Oceany zmieniają swój kolor. To powód do niepokoju
Najnowsze badanie sugerują, że inna barwa oceanów to sygnał istotnych zmian zachodzących w globalnych ekosystemach morskich. W ciągu ostatnich 20 lat znaczna część światowych wód morskich uległa zaciemnieniu, co może mieć daleko idące konsekwencje dla życia morskiego i całego klimatu naszej planety.
Zespół naukowców z Uniwersytetu w Plymouth i z Plymouth Marine Laboratory, kierowany przez dr. Thomasa W. Daviesa, przeanalizował dane satelitarne dotyczące współczynnika tłumienia światła w wodzie oceanicznej z ostatnich 20 lat. Aż 21 proc. powierzchni oceanów (ponad 75 mln km2) wykazuje zwiększone pochłanianie światła, co przekłada się na spłycenie strefy fotycznej (czyli tej, do której dociera światło niezbędne do procesów biologicznych) o ponad 50 m na obszarze 9 proc. powierzchni oceanów.
Problemem nie są jedynie wybrzeża
Choć wcześniej zjawisko to było wiązane głównie z wodami przybrzeżnymi, najnowsze badania dowodzą, że zaciemnienie występuje również na obszarach otwartego oceanu. Przyczyn można szukać zarówno w zwiększonym dopływie materii organicznej i osadów z lądu, jak i w zmianach cyrkulacji oceanicznej, które mogą prowadzić do wzrostu produktywności biologicznej i ograniczenia przejrzystości wód.
Zmniejszenie głębokości strefy fotycznej oznacza mniej światła dla organizmów fotosyntetyzujących, co może zaburzyć ich łańcuchy pokarmowe i procesy biogeochemiczne. Wpływa to nie tylko na podstawowy poziom życia w oceanie, lecz także na globalny bilans węgla i dostępność składników odżywczych. Ucierpieć mogą także komercyjne połowy, szczególnie w rejonach tropikalnych, gdzie zjawisko to obserwowane jest najsilniej.
Przeczytaj także:
Jak podkreślają autorzy badania, skutki zaciemniania oceanów nie są jeszcze w pełni poznane, ale z dużym prawdopodobieństwem będą poważne. Naukowcy apelują o dalsze monitorowanie zjawiska i intensyfikację badań nad wpływem ograniczonego dostępu światła na różne poziomy życia morskiego i usługi ekosystemowe, od których zależy ludzkość.
Jest też dobra wiadomość. Zmiana koloru oceanów może pomóc w szybszym wykrywaniu zagrożeń klimatycznych
Oprócz niepokojących wniosków, autorzy badania wskazują również na pozytywne aspekty całej sytuacji. Choć zmiana koloru oceanów sama w sobie jest alarmującym zjawiskiem, może pełnić rolę czułego wskaźnika globalnych przemian środowiskowych. Naukowcy podkreślają, że takie sygnały pojawiają się wcześniej niż np. wzrost temperatury wód czy ubytek chlorofilu. Daje to szansę na wcześniejsze wykrywanie negatywnych trendów i reagowanie z wyprzedzeniem. Co więcej, wykorzystanie zaawansowanych danych satelitarnych, takich jak wskaźnik tłumienia światła, otwiera nowe możliwości monitorowania zmian w ekosystemach morskich z wysoką precyzją.
Choć zmiana koloru oceanów budzi niepokój, warto zauważyć, że takie badania dają nam możliwość wcześniejszego wykrywania problemów. Kolor wody może stać się czymś więcej niż tylko kwestią wizualną – może działać jak system ostrzegawczy, wskazując na zaburzenia w ekosystemie morskim, zanim staną się one nieodwracalne. To właśnie w tym powinniśmy dopatrywać się potencjału. Oczywiście pod warunkiem, że zostanie on odpowiednio wykorzystany przez podmioty monitorujące stan środowiska.
*Źródło zdjęcia wprowadzającego: MR. BUDDEE WIANGNGORN/shutterstock.com
