Słyszą swoje głosy w filmach, a nie mają zleceń. Zwija się cała branża, a za nią pójdą kolejne

Nigdy wcześniej nie było tak wielkiej premiery produktowej w żadnej branży, co premiera ChatGPT - przynajmniej, jeśli za miarę przyjmiemy liczbę użytkowników i klientów, jakich czatbot pozyskał od premiery. Nic nigdy wcześniej, żaden iPhone, żadna gra wideo, żaden singiel popularnego wykonawcy nie cieszył się takim wzięciem, co cyfrowa usługa, która pozornie bezbłędnie odpowiada na dowolne zadane przez użytkownika pytanie.

Z czasem szybko wyszło na jaw, że ChatGPT i pokrewne mu usługi są narzędziami nadal ułomnymi. Generatywna sztuczna inteligencja ma skłonność do halucynacji, czyli do pisania kompletnych bzdur w bardzo przekonującym tonie. GPT i konkurencja są jednak błyskawicznie usprawniane, a w ich rozwój inwestowane są miliardy. Można założyć, że ich dopracowanie do satysfakcjonującego poziomu to kwestia kilku, maksymalnie kilkunastu kwartałów.

To również oznacza, że posady polegające na prostym i mało kreatywnym przetwarzaniu i konwersji danych będą zagrożone. Generatywna SI jest tańsza i szybsza, koniecznie więc już dziś należy tak planować przyszłość zawodową, by być przez SI pracownikiem niezastępowalnym. Niektórzy jednak twierdzą, że takie rady to sianie paniki i niepotrzebne bicie na alarm. Tymczasem technologia generatywnej SI właśnie wywołała konkretny zawodowy kryzys. Choć w dość niespodziewanym miejscu, bo z tekstem i danymi luźno związanym.

Financial Times dotarł do powiększającej się grupy aktorów i lektorów, którzy mają coraz większe trudności z podpisaniem nowych umów o współpracę - a których głosy słychać w reklamach i innych kreacjach medialnych niezmiennie często. FT przy tym skupił się na rynku brytyjskim, jednak podobny trend zaczyna być dostrzegalny w innych krajach anglo-, niemiecko- i hiszpańskojęzycznych. Na dziś jeszcze nie w Polsce. Chodzi o symulowanie głosów przez generatywną sztuczną inteligencję, która w sposób doskonały imituje tembr, manieryzmy i inne cechy wymowy rozpoznawalnych wśród odbiorców głosów.

Czy ci aktorzy nie mogą walczyć o prawa autorskie do swojego brzmienia? Niestety, rozważania teoretyczne będą tylko stratą czasu, prawo nie stoi po ich stronie. Większość z nich, jeżeli nie wszyscy, zrzekła się bowiem swego czasu w ramach standardowych w branży umów praw do swoich głosów.

Przepytywani przez dziennikarzy zauważają jednak, że nie sposób było przewidzieć zmian, jakie nastąpią na rynku. Jeden z aktorów dotarł do umowy, w której zrzekł się tych praw. Konkretniej, w 2005 r., gdy nagrywał próbki głosowe dla firmy tworzącej aplikację nawigacji GPS z głosowymi podpowiedziami dla kierowcy. Firma ta później sprzedała prawa innej firmie, zajmującej się pracą nad generatywną SI.

W efekcie ów aktor, Greg Marston, co rusz słyszy swój głos przy różnych okazjach, a przynajmniej tak twierdzi. W aplikacjach i produkcjach, przy których nie pracował. Inni zauważają też, że odmowa podpisania umowy z zapisem o prawach do brzmienia głosu oznacza brak pieniędzy i pracy. Choć właściwie to finalnie skończyło się to dla tej grupy podobnie.

Przyszłość generatywnej sztucznej inteligencji w branżach kreatywnych jest trudna do przewidzenia, ale istnieją pewne możliwe scenariusze, które zostały zaproponowane przez ekspertów i analityków. Najczęściej pojawiają się poniższe trzy:

Oczywiście te scenariusze nie są wzajemnie wykluczające, a przyszłość może obejmować ich połączenie. Przyszłość może również zależeć od tego, jak generatywna sztuczna inteligencja jest rozwijana, regulowana i wykorzystywana przez różnych interesariuszy w branżach kreatywnych. Wraz z postępem i dostępnością generatywnej sztucznej inteligencji, prawdopodobnie będzie ona miała głębokie implikacje dla kreatywności i społeczeństwa jako całości.  

Przypadek lektorów i dubbingowców jest jednak istotnym sygnałem dla organów odpowiedzialnych za stanowienie prawa. To, że aktor dał się namówić dwie dekady temu na dziwny zapis w umowie być może nie powinno oznaczać, że dziś jest bezbronny w walce o prawo do swojego głosu. A jeśli uznamy inaczej, traktując umowę za świętość absolutną, być może należy wprowadzić kaluzule zakazane lub chociaż wprowadzić zmiany w edukacji. Pojedynczy artysta czy nawet związek zawodowy mają bowiem znikome szanse nie tylko w walce z algorytmami.