miasto przyszłości

Kiedy patrzę na The Line i inne wizje miast przyszłości, raczej nie widzę nadziei na to, że będą to miejsca dla wszystkich, które faktycznie odmienią życie mieszkańców. Być może trudno w to uwierzyć, bo wcześniejsze projekty okazały się klapą. Jednym z nich poniekąd jest Gdynia.

Mam aplikację – dojeżdżam do domu taniej. Ktoś nie ma telefonu z dostępem do internetu – jest ofiarą podwyżek. Wcale nie uważam, żeby to było sprawiedliwe rozwiązanie.

W Arabii Saudyjskiej uważają, że współczesne miasta są do niczego. Następca tronu Muhammad ibn Salman planuje przejść do historii jako twórca nowych piramid. Właśnie tym mają być jego wersje metropolii. Jak nie na morzu, to ciągnące się na 120 km miasta-wieżowce.

65-tysięczne miasto może wyprzedzić i zawstydzić wielkie metropolie - nie tylko polskie, ale też europejskie. 2033 to termin bardzo ambitny, ale czy możliwy do zrealizowania? Pojechałem do Pabianic i zobaczyłem dwa miasta. Jedno, które nie jest zielone i prędko raczej nie będzie. Drugie - z osobami, którym zależy na środowisku, klimacie i samych Pabianicach. Nie chodzi tu o polityków.

Dziś jest czteropasmowa ulica, a na 15 hektarach znajdują się nieużytki. Za kilka lat będzie tam nowe centrum - pełne zieleni, miejsc publicznych, przyjazne dla pieszych i mniej przyjazne dla samochodów. Tychy mają pomysł na nowe centrum miasta.

Jak wyglądałby Londyn, gdyby ktoś postanowił przerobić stolicę Anglii na amerykańską modłę? Wyższe partie Big Bena mogłyby być podziwiane z okien samochodu, bo obok przebiegałaby gigantyczna, wielopoziomowa autostrada. Mieszkańcy Śląska, a właściwie to wielu regionów w Polsce, mogą powiedzieć, że nie muszą sobie tego wyobrażać – wystarczy, że pójdą do centrum swego miasta.

Będąc w Warszawie będzie można poczuć się jak w Hiszpanii, Szwajcarii czy Singapurze. To za sprawą automatycznego parkingu rowerowego, który w stolicy pojawił się jako pierwszy w naszym kraju. Rozwiązanie popularne za granicą zaczyna być dostępne także w Polsce.

W innych miastach takie rzeczy są tylko na przeróbkach graficznych aktywistów. Sopot zrobił użytek z ustawy krajobrazowej i przez 3 lata usunął ponad 1000 reklam. Można? Jeszcze jak.

Co więcej - ten sam myk sprawi, że Warszawa przestanie być największym miastem w Polsce. Teoretycznie nadal nim będzie, ale dokumenty wskażą co innego. Na tym skorzystała Gdynia, obecnie drugi największy ośrodek w kraju.

Wygląda trochę jak mapa z gry strategicznej, ale pływające połączone wysepki już wkrótce mają stać się rzeczywistością u wybrzeży Korei Południowej. To kolejne państwo, które w ten sposób reaguje na katastrofę klimatyczną i podnoszący się poziom wód. Podobny projekt zaprezentowała nie tak dawno Arabia Saudyjska.

A po co takie drogie? A po co pofalowane? A nie można było wydać pieniędzy inaczej? Zamiast narzekać, warto spojrzeć na krakowską ławkę nieco inaczej. Okaże się, że dziwna konstrukcja może przywrócić zapomnianą funkcję miejsc do siedzenia.

To dane z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego "Społeczno-gospodarcze skutki chaosu przestrzennego". Polskie gminy mogłyby zaoszczędzić nawet 6 mld zł rocznie, gdyby ograniczyć zjawisko chaosu przestrzennego. Niestety, Polacy nie tylko nie zdają sobie sprawy z tego, że pieniądze są wrzucane w błoto, ale przede wszystkim nie dostrzegają tego problemu.

Wychodzę z nowego dworca. Idę przed siebie, przechodząc obok nowego biurowca, po nowej, pięknej betonowej drodze. Dochodzę do ulicy i chcę przejść, ale prawie rozjeżdża mnie rower. No tak – władowałem się na ścieżkę, moja wina. Ale dlaczego ona tutaj jest? Odpowiedzą na to nawet dzieci: bo polskie miasta, jeśli mają komuś służyć, to wyłącznie kierowcom.

Przez pandemię 2020 i 2021 zlewają się niektórym w jedną całość. Paradoksalnie miniony rok był jednocześnie bardzo krótki, jak i niezwykle długi. Jeszcze większy szok musieli przeżyć mieszkańcy Wiednia, bo jedna ulica zrobiła w tym czasie postęp, który w wielu innych miastach zajmuje dziesiątki lat. Wystarczyło postawić na zieleń i przegonić samochody.

To kolejna część wielkiej inwestycji zakładającej wybudowanie czegoś na kształt utopii. Po ekologicznym mieście bez samochodów przyszedł czas na budowę na wodzie.

Była betonowa pustynia, będzie w końcu zielony placyk. Mówimy jednak nie o inwestycji sprzed 30 lat, a projekcie, który oddany został raptem trzy lata temu. Dziś miasto i łódzki biznes bohatersko walczy z betonozą – problemem stworzonym przez nich samych.

Dziś bardzo często miasta chwalą się zwiększeniem zieleni dość typowo: posadziliśmy tyle i tyle drzew, zasialiśmy tyle i tyle kwietnych łąk. Niektórzy jednak wykazują się większą kreatywnością, próbując oplątać zielenią budynki i obiekty.

Łódź: ej, zobaczcie jak fajnie będzie wyglądało Nowe Centrum Łodzi. Elegancko, hotel, beton, betonowe schody i jeszcze trochę betonu. Mieszkańcy: chyba żartujecie, nie?

Jeśli zastanowić by się, co trapi polskie miasta, zapewne obok betonozy to reklamoza byłaby najczęściej wymienianą cechą. Okazuje się, że to nie jest tylko nasz problem. Za to Genewa potrafi podejść do niego naprawdę radykalnie.

Gdzieś na pustyni powstać ma Telosa – szalony, przynajmniej na pierwszy rzut oka, projekt, za którym stoi Marc Lore. To były prezes Walmartu, chcący wyznaczyć nowy kierunek życia na ziemi.