Przejrzeli tajne satelitarne zdjęcia szpiegowskie. Zobaczyli niezwykłe budowle
Na terenach dzisiejszej Syrii i Iraku znajdują się setki fortów z czasów imperium rzymskiego. Większość z nich została odkryta dopiero niedawno dzięki zdjęciom z satelitów szpiegowskich z czasów zimnej wojny. To niesamowite odkrycie, które zmienia nasze postrzeganie granic i handlu w starożytnym Rzymie. Pokazuje ono jak kosmos i współczesna technologia pomagają zobaczyć ukryte przed naszymi oczami zabytki sprzed ponad tysiąca lat.
Archeolodzy wykorzystali odtajnione zdjęcia satelitarne szpiegowskie z lat 60. i 70. XX wieku, aby zbadać tereny dzisiejszej Syrii i Iraku. To, co zobaczyli, przeszło ich najśmielsze oczekiwania. Odkryli 396 rzymskich fortów, nieznanych wcześniej naukowcom. Zostały one w większości zbudowane i były użytkowane między drugim a szóstym wiekiem naszej ery. Jednak niektóre z nich mają nawet 3000 lat.
O innych ciekawych zdjęciach Ziemi z kosmosu przeczytasz na Spider`s Web:
Forteca czy droga?
Forty rzymskie na Bliskim Wschodzie były znane już od lat 30. XX wieku, kiedy to francuski jezuita i pionier archeologii lotniczej Antoine Poidebard wykonał zdjęcia z samolotu ponad 100 obiektów. Poidebard uważał, że forty tworzyły linię obronną przed atakami Arabów i Persów, a także przed koczowniczymi plemionami, które porywały ludzi i sprzedawały ich jako niewolników. Jednak nowe badania opublikowane w czasopiśmie Antiquity kwestionują tę teorię. Wyniki ich badań w czasopiśmie Antiquity
Zespół archeologów z Dartmouth College w USA wykorzystał zdjęcia odtajnione przez CIA, które zostały wykonane przez pierwsze satelity szpiegowskie w latach 60. i 70. XX wieku. Fotografie te stanowią część pierwszego na świecie szpiegowskiego programu satelitarnego, czyli programu Corona.
Zdjęcia pokazują tereny, które dziś są zabudowane lub zniszczone przez konflikty. Dzięki nim archeolodzy odkryli aż 396 nowych fortów rzymskich, które są rozrzucone po całym regionie od wschodu do zachodu. To oznacza, że nie tworzyły one muru granicznego, lecz raczej wspierały system handlu międzyregionalnego.
Naukowcy uważają, że forty służyły do ochrony karawan podróżujących między prowincjami rzymskimi a terytoriami niepodległymi, a także do ułatwiania komunikacji między wschodem a zachodem. To wskazuje na to, że granice świata rzymskiego były mniej sztywne, niż dotąd sądzono. Wschodnia granica Rzymu była prawdopodobnie nie miejscem ciągłych konfliktów zbrojnych, lecz żywym centrum wymiany towarów i informacji. Rzymianie byli społeczeństwem wojskowym, ale cenili sobie handel i kontakt z regionami poza ich bezpośrednią kontrolą.
Ponieważ niedawne badania na nowo postrzegają rzymskie granice jako miejsca wymiany kulturalnej, a nie bariery, podobnie możemy postrzegać forty na stepie syryjskim jako umożliwiające bezpieczny tranzyt, zapewniające wodę wielbłądom i zwierzętom gospodarskim oraz zapewniające zmęczonym podróżnym miejsce do jedzenia, picia i noclegu. W ten sposób miejsca te odgrywały kluczową rolę w połączeniu wschodu i zachodem
- wyjaśniają naukowcy.
Niektóre z odkrytych fortów mogły powstać w miejscach, gdzie warownie istniały od 1000 r. do 750 p.n.e.. Jednak większość odkrytych rzymskich fortyfikacji w regionie została zbudowana w III wieku naszej ery, prawdopodobnie za Dioklecjana. Niektóre kwadratowe forty lub wieże pochodzą z późnego okresu rzymskiego/bizantyjskiego (284–500 n.e.). Prawie wszystkie zostały opuszczone w VI wieku.
Znaczenie odkrycia
Odkrycie prawie 400 nowych fortów rzymskich ma ogromne znaczenie dla naszego zrozumienia życia na granicach imperium. Pokazuje nam, jak wielka była skala i zasięg wpływów Rzymu na Bliskim Wschodzie, a także jak ważną rolę odgrywał handel w utrzymaniu pokoju i stabilności. Zmienia też nasz obraz Rzymian z agresywnych najeźdźców, na bardziej złożony i zróżnicowany opleciony skomplikowaną siecią handlu i polityki.
Odkrycie to pokazuje również wartość zdjęć satelitarnych dla rejestrowania zabytków archeologicznych przed ich utratą. Zaledwie 38 z 116 fortów znalezionych przez Poidebarda jest dziś widocznych na współczesnych zdjęciach satelitarnych. Reszta została zniszczona przez rozwój urbanizacji, rolnictwa lub wojny. Dlatego tak ważne jest zachowanie i analiza starych zdjęć, które mogą kryć wiele tajemnic przeszłości.
