Bomby atomowe w Polsce. Amerykanie oficjalnie o Nuclear Sharing
Powraca temat przechowywania w Polsce amerykańskich bomb atomowych oraz przystosowania naszych samolotów do ich przenoszenia. Zdaniem prezydenta Andrzeja Dudy "temat jest otwarty", ale Amerykanie odpowiadają, że nie ma mowy.
Temat przechowywania w Polsce broni atomowej i przestąpienia naszego kraju do programu Nuclear Sharing poruszył ostatnio Andrzej Duda, prezydent RP.
Problemem przede wszystkim jest to, że nie mamy broni nuklearnej. Nic nie wskazuje na to, żebyśmy w najbliższym czasie jako Polska mieli posiadać ją w naszej gestii. Zawsze jest potencjalna możliwość udziału w programie Nuclear Sharing. Rozmawialiśmy z amerykańskimi przywódcami o tym, czy Stany Zjednoczone rozważają taką możliwość. Temat jest otwarty
- powiedział prezydent w wywiadzie z Gazetą Polską.
Temat natychmiast wzbudził wiele emocji. Kilkanaście godzin później Amerykanie oficjalnie poinformowali, że żadne rozmowy nie były prowadzone, a broń atomowa nie trafi do żadnego z krajów, który przystąpił do NATO po 1997 r.
Czym jednak jest Nuclear Sharing i co w teoretycznie oznaczałoby dla Polski przystąpienie do tego programu?
Udostępnianie broni jądrowej w ramach NATO lub Porozumienie o współdzieleniu taktycznej broni nuklearnej (ang. Nuclear Sharing) to koncepcja polityczno - militarna Sojuszu Północnoatlantyckiego, zakładająca udostępnianie głowic jądrowych państwom zrzeszonym w NATO, a które nie posiadają broni atomowej.
Nuclear Sharing został zapoczątkowany w latach 50. XX wieku. Ustalono, że w przypadku wybuchu wojny, siły zbrojne państw korzystających z programu, będą upoważnione do jej użycia za pozwoleniem rządu USA.
Spośród trzech mocarstw nuklearnych w NATO (Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone) tylko Stany Zjednoczone wydzieliły broń atomową do programu Nuclear Sharing.
Które kraje uczestniczą w Nuclear Sharing?
Od listopada 2009 r. Belgia, Niemcy, Włochy, Holandia i Turcja mają na swoim terytorium magazyny z amerykańską bronią jądrową w ramach polityki współdzielenia broni jądrowej NATO.
Kanada "gościła" broń atomową pod kontrolą Północnoamerykańskiego Dowództwa Obrony Przestrzeni Powietrznej (NORAD), a nie NATO, do 1984 r., a Grecja do 2001 r.
W czasie pokoju, broń nuklearna przechowywana w krajach uczestniczących w Nuclear Sharing jest strzeżona przez personel Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF). Broń jest pod opieką i kontrolą Dywizjonów Wsparcia Amunicji USAF, rozmieszczonych w głównych bazach operacyjnych NATO, które współpracują z siłami państwa-gospodarza.
Kody Permissive Action Link wymagane do uzbrojenia broni atomowej pozostają pod kontrolą amerykańską. W przypadku wojny broń może być zamontowana na samolotach uczestniczących w Nuclear Sharing krajów.
Misja nuklearna może zostać podjęta tylko po udzieleniu zgody politycznej przez Grupę Planowania Nuklearnego NATO (NPG) i uzyskaniu zgody
od prezydenta USA oraz premiera Wielkiej Brytanii.
Gdzie są bomby atomowe z Nuclear Sharing?
Zdaniem specjalistów w 2021 r. w Europie w ramach porozumienia o współdzieleniu broni jądrowej, było rozmieszczonych 100 taktycznych bomb atomowych B61. Bomby są przechowywane w w utwardzonych schronach lotniczych, które wewnątrz mają dodatkowy wzmocniony magazyn.
We Włoszech bomby B61 są przechowywane w bazie lotniczej Ghedi oraz w bazie lotniczej Aviano. W czerwcu 2013 r. były premier Holandii, Ruud Lubbers potwierdził przechowywanie 22 bomb atomowych w bazie lotniczej Volkel w Holandii.
Jedyna niemiecka baza z bronią atomową znajduje się w Büchel Air Base, w pobliżu granicy z Luksemburgiem. Baza posiada 11 schronów lotniczych wyposażonych w krypty do przechowywania broni jądrowej, każdy o maksymalnej pojemności 44 bomb atomowych B61.
W bazie znajduje się 20 bomb B61 przeznaczonych do dostarczenia przez niemieckie bombowce PA-200 Tornado IDS z dywizjonu JaBoG 33. Do 2024 r. niemieckie samoloty Tornado IDS mają zostać wycofane z użytku. Niemcy ogłosiły, że kupią 35 samolotów F-35, aby zastąpić Tornado w roli nosicieli broni jądrowej.
W 2017 r., ze względu na coraz bardziej niestabilne relacje między Stanami Zjednoczonymi a Turcją, pojawiły się informacje o tym, że USA miały rozważać przeniesienie 50 taktycznych bomb jądrowych przechowywanych pod amerykańską kontrolą w bazie lotniczej Incirlik w Turcji. Broń pozostała jednak na swoim miejscu.
Gdyby Polska przystąpiła do Nuclear Sharing w naszym kraju musiałaby powstać instalacja do przechowywania bomb atomowych. Nasze samoloty musiałyby też zostać przystosowane do ich przenoszenia, a nasi piloci odpowiedni przeszkoleni.
Taktyczna bomba atomowa B61
B61 to taktyczna bomba atomowa produkcji amerykańskiej. Głównym elementem bomby B61 jest termojądrowa (wodorowa) głowica W80. Moc wybuchu jest regulowana i wynosi od 0,3 do 350 kT. Dla porównania bomba zrzucona na Hiroszimę miała moc 15 kT.
Bomba B61 waży 315 - 325 kg, ma długość 3,60 m i średnicę 38 cm. Wyprodukowana 3155 sztuk bomb tego typu. Jedna sztuka kosztuje około 28 mln dolarów.
