Nie potrzebujesz dyrektywy work-life balance. I bez niej złapiesz równowagę dzięki tym sposobom
W końcu doczekaliśmy się zmian w Kodeksie pracy związanych z tzw. dyrektywą work-life balance i rodzicielską. O równowadze między życiem zawodowym i prywatnym mówi się od dawna, a nowe przepisy mają wspierać pracowników w jej osiągnięciu. Jednak czy bez rozwiązań prawnych nie da się łączyć pracy i reszty życia tak, by ze sobą nie kolidowały? Sprawdź, jak możesz poprawić swój work-life balance bez względu na nową dyrektywę.
Co zmienia dyrektywa work-life balance?
Zmiany w prawie, o których mowa, wchodzą w życie od 26.04. Jest ich sporo, ale to, co najbardziej może przyciągnąć uwagę osób chcących lepiej godzić pracę z życiem prywatnym, to:
- zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, przysługujące w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem (w wymiarze 2 dni lub 16 godzin) z zachowaniem prawa do 50 proc. wynagrodzenia,
- dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego, do wykorzystania, gdy dziecku, rodzicowi, współmałżonkowi lub innej osobie mieszkającej we wspólnym gospodarstwie domowym trzeba będzie zapewnić opiekę z poważnych względów medycznych,
- zmiany w urlopie rodzicielskim: ojciec ma do niego prawo bez względu na to, czy matka w dniu porodu była zatrudniona (ubezpieczona), za cały okres urlopu rodzicielskiego obojgu rodzicom przysługuje 70-procentowy zasiłek macierzyński, a dodatkowo wprowadzona została nieprzenoszalna część urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni dla każdego z rodziców,
- dodatkowe przerwy w pracy: do tej pory pracując co najmniej 6 godzin mieliśmy prawo do jednej co najmniej 15-minutowej przerwy, natomiast po zmianach osoby, których dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 9 godzin otrzymają prawo do drugiej takiej przerwy, a gdy czas pracy przekroczy 16 godzin – także do trzeciej.
Ponadto pracownicy wychowujący dzieci, które nie ukończyły 8. roku życia mogą:
- pracować w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej czy w delegacjach tylko wtedy, gdy wyrażą na to zgodę,
- wnioskować o elastyczną organizację pracy (np. o pracę zdalną, obniżenie wymiaru czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy lub zadaniowego czasu pracy).
– Większy ciężar opieki nad dziećmi najczęściej spoczywa na kobietach, a część z nich, nie będąc w stanie połączyć obowiązków rodzinnych i zawodowych, rezygnuje z pracy na pełny etat lub całkowicie opuszcza rynek pracy. Nowe przepisy wspierają bardziej sprawiedliwy podział opieki nad dziećmi i wskazują firmom kierunek, w jakim warto rozwijać kulturę organizacji – komentuje Magdalena Chudzikiewicz, członkini zarządu i szefowa Pionu Komercyjnego w home.pl. – Wspieranie pracowników w utrzymaniu work-life balance i oferowanie im elastycznych rozwiązań może zwiększyć ich zaangażowanie w pracę oraz zmniejszyć poziom absencji i rotację, a tym samym poprawić produktywność organizacji – dodaje.
Nowe przepisy mogą ułatwić pogodzenie pracy z resztą życia, ale prawda jest taka, że o work-life balance trzeba przede wszystkim zadbać samemu. Rozwiązania prawne czy wprowadzane przez firmy mogą (i powinny) w tym wspierać. Od czego zacząć? Oto 5 sposobów na zwiększenie równowagi między życiem prywatnym i zawodowym.
1. Zorganizuj się w pracy
Jeśli często zdarza ci się pracować po godzinach, przyjrzyj się swojej organizacji. Być może dużo czasu zajmują ci zadania, które możesz delegować lub zbędne spotkania? Jeżeli twoim problemem jest nadmiar obowiązków, upewnij się, że nie bierzesz na siebie zbyt wiele, mimo że nikt tego od ciebie nie oczekuje. Zadbaj też o to, by w ciągu dnia mieć czas na niezakłóconą niczym pracę. Poproś współpracowników, by w określonych godzinach ci nie przeszkadzali oraz poświęć chwilę ustawieniom firmowej poczty i komunikatorów, by ograniczyć nadmiar powiadomień. Możesz też zabookować w swoim kalendarzu czas na pracę indywidualną – taką możliwość daje m.in. pakiet Microsoft 365.
2. Pracuj elastycznie (jeśli możesz)
Z raportu „Opieka rodzinna i praca” Forum Odpowiedzialnego Biznesu (2022) wynika, że 32% z nas zmienia czas lub godziny pracy bądź przechodzi na elastyczny czas pracy, by lepiej utrzymywać work-life balance. Dowiedz się, jakie są możliwości w twojej firmie i zacznij z nich korzystać. Być może nic nie stoi na przeszkodzie, by część pracy wykonywać zdalnie lub nieco zmienić godziny jej rozpoczęcia i zakończenia. Wiele firm umożliwia też wyjścia prywatne w ciągu dnia, które należy później odpracować.
– Okres pandemii pokazał, że praca zdalna i hybrydowa oraz bardziej elastyczne godziny pracy ułatwiają pracownikom godzić sferę zawodową z prywatną i mogą pozytywnie wpływać na efektywność zespołów. To zaś przekłada się na uzyskiwanie założonych celów biznesowych – mówi Magdalena Chudzikiewicz, członkini zarządu home.pl. – Umiejętnie wykorzystując m.in. możliwości technologiczne, firmy mogą odpowiadać na oczekiwania pracowników i budować swój wizerunek jako atrakcyjnego pracodawcy, nie rezygnując jednocześnie z wykonania strategii wzrostu biznesu.
3. Dość pracy po pracy
Po zakończeniu pracy postaraj się odłożyć na bok służbowe sprawy, by zająć się sobą, rodziną i domem. W byciu offline mogą pomóc ci aplikacje, które zablokują niektóre strony we wskazanym czasie albo będą wyłączać powiadomienia z poczty i komunikatorów zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem (taką możliwość oferuje np. Microsoft Viva). Zwróć też uwagę na to, jakimi kanałami komunikujesz się ze współpracownikami. Jeżeli na Messengerze rozmawiacie o sprawach zawodowych, nic dziwnego, że po wyjściu z pracy wciąż o niej myślisz. Jeśli to możliwe, przenieście komunikację wyłącznie na firmowe narzędzia.
4. Korzystaj z tego, co już masz (lub możesz mieć)
Z jednej strony przyzwyczailiśmy się, by traktować pozapłacowe benefity jako oczywistość i oczekujemy ich od pracodawców, z drugiej strony nie zawsze z nich korzystamy. Wiele z nich wspiera work-life balance, nawet jeśli nie od razu to dostrzegamy.
Aktywność fizyczna to dobry sposób na zdrowszy tryb życia. Tymczasem w 2020 roku w badaniu Forum Odpowiedzialnego Biznesu aż 52% Polaków deklarowało, że rezygnuje z pewnych form aktywności poza pracą, w tym sportu, by odzyskać równowagę między pracą i życiem prywatnym. Jeśli twoja firma oferuje karty sportowe, spróbuj to wykorzystać. Zadbanie o dzienną dawkę ruchu jest tym ważniejsze, gdy pracujesz za biurkiem.
Nie pomożesz sobie w odzyskaniu i utrzymaniu work-life balance, zaniedbując zdrowie: fizyczne i psychiczne. Postaw na profilaktykę, korzystając z pakietu medycznego, jeśli twój pracodawca go oferuje. Coraz więcej firm zapewnia swoim pracownikom konsultacje z psychologiem lub terapeutą. Może warto z tego skorzystać, zamiast zaciskać zęby, próbując „dawać radę”? Dbanie o zdrowie psychiczne to nie wstyd – to konieczność.
5. Dbaj o siebie i odpoczywaj
Nie zawsze da się osiągnąć i utrzymać work-life balance, próbując poukładać tylko „work”. Dlatego przyjrzyj się też swojemu „life”. W końcu to, jak spędzasz czas po pracy, ma duży wpływ na twoje samopoczucie. Odpowiednia długość snu i zdrowsza dieta brzmią jak banał, ale naprawdę działają. Tak samo jak aktywność na świeżym powietrzu.
Wspólnie z innymi domownikami przyjrzyjcie się podziałowi obowiązków domowych – być może większość z nich spoczywa na tobie i dlatego tak trudno ci złapać oddech? Czasem jednak warto odpuścić – świat się nie zawali, jeśli nie wysprzątasz mieszkania na błysk i zamówisz obiad, zamiast go ugotować. Nie rezygnuj też z hobby, a jeśli żadnego nie masz, próbuj nowych rzeczy. Odpoczywaj – przynajmniej raz w roku wybierz się na dłuższy urlop, a na co dzień pozwól sobie choć przez chwilę nie robić zupełnie nic.
Tzw. dyrektywy work-life balance i rodzicielska mogą dać ci dodatkowe dni wolne w nieprzewidzianych sytuacjach i ułatwić organizację pracy i reszty życia, zwłaszcza gdy wychowujesz dzieci. Nie zrobią jednak za ciebie wielu innych, pozornie błahych rzeczy, które każdego dnia mają wpływ na twoje samopoczucie. Działaj! Nawet najmniejsza zmiana, która pomoże ci w zachowaniu równowagi między życiem zawodowym i prywatnym ma znaczenie.
