REKLAMA

Niepokojące sygnały z głębi naszej planety. Coś się dzieje z jądrem Ziemi

Krążące wokół Ziemi satelity zarejestrowały tajemnicze zmiany w polu grawitacyjnym. Naukowcy podejrzewają, że doszło do przemieszczeń mas skalnych blisko granicy z jądrem planety.

Czy jądro Ziemi się przemieszcza? Satelity wykryły zmiany
REKLAMA

Zmiany zaszły prawie 20 lat temu, jednak dopiero teraz naukowcy je zidentyfikowali, analizując dane z satelitów misji GRACE. Te urządzenia przez 15 lat monitorowały subtelne zmiany w grawitacji Ziemi. Zazwyczaj wykorzystywano je do śledzenia zmian poziomu wód gruntowych czy topnienia lodowców. Tym razem jednak ich pomiarów użyto w zupełnie nowy sposób – do wykrycia procesów zachodzących niemal 3 tys. km pod powierzchnią.

Odkrycie zespołu badaczy pokazuje, że w rejonie u wybrzeży Afryki Zachodniej, głęboko w płaszczu Ziemi, mogło dojść do gwałtownego zwiększenia gęstości skał. A to może oznaczać, że we wnętrzu naszej planety doszło do ruchu mas skalnych lub nawet do niewielkiego przemieszczenia się granicy między jądrem a płaszczem.

REKLAMA

Zmiana tak głęboka, że jest widoczna z kosmosu

Na pierwszy rzut oka wydaje się to wręcz niemożliwe. Jak satelity mogą dostrzec coś, co dzieje się tysiące kilometrów pod ziemią? Odpowiedź leży jednak w niezwykłej precyzji pomiarów. Kiedy jedna z pary satelitów GRACE napotykała niewielką zmianę w grawitacji (np. nad masywnym pasmem górskim), oddalała się na chwilę od drugiej. Te niewielkie różnice w odległości były rejestrowane i przekształcane w mapy grawitacyjne Ziemi.

W 2007 r. pojawił się w tych danych niezwykły sygnał – coś zmieniło masę wnętrza planety w trudny do wyjaśnienia naturalnymi zjawiskami na powierzchni sposób. A że nie da się go przypisać wodzie, lodowi czy innym znanym procesom, naukowcy zaczęli podejrzewać, że jego źródło musi leżeć głęboko w litosferze.

To zmiana struktury skał? A może coś większego?

Hipoteza badaczy zakłada, że winowajcą może być perowskit, czyli minerał występujący w dolnych partiach płaszcza Ziemi. Pod wpływem ogromnych ciśnień jego struktura krystaliczna mogła ulec przeobrażeniu, powodując jednocześnie zwiększenie gęstości otaczających go skał. To z kolei mogło wywołać lokalne przemieszczenia masy sięgające aż do granicy z jądrem Ziemi i w efekcie wpłynąć na przepływ materii w płynnym jądrze.

Jeśli tak rzeczywiście się stało, to zmiany te mogły wpłynąć także na pole magnetyczne naszej planety. Co ciekawe, w tym samym czasie inne satelity zarejestrowały właśnie w tym rejonie anomalie magnetyczne. Czy oba zjawiska są ze sobą powiązane? Naukowcy nie mają jeszcze pewności, ale to jedna z najbardziej obiecujących hipotez.

Wnętrze planety nie jest aż tak stabilne, jak sądziliśmy

To pierwsze tak silne dowody na to, że wnętrze Ziemi potrafi się dynamicznie zmieniać w skalach czasowych mierzalnych dla człowieka. Dotąd sądzono, że zmiany w płaszczu czy jądrze są zbyt powolne, by dało się je zaobserwować w ciągu życia jednego pokolenia. Nowe badania to zmieniają.

Przeczytaj także:

REKLAMA

Co dalej? Na razie sygnał z 2007 r. pozostaje jedynym tego typu w danych satelitarnych, jednak naukowcy nie wykluczają, że pojawią się kolejne. Ma być to możliwe dzięki nowej generacji satelitów GRACE-FO. To, co dzieje się tysiące kilometrów pod naszymi stopami, wpływa na wszystko: od trzęsień ziemi, przez stabilność magnetosfery, aż po klimat. Jeśli uda się lepiej zrozumieć te zmiany, możemy zyskać zupełnie nowy wgląd w ewolucję naszej planety.

*Źródło grafiki wprowadzającej: Pavel Chagochkin / Shutterstock

REKLAMA
Najnowsze
Aktualizacja: 2025-10-08T13:59:04+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T13:21:26+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T12:51:43+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T10:31:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T06:39:00+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T20:44:57+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T20:41:14+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T19:59:16+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:13:17+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:11:08+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:07:57+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T17:31:21+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T16:46:08+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T16:34:41+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T15:59:53+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T13:44:56+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T13:33:42+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T12:17:35+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T11:08:05+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T09:46:17+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T09:03:03+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T08:25:44+02:00
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA