Gwiazdy

Niemal do końca lat dziewięćdziesiątych astronomowie takiego czegoś nie widzieli. W 1998 roku po raz pierwszy udało się zaobserwować rozbłysk gamma wyemitowany w eksplozji hipernowej.

Znamy finalistów Astronomy Photographer of the Year 2021, czyli tegorocznej edycji największego konkursu astrofotografii na świecie. Wśród wybranych, najlepszych prac, jest także fotografia Polaka, Marcina Zająca, która powalczy o główną nagrodę. Co przedstawia jego zdjęcie?

Naukowcy z Southampton obliczyli właśnie jak wygląda powierzchnia gwiazdy neutronowej, fascynującej pozostałości po gwiazdach nieco większych od Słońca.

Wyobraźcie sobie gwiazdę, która nie ma kształtu kulistego, a przypomina spadającą kroplę wody. Dokładnie taki obiekt znaleźli astronomowie ok. 1500 lat świetlnych od Ziemi.

Gromady kuliste to jedne z najciekawszych i jednocześnie najbardziej urodziwych obiektów nocnego nieba. Składające się z dziesiątek, a nawet setek tysięcy gwiazd sfery zazwyczaj powstałe jeszcze przed powstaniem Drogi Mlecznej, skrywają w swoich wnętrzach wiele niewiadomych.

Naukowcy odkryli nietypowego białego karła. Obiekt o pięknej nazwie ZTF J190132.9+145808.7 ma wielkość zbliżoną do Księżyca i kręci z dużą prędkością.

W styczniu 2020 r. detektor LIGO zarejestrował fale grawitacyjne pochodzące z galaktyk oddalonych od nas o 900 mln lat świetlnych. Analiza sygnału wskazuje, że w końcu udało się zarejestrować coś nowego. Dziesięć dni później do Ziemi dotarł drugi taki sygnał.

Pod koniec 2019 roku najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Oriona zaczęła gasnąć. Przez długie miesiące astronomowie nie byli w stanie wyjaśnić tak szybkiego i tak znacznego spadku jasności gwiazdy. Pikanterii całości dodawał fakt, że Betelgeza jest najbliższą kandydatką na supernową.

Japońscy naukowcy odkryli właśnie niezwykle silny wiatr w galaktyce odległej od nas o rekordowe 13,1 mld lat świetlnych. Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że wszechświat ma 13,7 mld lat, to wyjdzie na to, że były one naturalnym procesem obecnym przy powstawaniu wszystkich galaktyk.

25 000 lat świetlnych od nas w kierunku centrum galaktyki, a więc 2000 lat świetlnych od samego centrum, astronomowie odkryli olbrzymią mrugającą gwiazdę.

W ostatnich momentach swojego życia, Słońce będące w stadium czerwonego olbrzyma, zacznie zrzucać z siebie zewnętrzne warstwy, odsłaniając przy tym niezwykle gorące jądro. Pozostałość po gwieździe stanie się białym karłem, natomiast odrzucone powłoki utworzą jasną, aczkolwiek krótkotrwałą mgławicę planetarną.

Historia nauki wskazuje, że czasami łatwiej jest coś zobaczyć z dużej odległości niż z niewielkiej. Strukturę galaktyk spiralnych w odległym wszechświecie dużo łatwiej dotrzeć niż w naszej Drodze Mlecznej, w której jesteśmy zanurzeni. Po prostu z wnętrza galaktyki bardzo ciężko dostrzec, że jest ona galaktyką spiralną.

Pod względem budowy astronomowie dzielą galaktyki na spiralne, soczewkowate, eliptyczne i nieregularne. Nasza galaktyka - Droga Mleczna - jest na przykład galaktyką spiralną. Zwykle takie galaktyki są najbardziej uporządkowane: wyraźne centrum i ułożone w dysk otaczające je ramiona spiralne. Zwykle, ale nie zawsze.

Jednym z pierwszych obiektów astronomicznych, o których człowiek słyszy w swoim życiu, jest spadająca gwiazda, widoczna jedynie chwilę świetlna smuga na niebie, przy której należy zamknąć oczy i pomyśleć życzenie. Szkoda jedynie, że ani życzenie się zazwyczaj nie spełnia, ani to nie jest gwiazda.

Choć proces powstawania gwiazd z rozległych obłoków gazowo-pyłowych znany jest od wielu lat, to jego wiarygodne odtworzenie w symulacji komputerowej stanowiło do niedawna ogromne wyzwanie. Rozmiary obłoku, wielość procesów w nim zachodzących oraz interakcje między poszczególnymi zagęszczeniami pyłu, jak i samymi dopiero powstającymi gwiazdami wymagały nie lada sprzętu.

Napisały pierwszy algorytm, odkryły lek na białaczkę i z czego zbudowane są gwiazdy. Kobiety były i są pionierkami w wielu dziedzinach, więc dziwić może, że do dziś zdecydowanie rzadziej niż mężczyźni doceniają swoje osiągnięcia zawodowe.

Co można znaleźć na dnie oceanu? Wiadomo, głębinowe ryby, których nie spotkamy w wodach powierzchniowych, wraki statków, które okazały się za mało odporne na żywioły oraz tony śmieci i mikroplastików. Okazuje się jednak, że szukając, można trafić na coś jeszcze.

Poszukiwanie ciemnej materii to naprawdę frustrujące zajęcie. Z jednej strony wiemy, że jest jej mnóstwo, a z drugiej ani razu nie udało się jej zobaczyć czy złapać choć jednej cząstki ją tworzącej. Tymczasem, jak wskazują najnowsze badania, tuż nad dyskiem Drogi Mlecznej unosi się sporych rozmiarów bańka ciemnej materii.

Pod koniec kwietnia w odległości 10 mln km od Słońca przeleciała sonda Parker Solar Probe. Jak nakazują stare dobre prawa fizyki, przelatując przez najbliższy punkt orbity wokół masywnego ciała, sonda osiągnęła rekordowo wysoką prędkość. A gdyby tak wielokrotnie powiększyć oba te elementy?

Nawet jeżeli macie bardzo dobry wzrok, jest ciemno, na niebie nie ma Księżyca i warunki atmosferyczne są idealne, na niebie możecie zobaczyć najwyżej kilka tysięcy gwiazd. Tymczasem sama nasza galaktyka, Droga Mleczna składa się z obłędnych 200-400 miliardów gwiazd. Skąd się one wszystkie biorą?