesowych, analizujące globalne trendy i ich wpływ na rozwój gospodarczy i społeczny. Każdego roku przyciąga ponad 1000 liderów biznesu, przedstawicieli sektora publicznego, mediów, ekspertów, naukowców. Tegoroczne tematy wydarzenia będą koncentrowały się wokół odporności biznesu i jego zdolności adaptacji oraz wytyczania ścieżki dalszego rozwoju. Nietrudno się domyśleć, że jednym z kluczowych zagadnień będzie GAI. Mając na uwadze tempo wdrażanych innowacji, to będzie jedno z najciekawszych i najważniejszych wydarzeń roku. A już na pewno bardzo pouczających.

Podczas imprezy odbędzie się, między innymi, debata oxfordzka AI Apocalypse: GenAI is coming for your job, moderowana przez Sylwię Czubkowską, a jednym z jej uczestników będzie Zbigniew Jagiełło, pomysłodawca oraz jeden ze współtwórców mobilnego systemu płatności Blik, były prezes PKO BP. Zaproszeni do debaty goście przedstawią swoje argumenty w sporze o to, czy SI okaże się globalnym zagrożeniem, zmieniającym architekturę społeczną czy też wybawieniem, niosącym nadzieję na szybki postęp w wielu obszarach.

Cokolwiek się stanie, edukacja i wiedza będą jednak teraz miały znaczenie kluczowe. Kto uzna inaczej, może mieć potem problemy w dogonieniu konkurencji, nie tylko na rynku pracy.