Gwiazdy

Naukowcy poszukujący czarnych dziur w celu ich lepszego poznania wszędzie widzą potencjalne kandydatki na czarne dziury. Czasami nawet tam, gdzie ich w ogóle nie ma.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a najwidoczniej nie ma zamiaru odpuszczać. Po dekadach spędzonych na orbicie jego wzrok ani trochę nie stracił na ostrości. Właśnie udało mu się dostrzec najodleglejszą jak dotąd pojedynczą gwiazdę we wszechświecie. W ten sposób Hubble pobił ustanowiony przez siebie rekord sprzed czterech lat.

Niecały tysiąc lat świetlnych od Ziemi znajduje się układ dwóch gwiazd, które razem mogą mieć nawet trzy osobne układy planetarne. Takich dziwactw to nawet w Gwiezdnych Wojnach nie było.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a zarejestrował wyjątkowo ciekawy obiekt. Zdjęcie opublikowane kilka dni temu przez Europejską Agencję Kosmiczną przedstawia gwiazdę, która dopiero rozpoczyna swoje życie, ale robi to w bardzo gwałtowny sposób.

Naukowcy obserwujący fascynującą parę gwiazd odkryli przez przypadek, że oprócz światła podczas eksplozji generuje ona promienie gamma. Teraz wiadomo już, jak do tego dochodzi.

Choć od czterystu lat ludzie wpatrują się w niebo za pomocą coraz bardziej zaawansowanych teleskopów, które są w stanie dostrzec znacznie więcej niż ludzkie oczy, to wciąż w danych pojawiają się obiekty oraz struktury, których nikt jeszcze nigdy nie widział. Tak też było i tym razem.

Podstawy astrofizyki gwiazd mówią, iż małe gwiazdy takie jak czerwone karły mogą żyć przez setki miliardów lat, natomiast im gwiazda jest masywniejsza tym żyje krócej. Największe gwiazdy mogą żyć jedynie miliony lat. Problem w tym, że naukowcy znajdują je także tam, gdzie w żaden sposób nie mogły się dostać w ciągu swojego życia. Co się tutaj dzieje?

Meteor rozświetlił na kilka sekund niebo nad środkową Europą. Jeżeli wczoraj wieczorem zauważyłeś chwilowe, znaczące pojaśnienie nieba nad rejonem Śląska i Małopolski, to nie jesteś sam. Ten sam dziwny efekt świetlny widziało wiele osób nie tylko z Polski, ale także z Czech, a nawet Słowacji i Węgier.

Co by się stało gdyby w pobliżu Układu Słonecznego pojawiła się inna gwiazda? Nie byłoby ciekawie. Jej oddziaływanie grawitacyjne na gazowe olbrzymy mogłoby zaburzyć ich orbity. Zrobiłby się tutaj niezły galimatias. Takie coś właśnie wydarzyło się w Wielkim Psie.

ID2299 to masywna galaktyka gwiazdotwórcza, w której póki co intensywnie powstają gwiazdy. Galaktyka, która jeszcze nie wie, że jej godziny są policzone. Bo już teraz uciekają z niej ogromne ilości gazu w tempie aż 10 000 mas Słońca rocznie. A to oznacza powolną śmierć.

Każdy tego typu przypadek stanowi niesamowitą zagadkę dla astronomów na całym świecie. Astronomowie analizujący dane z teleskopu TESS poszukującego planet pozasłonecznych dostrzegli gwiazdę, której jasność spada i rośnie w dość chaotyczny sposób. Tym razem jest to TIC 400799224.

Z precyzyjnymi obserwacjami astronomicznymi jest tak, że nawet kiedy mamy do czynienia z najnowocześniejszymi instrumentami zainstalowanymi na największych teleskopach na Ziemi, to żeby zaobserwować niektóre zjawiska, potrzebujemy sporo szczęścia. Jakby nie patrzeć bardzo często naukowcy chcą przyjrzeć się uważnie jakiejś eksplozji, a rzadko kiedy jakakolwiek gwiazda wskazuje termin ewentualnej eksplozji.

Śmierć Słońca będzie powolnym procesem. Nasza gwiazda stanie się czerwonym olbrzymem, który może pochłonąć Ziemię. Jeśli się nie spalimy, to zabije nas wiatr słoneczny. Później Słońce zamieni się w białego karła, a wokół takich gwiazd życie nie istnieje. Oznacza to, że jeżeli ludzkość ma przetrwać, to mamy jeszcze jakieś 5-7 miliardów lat, aby wymyślić technologię podróży międzygwiezdnych.

W 2018 roku astronomowie dostrzegli na niebie niezwykłą eksplozję supernowej. Nie dość, że była niezwykle krótka, to była nawet 100 razy jaśniejsza od typowej supernowej. Jej oznaczenie katalogowe AT2018cow sprawiło, że bardzo szybko zaczęto ją w mediach nazywać krową. Teraz naukowcom udało się ustalić, co zostało po tej eksplozji.

Beta Centauri to gwiazda, którą na południowym nocnym niebie można wskazać palcem, jest ona bowiem widoczna gołym okiem. W rzeczywistości tak naprawdę jest to układ dwóch gwiazd krążących wokół wspólnego środka masy. Jeszcze do niedawna naukowcy nie brali takich gwiazd pod uwagę, poszukując planet pozasłonecznych. Zakładano, że wokół tak masywnych, gorących i młodych gwiazd planet raczej nie ma. Cóż, teraz sytuacja się zmieniła.

W astronomii bardzo często naukowcy wiedzą, że jakieś obiekty powinny istnieć we wszechświecie na długo, zanim odkryją pierwszy taki obiekt. Tak jest i w tym przypadku. W końcu udało się odkryć gwiazdę podwójną, której poszukiwali od dawna. To pierwszy odkryty biały karzeł o ekstremalnie niskiej masie (ELM).

Czarne dziury to z natury spokojne obiekty. Gdy ich nikt nie denerwuje, to same z siebie nic nie robią. Gdy jednak w ich otoczeniu znajdzie się gwiazda, to bardzo szybko może zrobić się nieprzyjemnie. Nie każda gwiazda wychodzi z takiego spotkania cało.

Nie ma nic lepszego w tak pochmurny dzień, jak dzisiaj niż nagranie przedstawiające Słońce w pełnej chwale. Najnowszy film złożony z niemal 80 000 zdjęć wykonanych przez teleskop kosmiczny SDO (Solar Dynamics Observatory) dostarczy ci odpowiedniej dawki słonecznego dobra.

Procesy zachodzące w bezpośrednim otoczeniu dopiero co powstałych czarnych dziur mogą umożliwiać powstawanie nowych pierwiastków, tak jak ma to miejsce w eksplozjach supernowych, które do dzisiaj uważa się za jedyne miejsca, w których powstają nowe pierwiastki.

Czarne dziury nie należą do obiektów łatwych do znalezienia w przestrzeni kosmicznej, z definicji wszak pochłaniają światło, zamiast je emitować czy odbijać. Tym bardziej zaskakujące jest odkrycie naprawdę niewielkiej czarnej dziury poza naszą galaktyką.